Nederland was lange tijd een van de toonzetters als het ging om woningbouw. Blijft dat ook zo? Niet als we doorgaan met hetzelfde eenzijdige programma, denkt hoogleraar woningbouw Dick van Gameren.
Na groendaken winnen ook groene gevels aan populariteit. Planten op het gebouw kunnen biodiversiteit verhogen, extra isolatie leveren en de omgeving koelen. Maar een begroeide gevel creëren en behouden is ingewikkelder dan het eruit ziet.
Wie veel beton toepast is lui. Met de nadruk op het woord 'veel', want daarin ligt wat mij betreft de crux. In een reeks onderzoeken naar bouwmaterialen zoals baksteen en stampleem dook ik deze maand in de wereld van beton. Een klimaatintensief maar in de praktijk lastig te ontwijken materiaal.
Met enige spanning volgde de redactie afgelopen weken de inzendingen voor de ARC25 Awards. Langzaam druppelden ze binnen. Sloegen onze nieuwe awards wel aan? Tot op het laatste moment waren we hier niet zeker van.
Voor de nieuwe ARC25 Transformatie en Renovatie Award kwamen veel inzendingen binnen. Er zaten verschillende culturele gebouwen bij en veel scholen. Grote projecten zoals de Nederlandsche Bank, maar ook kleine zoals de transformatie van het duivenhuis in Artis. We danken alle inzenders voor de genomen moeite. Na intensief beraad heeft de redactie de lijst met inzendingen teruggebracht tot een longlist van 40 projecten. De vooraf opgestelde criteria waren hierbij leidend.
Voor de herijkte ARC25 Nieuwe Architectuur Award zijn dit jaar veel woongebouwen ingezonden. Bijna driekwart van de inzendingen betreft woningbouw, van een enkel woonhuis tot een stedelijk inbreidingsproject. Bij de publieke projecten is een sterke focus op leefbaarheid en sociale interactie, met houtbouw in de hoofdrol. We danken alle inzenders voor de genomen moeite. Na intensief beraad heeft de redactie de lijst met inzendingen teruggebracht tot een longlist van 50 projecten. De vooraf opgestelde criteria waren hierbij leidend.
Pal aan het Wad, naast de veerboot naar Schiermonnikoog, ligt het gloednieuwe Werelderfgoedcentrum Waddenzee. Het golvende, houten gebouw naar ontwerp van het Deense architectenbureau Dorte Mandrup in samenwerking met De Architecten van Team 4, maakt de verbinding met de zee letterlijk en figuurlijk voelbaar. 'De gevlinderde dekvloer doet mij denken aan een drooggevallen Waddenzee', aldus architect Pieterjan Corten.
Zecc Architecten is gebouwd op twee hoofdpijlers: transformaties en projectmatige woningbouw. 'De afwisseling is heel prettig', zegt Marnix van der Meer, architect en oprichter van het bureau waar hij vanaf 2012 samen met Bart Kellerhuis leiding aan geeft. De meeste opdrachten verwerven ze via hun netwerk en door architectenselecties.
Nog geen twee jaar geleden werd de verbouwing en renovatie van het rijksmonumentale Stationspostgebouw in Den Haag door KCAP en Kraaijvanger opgeleverd. Nu wordt een groot deel van het interieur alweer gesloopt. Op momenten als deze waarbij veel waardevolle materialen vrijkomen die normaliter bij het afval belanden, wordt architect Bruno Vermeersch gebeld.
In een wereld waar massaproductie en wegwerpartikelen de norm zijn, maakt traditioneel vakmanschap een sterke comeback. Bouwen met baksteen - al dan niet in strips - is terug van weggeweest. Maar ook kalkhennep en stampleem vinden steeds vaker hun weg naar de bouw. Tegelijk maken moderne technieken de toepassing van traditionele bouwmaterialen - met veelal een veel lagere CO2-uitstoot dan beton, staal en kunststof - zo duurzaam mogelijk. In deze editie van de Architect gaat de redactie op zoek naar inspirerende voorbeelden.
Voor abonneesIn een wereld waar massaproductie en wegwerpartikelen de norm zijn, maakt traditioneel vakmanschap een sterke comeback. Bouwen met baksteen - al dan niet in strips - is terug van weggeweest. Maar ook kalkhennep en stampleem vinden steeds vaker hun weg naar de bouw. Tegelijk maken moderne technieken de toepassing van traditionele bouwmaterialen - met veelal een veel lagere CO2-uitstoot dan beton, staal en kunststof - zo duurzaam mogelijk. In deze editie van de Architect gaat de redactie op zoek naar inspirerende voorbeelden.
Op dinsdag 15 april organiseert de Architect weer een nieuwe avond in Pakhuis de Zwijger waarin we de printeditie tot leven brengen. Centraal staan het vakmanschap van de architect en de traditionele bouwmethodes die een comeback maken in de architectuur. Jan Peter Wingender, Ivar van de Zwan, Anja Verdonk, Christina Eickmeier, Marita Bijlsma en Francine Houben komen spreken.
GesponsordArchitecten en bouwprofessionals gebruiken steeds vaker materialen en technieken die niet alleen gebouwen beschermen, maar ook hun levensduur verlengen. Een vaak onderschatte factor als het gaat om duurzaamheid van gebouwen is waterdichting. Hoe kun je als architect of ontwikkelaar hierop inspelen?
GesponsordRuim anderhalf jaar geleden werd het aangekondigd als een nieuwe belofte: CO2-negatieve gevelstenen. Baksteenproducent Vandersanden heeft het waargemaakt. De Pirrouet-fabriek is vorig jaar geopend en de eerste projecten in Nederland en België zijn in uitvoering. Hoe doen de stenen het in de praktijk?
GesponsordIn Rotterdam worden steeds meer toekomstbestendige woningen gebouwd waarbij vergroening, verdichting en verduurzaming een belangrijke rol spelen. Met de bouw van de Berninitoren met 72 appartementen wordt hier zeker aan voldaan. Aluminium kozijnen van Aliplast dragen hieraan bij.
GesponsordArchitecten en aannemers staan voor de uitdaging om gebouwen slimmer, duurzamer en herbruikbaar te ontwerpen. In 2050 moet de bouwsector volledig circulair zijn. VBI loopt voorop met vloersystemen die niet alleen losmaakbaar zijn, maar ook bijdragen aan efficiënter, goedkoper en duurzamer bouwen.
Gesponsord"Aangenaam wonen wordt bepaald door veel factoren, maar een van de belangrijkste is toch wel geluid. En dan met name een teveel aan geluid", zegt technisch specialist Martijn van Ophoven bij Calduran. Startpunt voor goede geluidsisolatie begint in het ontwerptraject. Waar moet je op letten?
GesponsordVaak wordt gedacht dat het voldoen aan brandveiligheidsvoorschriften ten koste gaat van het esthetische ontwerp. Dat is zeker niet het geval als aluminium wordt gebruikt. Maar de regelgeving voor brandwerendheid is zeer complex. Waar moet je als architect allemaal op letten?
In 2021 werden wij benaderd door een gezin dat met veel plezier in hun tussenwoning woonde en daarom niet wilde verhuizen, maar wel behoefte had aan een ruimere, moderne woning. Een woning met een 'Zwitserse ontwerp- en bouwkwaliteit': een zeer duurzame, volledig elektrische woning met een overmaat aan bergruimte.
Een jong koppel met een pasgeboren kind had deze verouderde woning met een grote tuin aangekocht om het te verbouwen naar hun gezinswoning. De woning heeft de typologie van een rijwoning, maar staat niet in de rij. Ze wordt geflankeerd door een stal en de inrit van het naarburige perceel. Achter de woning bevond zich een amalgaam van bijgebouwen en een garage met daarachter de tuin. Eén raam van de bestaande compacte woning had zicht op de tuin. De klant wou een grondige renovatie en een aanbouw
Het is bijna zover, binnenkort stopt na 51 jaar mijn werkzame leven. Van die 51 jaar heb ik meer dan 40 jaar doorgebracht op de redacties van onder andere de Architect, Detail in Architectuur, Architectuur en BOUWEN en het weekblad pt/aktueel, later polytechnisch weekblad.
Architectuur begint met het maken van ruimte. In klassieke zin was dit de ruimte opgesloten tussen muren, vloer en dak, het Engelse 'room'. In de twintigste eeuw bevrijdt de architectuur zich van deze omsloten ruimte en ontstaat een spel van schijven en vlakken, de beweeglijke ruimte, het Engelse 'space'.
Spectaculair was het moment waarop ik de natte kleibrei mengde met droge hennepvezels van de dierengroothandel. Nadat ik was uitgehoest van de stofwolk begonnen de vezels het vocht uit de kleimassa op te nemen. Wat eerst nog op een natte koeienvlaai leek, veranderde in een plakkerig, stevig deeg dat de basis vormde voor een unieke kleisteen, prachtig van kleur en textuur.
Nadat iedereen op studiereis naar Zwitserland is geweest om het wonder van moderne wooncoöperatieven als Kalkbreite te bekijken, was het eindelijk mijn tijd. Met een gezelschap van landschapsarchitecten en stedenbouwers bezocht ik Bazel en Zürich. Gebouwen zijn daar geen optelsom van programma's van eisen, maar scoren sterk op - ik krijg het woord amper uit mijn toetsenbord - integraliteit. Hier wordt verdicht door opdrachtgeverschap dat niet alleen maar neemt, maar de stad ook iets teruggeeft.
