In de architectuur gaat duurzaamheid vaak over 'minder': minder bouwen, minder verbruiken, minder afbreken. Maar wat willen we wél? Wat kunnen we 'meer' doen? Bart Decroos verkent in dit essay hoe esthetiek, verbeelding en 'meer-dan-menselijke' perspectieven een nieuwe ecologische rijkdom kunnen ontsluiten - voorbij spreadsheets en CO2-tabellen, op weg naar een architectuur die redt én raakt.

Volgens filosoof Pieter Hoexum en fotograaf Christian van der Kooy kun je bij uitkijktoren Einderheide bij Eindhoven, ontworpen door Next architects, spreken van een rijke, bevredigende zintuigelijke ervaring. Een rééks ervaringen zelfs, die al begint als je aan komt rijden.

Het woord 'schoonheid' raakte ergens halverwege de twintigste eeuw in onbruik. Voorwerpen, kunstwerken of gebouwen 'mooi' noemen, was ooit vanzelfsprekend, maar is gaandeweg nietszeggend en subjectief geworden. Het eens worden over schoonheid, zelfs binnen een kleine groep mensen, is onmogelijk geworden. De gevolgen voor de architectuur zijn verstrekkend.

Waar komt de hardnekkige behoefte van Nederlanders aan goedkope gebouwen toch vandaan? En waarom maakt deze behoefte nooit plaats voor een verlangen naar schoonheid? Hebben we het functionalisme in architectuur verward met uitgeklede gebouwen?