Aanstellerige architectuur
Beeld Satoru Asakawa

Aanstellerige architectuur

Een aanstellerig gebouw moet je als architect te allen tijde voorkomen. Tenminste, dat vindt Kees Kaan. Floortje Keijzer en ik spraken hem voor de podcast 'Over Architectuur Gesproken'. Kaan zelf geeft met zijn gebouwen graag een 'zo algemeen mogelijk antwoord op een specifieke vraag'. Want een gebouw moet ons allemaal overleven.

Maar wat is dan wel een aanstellerig gebouw? Het Depot Boijmans Van Beuningen in Rotterdam door MVRDV? ‘Ja, dat is inderdaad een aanstellerig gebouw, maar op die plek is het wel gerechtvaardigd’, aldus Kaan.

Of hij zelf ooit een aanstellerig gebouw heeft ontworpen? Ja, ‘helaas’ wel. ‘De opdrachtgever vroeg om een bepaalde insteek die wij niet zagen zitten. Door het uit te werken als een van de varianten, hoopten we dat hij in zou zien dat het geen goed idee is. Maar toen was dat precies wat hij wilde.’

De twee houten huisjes die Moriko Kira heeft verbouwd zijn allerminst aanstellerig. Het ene staat in Durgerdam, het andere in Tokio. In beide gevallen dacht ze tijdens het bouwproces: ‘Als ik nu tegen een muur schop, stort het hele huis in.’

Ze als monumentaal bestempelen, zoals bij die in Durgerdam is gebeurd, zou je als aanstellerig kunnen bestempelen, ware het niet dat ‘juist hun veerkracht ze zo bijzonder maakt’, aldus Kira. ‘Ze ogen kwetsbaar, maar je kunt ze vervangen, versterken, transformeren, vergroten.’

Die kracht zit niet alleen in het materiaal of de structuur. Er is volgens Kira ook iets ongrijpbaars aan de architectonische kracht van houten huizen. ‘Het eenvoudige vissershuisje in Durgerdam bleek moeiteloos om te kunnen gaan met een radicale transformatie: een slanke stalen trap, grote glazen puien, een keuken van roestvrijstaal… Het was nooit gelukt om ditzelfde effect met nieuwbouw te bereiken.’

Groet, Merel

Merel Pit

Merel Pit

Hoofdredacteur de Architect

Merel Pit (1981) is sinds januari 2021 hoofdredacteur van de Architect. Daarmee is ze terug op haar ‘oude nest’ waar ze in 2008 als vakredacteur haar carrière in de architectuurjournalistiek begon. Heb je input voor sterke verhalen? Mail haar op merelpit@vmnmedia.nl.