Wat ooit een afgesloten enclave voor begijntjes was, is vandaag een open campus midden in de stad waar studenten met maquettes rondlopen. Bovenbouw architecten en David Kohn Architects gaven het historische begijnhof van Hasselt een nieuw leven, waarin architectuuronderwijs, erfgoed en publieke ruimte - mét uitkijktoren - naadloos samenkomen. Hun ontwerp is een schoolvoorbeeld van hoe herbestemming niet alleen kan bewaren, maar ook kan verbinden.
Van 475 miljoen in 2015, via 844 miljoen in 2023 naar ruim 2 miljard vorig jaar. Aan de explosie van de kosten van de renovatie van het Binnenhof komt maar geen einde. Vorige week maandag werd bekend dat er nog eens bijna een miljard euro extra nodig is. En de oplevering schuift verder op naar zomer 2031.
Terwijl de maatschappelijke opgaven zich opstapelen, hapert de Nederlandse overheid. Hierdoor ontstaat er ruimte voor private partijen. Hoera? Of juist niet?
Op de Vitra Campus in Weil am Rhein, Duitsland, slingert een pad van aarde en staal door het landschap. Tijdens mijn bezoek word ik begeleid door zachte gongklanken. Het Doshi Retreat, het eerste project van Pritzker Prize-winnaar Balkrishna Doshi buiten India én zijn laatste ontwerp, roept een bijna fysieke verstilling op. Naast het precieze minimalisme van Tadao Ando lijkt dit organische, spiralende bouwwerk te ademen. Het resultaat: een stille dialoog tussen twee architectonische meesters.
Eind jaren zestig keerde Willem Sandberg zich tegen de toenemende steriliteit in musea. Als directeur van het Stedelijk Museum in Amsterdam plaatste hij kamerplanten tussen de Mondriaans. Zo werd het museum geen tempel, maar een huiselijke plek waar kunst en publiek elkaar ongedwongen ontmoetten. Zestig jaar later, nu onze wereld steeds meer clean en af lijkt, is zijn gebaar verrassend actueel.
Waar gemeenten vastlopen in procedures en tekorten, realiseert in Rotterdam de particuliere stichting Droom en Daad publieke idealen. Het Fenix Museum, hun grootste project tot nu toe, verbeeldt niet alleen migratie, maar ook de verschuiving van het stadmaken als publieke naar private verantwoordelijkheid. Filantropie niet als vijand van de democratie, maar als een uitdrukking van verantwoordelijkheid - en beschaving.
Job Roos werkt als pionier in herbestemming en duurzame transformatie vanuit Braaksma & Roos Architectenbureau aan iconische projecten zoals het Gemeentemuseum in Den Haag, het Bouwkundegebouw in Delft en de Lochal in Tilburg - en recent de transformatie van het Mijnbouwkundegebouw in Delft. 'Duurzaamheid begint niet bij labels of certificaten, maar bij liefde en zorg voor wat er al is.'
Bouwen zonder de planeet te belasten, Mei architects & planners bewijst met Sawa dat het kan. Door zich te concentreren op de grootste materiaalstromen, de constructie en de vloeren, wist het bureau de CO2-uitstoot drastisch te verlagen. Wat begon als een rekenkundige oefening, groeide uit tot een architectonisch statement dat de toekomst van de bouw opnieuw definieert.
Iedereen wil met hout bouwen - tot het over geld, regels en brandveiligheid gaat. Pioniers laten zien wat er wél kan: betaalbare houtbouw, slim geprefabriceerd en esthetisch overtuigend. Samenwerking blijkt het sleutelwoord: tussen architecten, bouwers en leveranciers - en tussen hout, staal en beton. De toekomst is hybride, zo tonen projecten van Mei architecten, Powerhouse Compagny, MaMa Pioneers, Marc Koehler Associates, The Urban Woods, Finch Buildings en architectenbureau Faro.
Het IKEC de Zevensprong in Hoorn, ontworpen door KRFT, is niet alleen een doordacht en kindvriendelijk ontwerp, maar ook een Paris Proof schoolgebouw. Met een prefab houten constructie en dampopen gevels met bamboe bekleding zet het bureau een nieuwe standaard voor toekomstgerichte scholenbouw op basis van biobased materialen.
Met de uitslag van de Tweede Kamerverkiezingen is er weinig kans op een klimaatrevolutie vanuit Den Haag. De echte verandering vindt elders plaats. Terwijl de politiek blijft steggelen over haalbaarheid, rekenen architecten, wooncorporaties en beleggers al aan de toekomst. Zo lanceerde MVRDV onlangs gratis software die de materiaal gebonden CO2-uitstoot van bouwprojecten berekent.
De grens van 1,5 graden opwarming uit het klimaatakkoord van Parijs is dit jaar voor het eerst overschreden. Daardoor dreigt de Nederlandse klimaatdoelstelling 'Paris Proof' een loos begrip te worden. Verrassend genoeg is het niet de politiek, maar zijn het vastgoedbeleggers die zoeken naar manieren om het overeind te houden. Want zonder norm ontbreekt elke houvast.
GesponsordDe stad Lokeren (BE) heeft onlangs het nieuwe zwembad 'Durmehal' geopend. Het voormalige Durmebad is gesloopt, waarna op dezelfde locatie een volledig nieuw zwembadcomplex is gerealiseerd. Voor dit project heeft Aliplast de aluminium kozijnen en vliesgevels geleverd.
GesponsordNa vier jaar ontwerpen, engineeren en bouwen is de gerenoveerde Klimatenkas van de Hortus Botanicus Amsterdam officieel geopend door burgemeester Femke Halsema. De iconische kas van 1.600 m² was nog maar 31 jaar oud, maar dringend toe aan vernieuwing.
GesponsordPhoenix-kozijnprofielen van Deceuninck combineren circulariteit met een strak design. Ze zijn gemaakt van 100 procent gerecyclede kunststof en daarmee bieden ze architecten een duurzame oplossing voor toekomstbestendige projecten.
GesponsordExtreem weer is al lang geen uitzondering meer - het is de nieuwe norm. Architecten en aannemers zoeken daarom naar robuuste oplossingen die langdurige bescherming bieden. De DELTA®-EXXTREM folie biedt die bescherming voor dak én gevel, zelfs onder de zwaarste omstandigheden.
GesponsordHet nieuwe gezondheidscentrum in Nijmegen moest voor bezoekers een veilige thuishaven worden, waarin esthetiek, techniek en menselijkheid één geheel vormen. Architectenbureau De Twee Snoeken werd samen met gevelbouwer Haro Aluminium onthuld als winnaar van de Reynaers Projectprijs 2025 voor hun bijdrage aan GGD Gelderland-Zuid. Dat project kreeg de meeste stemmen van het publiek.
GesponsordDe woningopgave vraagt architecten om anders te denken: sneller schakelen, circulair werken en tóch een herkenbare handtekening zetten. Circle Living biedt een modulair woonconcept waarin ontwerpvrijheid en standaardisatie elkaar versterken. 'Een herbruikbare basis met losmaakbare afbouw, die je per locatie en doelgroep vormt en later zonder problemen aanpast.'
In de Belgische Ardennen is Woodstock opgeleverd, een zelfvoorzienend en afgezonderd woonhuis. Het project is ontworpen door BC architects & studies & materials en weerspiegelt hun visie op bouwen als leerproces binnen de overgang naar een regeneratieve en post-koolstof bouwcultuur. Het huis functioneert als een proefproject waarin wordt onderzocht hoe architectuur kan bijdragen aan systeemverandering.
Amsterdam Nieuw-West heeft een nieuw wooncomplex: Cornelis. Het gebouw, ontworpen door FARO en Van Bergen Architectura heeft 85 appartementen, een kinderdagverblijf met buitenschoolse opvang en een horecaruimte. Cornelis is ontwikkeld met aandacht voor sociale duurzaamheid, gezondheid en verbondenheid tussen bewoners.
Duurzaamheid is meer dan technologie - het is een houding. Deze drie verhalen illustreren hoe de toekomst van architectuur niet ligt in nieuwbouw, maar in het zorgzaam doorbouwen op het bestaande.
Weet jij nog welk bureau onlangs drie nieuwe partners verwelkomde? Of wie zei: 'We bouwen voor de sloop'? En waar vind je de duurzaamste transformatie van Europa?
Er is nog veel onduidelijk als het gaat om het rekenen met materiaalgebonden CO2 en toch is het steeds belangrijker. Veel architecten trekken de opslag van CO2 in houten constructies af van de totale materiaalgebonden emissie van het project. Dat is begrijpelijk en verleidelijk, aldus Oscar Vos, architect en partner bij KRFT. Maar het is de vraag of het redelijk is.
'Ik ben een relatief jonge vrouw met een buitenlandse achtergrond. Ik moet tien keer harder werken, en tien keer meer laten zien om te overtuigen', aldus Mira Nekova van Time to Access. Michelle Gulickx interviewde haar voor onze rubriek Mevr. De Architect. Sinds haar nominatie voor de ARC21 Jong Talent Award staat ze op mijn radar.
