Nog steeds verlaten veel vrouwen de architectuurpraktijk, in Nederland en erbuiten. De getallen liegen er niet om. Ik ben er ook zo eentje. Tenminste, zo heb ik dat heel lang gezien. Want ik werk niet op een architectenbureau, maar bij een uitgever.
In België ontstaat architectuur van hoge kwaliteit. Niet vreemd dat het land attractief is voor Nederlandse architecten. Wel zijn de risico's groter - en de honoraria lager. Eén strategie: bureau-brede rendabiliteit. Maar de ware winst: in België mág de architect echt iets voor de maatschappij betekenen.
Verdichten in historische binnensteden klinkt als een omslachtige opgave. Hoe voeg je extra woningen toe zonder het karakter van een beschermd stadsgezicht te verliezen? Soms lijkt het alsof erfgoed en modernisering lijnrecht tegenover elkaar staan. Maar uit het recent gepuliceerde rapport van de Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed (RCE) blijkt dat het wél kan. De RCE onderzocht 12 verdichtingsprojecten waaruit de redactie 5 concrete lessen distilleerde.
Met een tweede gezamenlijke open call zoeken Fritz-kola en het Belgische muziek-, kunst- en architectuurfestival Horst nieuw ontwerptalent dat durft te bouwen aan de toekomst van Asiat Park in Vilvoorde. De opdracht omvat het transformeren van de bestaande vuurplaats tot een beschutte, circulaire ontmoetingsplek die tijdens Horst Festival 2026 het sociale hart van het terrein vormt.
'Dit moet toch de voorkant zijn', zeggen fotograaf Christian van der Kooy en ik tegen elkaar als we aan komen lopen. We hebben de galerijflat Valckensteyn door Powerhouse Company al van verre zien staan. Het is een verassend elegante galerijflat, in hout opgetrokken op de fundamenten van een gesloopte flat. Die houtbouw is natuurlijk een sterk staaltje, maar wij komen voor de achterdeur.
Marlies Rohmer lijkt voor niets en niemand bang en kent de rollen aan de vergadertafel. Sloeg ze in de jaren negentig nog vaak met de vuist op tafel in een poging mannelijke opdrachtgevers te spiegelen, nu is ze liever zichzelf en probeert ze met humor en goed luisteren een gezamenlijk doel te bereiken. Toch trok ze voor dit interview resoluut haar eigen plan.
Hoe ziet de toekomst van onze steden eruit? Deze boekenlijst brengt zeven titels samen die elk op hun eigen manier laten zien hoe ontwerp, activisme en verbeelding de gebouwde wereld ingrijpend kunnen transformeren. Van protestarchitectuur tot groene revoluties, van vrouwen die wereldwijd steden opnieuw vormgeven tot een hernieuwd gesprek over schoonheid: deze boeken zijn een must voor iedereen met een liefde voor de stad.
Voor Atelier Kempe Thill moet architectuur tijdloos zijn en zowel ecologisch als economisch hoog scoren. Ze maakten een rationeel ontwerp voor Woontoren De Vrijheid in de nieuwe Amsterdamse wijk Bajeskwartier, met naast 140 sociale huurwoningen een fietsenwinkel in de plint. Hoogbouw in hout vindt het Rotterdamse bureau onlogisch. Liever zetten ze in op compacte volumes en flexibiliteit binnen een betonnen structuur.
Woningbouw gaat de komende jaren over CO2-arme materialen én lowtech ontwerpen met minimale installaties. Dat zeggen acht grote beleggers en vijf woningbouwcorporaties die het voortouw nemen nu de overheid volgens hen te weinig eisen stelt aan materiaalgebonden CO2-reductie. Ontwerpen die niet voldoen krijgen geen financiering. Architecten zijn cruciaal om afgewogen keuzes te maken.
Job Roos werkt als pionier in herbestemming en duurzame transformatie vanuit Braaksma & Roos Architectenbureau aan iconische projecten zoals het Gemeentemuseum in Den Haag, het Bouwkundegebouw in Delft en de Lochal in Tilburg - en recent de transformatie van het Mijnbouwkundegebouw in Delft. 'Duurzaamheid begint niet bij labels of certificaten, maar bij liefde en zorg voor wat er al is.'
Bouwen zonder de planeet te belasten, Mei architects & planners bewijst met Sawa dat het kan. Door zich te concentreren op de grootste materiaalstromen, de constructie en de vloeren, wist het bureau de CO2-uitstoot drastisch te verlagen. Wat begon als een rekenkundige oefening, groeide uit tot een architectonisch statement dat de toekomst van de bouw opnieuw definieert.
Iedereen wil met hout bouwen - tot het over geld, regels en brandveiligheid gaat. Pioniers laten zien wat er wél kan: betaalbare houtbouw, slim geprefabriceerd en esthetisch overtuigend. Samenwerking blijkt het sleutelwoord: tussen architecten, bouwers en leveranciers - en tussen hout, staal en beton. De toekomst is hybride, zo tonen projecten van Mei architecten, Powerhouse Compagny, MaMa Pioneers, Marc Koehler Associates, The Urban Woods, Finch Buildings en architectenbureau Faro.
Architecten hebben nu alle vrijheid om circulaire vloeren te ontwerpen. Met Ultratop Terrazzo van Mapei kun je oude materialen hergebruiken en zo een vloer creëren die niet alleen duurzaam is, maar ook esthetisch uniek.
GesponsordDuurzaam bouwen vraagt om meer dan alleen hergebruik van materialen. De keuze tussen bestaande en nieuwe materialen is complexer dan het lijkt. Prestaties, levensduur en milieu-impact spelen allemaal een rol in de uiteindelijke afweging. 'De grootste winst zit niet in één oplossing, maar in de combinatie van keuzes', zegt Bart Hellings, hoofd projectteam bij Reynaers Aluminium.
Gesponsord'Als architecten moeten we tegenwoordig meer doen dan alleen mooie gebouwen ontwerpen. Architectuur moet CO₂-uitstoot verminderen, duurzaam zijn en rekening houden met demontage en recycling. Tegelijkertijd wil ik echter dat architectuur inspireert en dat mens en natuur gelijkwaardig centraal staan', zegt Christian Bergmann, oprichter van CBA Christian Bergmann Architecture.
GesponsordArchitectonisch beton verandert de skyline van Nederland. Van spiegelgladde gevels tot fotobeton met historische afbeeldingen: Preco maakt het mogelijk. Voor architecten betekent dit nieuwe creatieve vrijheid met duurzame, onderhoudsarme prefab-elementen die elk ontwerp uniek maken.
GesponsordPhoenix-kozijnprofielen van Deceuninck combineren circulariteit met een strak design. Ze zijn gemaakt van 100 procent gerecyclede kunststof en daarmee bieden ze architecten een duurzame oplossing voor toekomstbestendige projecten.
GesponsordDe verduurzaming van het Rijksmonumentale warenhuis aan de Dam 1 in Amsterdam - sinds de opening onafgebroken in gebruik door de Bijenkorf - vroeg om precisie in keuzes, planning en uitvoering. De historische gevelopeningen moesten behouden blijven, terwijl de energieprestatie sterk werd verbeterd.
In Zaandam is een nieuw woongebouw gerealiseerd als onderdeel van de langdurige ontwikkeling van de Kogerveldwijk tot een stedelijke woonbuurt. Het project bestaat uit een U-vormig gebouw van dertien verdiepingen met een bamboegevel. Het vormt een vroege stap in de vernieuwing van de Boerejonkerbuurt en draagt bij aan de regionale behoefte aan betaalbare woningen. In totaal zijn 158 huurwoningen toegevoegd, aangevuld met een gemeenschappelijke tuin en maatschappelijke en commerciële functies.
Aan de faculteit Engineering Technology van de Universiteit Twente is het nieuwe gebouw CUBE toegevoegd. Het gebouw functioneert als een zichtbare etalage van de ontwerp- en maakpraktijk binnen de opleiding. Bij binnenkomst kijken bezoekers uit over de verdiept gelegen metaal- en laswerkplaats en via een vide zijn ook de bovenliggende werkplaatsen zichtbaar. Studenten en onderzoekers werken op verschillende niveaus aan machines, prototypes en practica met zicht op het omliggende campuslandschap.
Als november op de Architect één gemene deler had, was het wel hout. Maar liefst 4 van de 5 van de meest gelezen verhalen van deze maand gingen over houtbouw of waren een projectreview over een gebouw dat op zijn minst voor een aanzienlijk deel uit hout bestaat.
Hoera! Vandaag krijgen wij de sleutel van onze nieuwe woning. Nou ja nieuw, hij is al bijna honderd jaar oud. We gaan het pand behoorlijk verduurzamen door de gevels en het dak te isoleren met biobased materialen. Dat doen we zelfs zo ingrijpend dat we van het gas af kunnen.
Terwijl de maatschappelijke opgaven zich opstapelen, hapert de Nederlandse overheid. Hierdoor ontstaat er ruimte voor private partijen. Hoera? Of juist niet?
Eind jaren zestig keerde Willem Sandberg zich tegen de toenemende steriliteit in musea. Als directeur van het Stedelijk Museum in Amsterdam plaatste hij kamerplanten tussen de Mondriaans. Zo werd het museum geen tempel, maar een huiselijke plek waar kunst en publiek elkaar ongedwongen ontmoetten. Zestig jaar later, nu onze wereld steeds meer clean en af lijkt, is zijn gebaar verrassend actueel.
