Het gebouw van GGD Gelderland-Zuid, winnaar van de van de Reynaers Publieksprijs 2025, biedt onderdak aan mensen in allerlei situaties – van medewerkers tot bezoekers die soms wat extra geborgenheid nodig hebben. Dit vroeg om een architectuur die niet alleen functioneel is, maar ook warmte, empathie en bescherming uitstraalt. De Twee Snoeken liet zich daarbij inspireren door de kwetsbaarheid van Venetiaans glas – delicaat, transparant en sterk tegelijk. Dat idee kreeg een symbolische vertaling in de Vaas van Rubin, een optische illusie waarin je óf een vaas óf twee gezichten ziet. Het motief werd verwerkt tot een glaskunstwerk in de entreehal, als verbeelding van de mens die zich durft te laten zien. Zo werd kwetsbaarheid de kern van het ontwerp: een gebouw dat niet afstand schept, maar juist uitnodigt tot openheid en vertrouwen.
De kracht van de gelaagde gevel
De gevel is een van de meest opvallende onderdelen van het gebouw. De aluminium kozijnen zijn niet in, maar op de gevel geplaatst, waardoor een tweede ritme ontstaat dat het geheel diepte en karakter geeft. Deze zogenaamde bloemkozijnen laten het patroon visueel doorlopen en zorgen voor een levendig, gelaagd gevelbeeld.
Zelfs de technische voorzieningen kregen een esthetische betekenis. De noodoverstorten zijn vormgegeven als ontluikende bladeren – een subtiele verwijzing naar groei en zorg – terwijl nestkasten voor vleermuizen en zwaluwen zichtbaar zijn opgenomen in het ontwerp. Zo wordt elk detail onderdeel van het verhaal dat het gebouw vertelt.
Een entree die omarmt
De entree heeft een geleidelijke overgang van openbaar naar privé. Er is een reeks van zones die de bezoeker stap voor stap meenemen van straat naar hof en vervolgens naar het gebouw. Twee hofjes – één aan de OV-zijde en één aan de parkeerzijde – vormen de toegangen. Ze worden omsloten door lage volumes met verticale houten gevels. Binnen zorgt een centraal gepositioneerde balie voor overzicht en duidelijkheid. Ook het interieur ondersteunt het gevoel van veiligheid: de wachtruimtes bieden keuze tussen open plekken en beschutte hoeken, zodat bezoekers kunnen bepalen hoeveel privacy ze willen.
Juryrapport
De vakjury die het project samen met 3 andere finalisten nomineerde, omschrijft GGD Gelderland-Zuid als volgt in het juryrapport:
‘De kozijnen bepalen het gevelbeeld bij dit gebouw voor gezondheidszorg. In plaats van in de gevel, zijn de kozijnen – in verschillende formaties en afmetingen – op de gevel geplaatst. Dat klinkt eenvoudiger dan het is: zeker met het oog op hemelwaterafvoer zijn daar wel extra maatregelen voor nodig.
Vanuit het interieur gezien levert het ook iets extra’s: diepe neggen, die door de gebruikers van het gebouw worden gebruikt als zitje of vensterbank. Het is geen voor de hand liggende oplossing, concludeert de jury, maar wel goed uitgewerkt. De print op de ramen heeft ook een zonwerende functie. De gesloten geveldelen vormen een bescheiden decor voor de symfonie van aluminium kozijnen, op elke gevelzijde weer anders gecomponeerd. Het is duidelijk waar de architect het verschil mee wilde maken. En dat levert een eigenwijs en opvallend gebouw.’
Licht, oriëntatie en comfort
Daglicht speelt een belangrijke rol in het ontwerp. Aan de noordzijde zorgen grote ramen voor maximaal natuurlijk licht zonder zonbelasting. Aan de oost-, west- en zuidkant zijn de openingen kleiner en voorzien van zonwerend glas met een subtiele zeefdrukprint. Ongeveer een derde van het glasoppervlak is voorzien van deze print, die de opwarming beperkt en de behoefte aan mechanische zonwering wegneemt. Dat levert niet alleen comfort en privacy op, maar ook een zuiniger gebouw. De diepe neggen creëren extra schaduw en worden door gebruikers benut als zitplek of vensterbank.
Aluminium als esthetisch én technisch fundament
Voor de kozijnen werd gekozen voor een combinatie van SlimLine 38 en MasterLine 8 van Reynaers Aluminium, uitgevoerd door Haro Aluminium. De slanke profielen van de SlimLine 38 versterken het ritme van de gevel en zorgen voor een verfijnde detaillering. De MasterLine 8-schuifpuien combineren esthetiek met hoge prestaties op het gebied van luchtdichtheid, en isolatie. De kozijnen bepalen niet alleen het gevelbeeld, maar dragen ook bij aan de duurzaamheid en de levensduur van het gebouw.
Prijsuitreiking met betekenis
Tijdens de feestelijke uitreiking van de Reynaers Projectprijs, in de Culinaire Galerie van meesterkok Angélique Schmeinck, werd GGD Gelderland-Zuid uitgeroepen tot winnaar van de publieksprijs. Het is namelijk het publiek dat kan stemmen op de 4 finalisten. De winnaar kreeg maar liefst 38 % van de stemmen.
Voor De Twee Snoeken en Haro Aluminium is de prijs een bijzondere erkenning. Niet alleen voor de technische en esthetische kwaliteit, maar vooral voor de manier waarop architectuur hier dienstbaar is aan de mens.
Dit artikel is gesponsord door Reynaers Aluminium.
