CiWoCo is een afkorting van Circulair Woonwerk Complex. Het project staat in voormalig industriegebied Buiksloterham in Amsterdam-Noord, dat geldt als proeftuin voor circulair bouwen. GAAGA zette een bouwgroep op, betrok zo de toekomstige bewoners heel nadrukkelijk bij het project en realiseerde twee gebouwen met daarin in totaal negen appartementen en drie woningen. Elk nét even anders. En elk gebouwd volgens een bundeling aan innovatieve en duurzame principes.
Demontabel gebouw
Zo zijn beide gebouwen vrijwel geheel demontabel, mede dankzij een prefab casco van beton. Leidingen, riolering en elektra zitten achter voorzetwanden en verlaagde plafonds. De gevels bevatten grotendeels oude, hergebruikte damwandprofielen van azobé hardhout. Ook is de draagvloer vrij van ingestorte installaties, wat de vloer relatief dun maakt en materiaal bespaart.
Keuzes kwantificeren
Over dat materiaal gesproken: het was aan de bouwgroep om daarin eigen keuzes te maken, zoals dat ook gold voor de principes voor circulair bouwen. Uitdagend, vertelt Arie Bergsma van GAAGA. “Maar voor ons wél de uitgelezen kans om er de filosofie van ons bureau op los te laten. We hebben onze keuzes waar mogelijk gekwantificeerd, zodat ze ook controleerbaar zijn. En ze op die manier praktisch gemaakt.”
Jezelf eisen opleggen
Voor de inschrijving ging de bouwgroep met daarin GAAGA heel bewust uit van meerdere ontwerpprincipes voor circulair bouwen. Dus was er naast de energieprestatie ook aandacht voor (her)gebruik van water. En dat alles weer in combinatie met de keuze van materialen, waarbij de bouwgroep zichzelf volgens Bergsma meerdere eisen oplegde. “We hebben waar mogelijk herbruikbare materialen toegepast, zoals onder andere aluminium. Ook zijn de vloeren zo licht mogelijk, zodat we grotere overspanningen konden maken. Daardoor waren minder dragende kolommen en wanden nodig. En blijven de woningen flexibel voor latere aanpassingen.”
Flexibel waar dat kan
Want flexibele plattegronden en indelingen, ook dát is circulair bouwen. De woningen van CiWoCo zijn zo opgezet, dat ze snel en makkelijk zijn aan te passen. Waarbij geldt dat wanneer een nieuwe toepassing een woning flexibeler kan maken, GAAGA diezelfde oplossing ook graag inzet. Neem bijvoorbeeld de ventilatie. Balansventilatie viel al snel af, gezien het nadeel van vaste leidingen. Dus zocht de bouwgroep verder. Waarna de keuze viel op een gloednieuwe combinatie van twee bestaande merken.
Onafhankelijk getest
Het Invisivent NL raamventilatierooster van Renson was weliswaar al langer op de markt, net als het RT 72 Reflex raamsysteem van Kawneer. Maar een combinatie van beide producten, met het ventilatierooster geïntegreerd in het raamsysteem? Die bleek nieuw. De totaaloplossing is onafhankelijk getest, scoort hoog op water- en winddichtheid en draagt binnen CiWoCo bij aan flexibel en comfortabel wonen.
Lucht gelijkmatig naar binnen
Bergsma is blij met de keuze voor de geïntegreerde toepassing van ventilatierooster en raamsysteem, waarbij de bewoners profiteren van roosters over het gehele kozijn. De opwaartse luchtstroming en zelfregelende klep voorkomen koudeval, waardoor de lucht veel gelijkmatiger de woning binnenkomt. Bergsma: “Terwijl bewoners geen last hebben van tocht, stijgt hun wooncomfort. Ook ziet de combinatie er met die smalle roosters erg fraai uit. En dan is er nog het aluminium van het raamsysteem, dat als herbruikbaar materiaal perfect past in de circulaire gedachte.”
Met circulair bouwen dwing je jezelf om met veel minder materialen dezelfde prestaties te leveren”
Betaalbaar en uitwisselbaar
Volgens Bergsma is de kans groot dat de totaaloplossing van Renson en Kawneer straks ook terugkomt in Het Bosbad in woongebied Bosrijk in Eindhoven. Ook dat woongebouw gaat uit van circulair bouwen, wat volgens Bergsma vraagt om slimme keuzes vanaf het allereerste begin. “Alleen dan houd je componenten onderling uitwisselbaar en economisch rendabel bovendien. Want vergeet niet: uiteindelijk moeten woningen wél betaalbaar zijn. Met circulair bouwen dwing je jezelf om met veel minder materialen alsnog dezelfde prestaties te leveren. Dat uitgangspunt is essentieel, maar moet wel uitvoerbaar blijven. Dus is het de kunst de balans te vinden en te behouden.”
Dit artikel is tot stand gekomen in samenwerking met Kawneer
