Veel oudere huizen voldoen niet meer aan de hedendaagse ruimtelijke eisen. Door beperkte ruimte rond het huis of beschermende regelgeving is ondergronds bouwen steeds vaker de enige mogelijkheid voor uitbreiding. Ook de bewoners van een oude villa kozen ervoor de gewenste extra slaap- en badkamer onder het bestaande terras te laten realiseren. De opgave voor de architect was een interieur te maken dat dezelfde ervaring oproept als een chique hotelsuite.
Nu religieuze gebouwen door ontkerkelijking hun functie verliezen, en onderhoud voor de geloofsgemeenschap vaak te duur is, worden kerken steeds vaker bedreigd door sloop. Als er wordt gekozen voor hergebruik, ligt bij architecten de taak ze te transformeren tot kantoren, culturele centra, winkels of woningen. Zecc toont met de Sint Martinuskapel aan dat door middel van eenvoudige ingrepen de sacrale sfeer en ruimtelijkheid kan worden behouden en een comfortabele, moderne woning is te realiseren.
Als kleine onderneming is opvallen vaak de beste strategie voor een gunstiger concurrentiepositie. Imponeren met originele huisvesting is een van de manieren om dat doel te bereiken. Vastgoedontwikkelaar Dupon zag wel wat in deze aanpak en vroeg Ramin Visch een uitnodigend en licht interieur te realiseren in een oude burgemeestersvilla. Door de verhouding tussen oud en nieuw op scherp te zetten, is een spannende en aantrekkelijke werkomgeving ontstaan.
Nu de boodschap van Al Gore op grote schaal in Nederland is doorgedrongen, lijkt de innovatiekracht van de bouwwereld eindelijk ontloken. De Rijksgebouwendienst streeft al langer naar duurzaamheid, CO₂-reductie en energiezuinigheid in haar gebouwvoorraad. Ook architectenbureau cepezed heeft het streven naar duurzaamheid hoog in zijn vaandel. Een integrale benadering van de opgave heeft geleid tot een samenhangend klimaatconcept en verschillende innovaties.
In Brugge, langs de Langerei, verbouwde het Belgische architectenbureau 51N4E een kleine rijwoning tot weekendhuis. In de context van de historische stad is gezocht naar een aanpak die de essentie van de woning intact laat en tegelijkertijd de onderdelen waaruit deze is opgebouwd ontleedt en opnieuw definieert. Het resultaat is zowel huiselijk als licht vervreemdend.
De hof is een variant van het beschermd wonen. De besloten ligging aan een gemeenschappelijke tuin en achter een afsluitbare poort biedt niet alleen fysieke veiligheid maar ook een sociaal vangnet. De Johannes Enschedé Hof in Haarlem, ontworpen door Henk Döll in samenwerking met Joost Swarte, laat zien dat de eeuwenoude typologie - met enige aanpassingen - nog steeds levensvatbaar is.
De Zeester is een dagcentrum voor jongeren met een verstandelijke beperking. Het markante gebouw is gelegen in de parkachtige omgeving van 's Heeren Loo, een woonzorginstelling in Noordwijk. De psychisch en fysiek kwetsbare doelgroep stelt specifieke eisen wat betreft veiligheid en flexibiliteit. Ook moeten de kinderen en jongvolwassenen affiniteit kunnen opbouwen met deze plek, waar hun leven zich immers grotendeels afspeelt.
Reflection Of Mineral is het resultaat van minimale vierkante meters, strenge bouwregels én de vraag van een jong echtpaar naar een uniek woonhuis op een locatie van 44m². Architect Yasuhiro Yamashita ging als een edelsmid te werk, hij sleep het bouwvolume zorgvuldig in vorm. Ze vormt tot op heden de meest extreme oplossing in de Reflection Series waarin Atelier Tekuto experimenteert met de ruimtevergrotende effecten van perspectieven en reflecties in kleine woonhuizen.
De woonhuizen van architect Ryo Abe laten zich interpreteren als huiden; geometrische dozen die zijn opengebroken en afgepeld om ruimhartig natuurlijk licht en lucht toe te laten. "Een huis vormt voor mij een gebied tussen een individu en zijn stedelijke omgeving", legt Abe uit. "Juist in een stedelijke context die constant verandert, wil ik deze tussenruimtes transformeren in zachte overgangsgebieden."
In Yuko Nagayama's ontwerp rijst uit het woonhuis een heuvel op, die weliswaar zichtbaar is vanuit alle kamers maar onbereikbaar blijft. Deze plek kan men in gedachten koesteren maar zich nooit toe-eigenen. Door het oog van de bewoners te richten op een aangelichte, witte abstracte berg, onderneemt Nagayama een mentale reis door een ruimte waarin het dagelijkse leven en de hectiek van de stad plaats maken voor geheel eigen voorstellingen.
Een gebouw staat volgens de architect Hiroshi Nakamura even dicht bij het menselijke lichaam als een levenpartner. Dit gaat zeker op voor de kleinschalige woonhuizen in Tokio, waar de bewoners door de minimale afmetingen veel sterker op het gebouw zijn betrokken dan normaal het geval zou zijn. Doordat het SH House aan drie zijden is ingesloten, konden alleen aan de noordzijde openingen worden gemaakt. Doordat de man elke avond laat thuis komt en het echtpaar twee kleine kinderen heeft, was de wens tot veiligheid en geborgenheid primair. Deze is door de architect vertaald in een volledig afgesloten begane grond.
Architect Kazuhiro Kojima 'cultiveert' zijn locaties door ideeën uit te zetten en te zien wat er in een bepaalde locale cultuur met een specifiek klimaat uit voortkomt. In een dichtbevolkte stad als Tokio betekent het, dat natuur een abstractere betekenis krijgt en dat zonlicht, wind en uitzicht het traditionele begrip van groen vervangen.
Dat duurzaam bouwen een uitdaging kan zijn en niet altijd hoeft te worden afgedwongen door overheid of opdrachtgever, bewijst Origins Architecten. Dit jonge Rotterdamse bureau heeft zich erin gespecialiseerd en is ervan overtuigd dat ontwerpen met aandacht voor het milieu architectonische meerwaarde met zich meebrengt. Het interieur dat zij maakten voor internetbedrijf Mangrove toont aan dat duurzame en esthetische kwaliteiten elkaar kunnen versterken.
Omdat veranderingen in de zorg razendsnel gaan, betekent bouwen voor de zorg zo ver mogelijk vooruitkijken. Tegelijkertijd veranderen de basisbehoeften van mensen, zoals daglicht, uitzicht en ruimte, nooit. Daarom was voor Burger Grunstra architecten en Vos Interieur de onzekerheid over de toekomst de enige zekerheid in hun ontwerp voor de nieuwbouw van het Martini Ziekenhuis.
Kohn Pedersen Fox Associates heeft dit bastion van art deco bouwkunst aan de Thames radicaal, in overeenstemming met de Unilever bedrijfsfilosofie, getransformeerd tot een zeer energiezuinig kantoor. Het leverde de BREEAM kwalificatie excellent op.
Boetiekhotels zijn de laatste trend in de hotellerie. In Bordeaux is een bijzonder exemplaar van een dergelijk kleinschalig, aangenaam ingericht hotel geopend. Om de gewenste abstractie in het gevelbeeld te bereiken, heeft de Franse studio King Kong gekozen voor Corian. Een materiaal dat tot nu bijna alleen in interieurs is toegepast. Dit maakt het Seeko-o hotel interessanter dan andere trendy hotels.
In het stadscentrum van Gent verbouwde het Brusselse bureau Office een oude school tot woning. Rond de binnentuin ontwierpen ze een gedeelte dat ze het patio-huis noemen. Deze ruimte leunt tegen de bestaande woning aan en functioneert volgens een geheel eigen logica. Het patio-huis is voor de architecten een oefening tussen het beheersen van de ruimte door middel van architectuur, en het loslaten door de oncontroleerbare incidenten van het leven toe te laten.
Volgens het NOS journaal destijds gaf de gemeente Rotterdam gratis woningen weg. Een betere publiciteit kon het Wallisblok niet krijgen. Natuurlijk was gratis niet gratis, maar de prijs viel mee: de toekomstige bewoners dienden minimaal duizend euro per vierkante meter te investeren in de cascorenovatie. Met een conceptplan van Hulshof Architecten en met collectief opdrachtgeverschap kwam een project tot stand dat een grote individuele vrijheid koppelt aan een krachtig architectonisch beeld.
