Tussen stilte en spektakel: architectuur op zoek naar maat en betekenis
Doshi Retreat op de Vitra Campus. Beeld Julien Lanoo

Tussen stilte en spektakel: architectuur op zoek naar maat en betekenis

Architectuur beweegt zich altijd tussen uitersten: tussen stilte en spektakel, tussen zorgvuldige verdichting en meedogenloze schaalvergroting. De verhalen van afgelopen maand maken duidelijk dat de toekomst van het vak niet ligt in één dominant gebaar, maar in het vermogen om te schakelen tussen aandacht, verantwoordelijkheid en verbeeldingskracht. Soms vraagt dat om vertraging, soms om kritische reflectie op alles wat te groot, te snel of te luid wordt.

Dat contrast is tastbaar op de Vitra Campus, waar het laatste werk van architect Balkrishna Doshi sinds kort in het landschap ligt. Naast het strenge beton van Tadao Ando. Het Doshi Retreat is geen icoon, maar een uitnodiging tot verstilling. Tijdens mijn bezoek voelde ik hoe het ontwerp mijn tempo en ademhaling beïnvloedde. Architectuur niet als object, maar als ervaring. Doshi’s les is helder en actueel: betekenis ontstaat niet door vormdrift, maar door aandacht voor mens, lichaam en landschap.

Tegenover die ingetogen houding staat het overlijden van Frank Gehry, die juist met zijn giga-gebaren steden liet schitteren en soms deed sidderen. Met het Guggenheim Museum in Bilbao veranderde hij voorgoed het denken over architectuur als stedelijke katalysator. Maar zijn carrière laat ook de keerzijde zien van het icoon: bewondering en bezorgdheid liepen parallel aan elkaar. Gehry’s dood markeert een einde van een tijdperk waarin het exceptionele gebouw vaak zwaarder woog dan zijn context. De vraag die achterblijft is niet of zijn werk groots was, maar of we die grootsheid nog steeds op dezelfde manier nodig hebben.

Die vraag resoneert ook dichter bij huis, in discussies over verdichten en behoud. Het net uitgekomen RCE-rapport over erfgoedinclusief verdichten laat zien dat bouwen aan de toekomst juist vraagt om precisie: werken op meerdere schaalniveaus, luisteren naar bestaande structuren en durven kiezen voor kwaliteit boven kwantiteit. 

Charlotte Thomas

Charlotte Thomas

Vakredacteur

Charlotte Thomas (1992) is vakredacteur met een focus op de ruimtelijke beleving, de gebruiker, transformatie en renovatie, en een voorliefde voor design. Ze studeerde af als kunst- en architectuurhistoricus. En heeft onder meer gewerkt bij Stroom Den Haag, Museum Het Schip, AFFR, Vice, Van Eesteren Museum en Galerie Bart. Heb je ideeën, vragen of opmerkingen? Mail naar: charlottethomas@vmnmedia.nl