De ARC25 Niet Verhuizen maar Verbouwen Award gaat naar een innovatieve en creatieve verbouwing van een bestaand woonhuis. We zochten naar projecten (opleverdatum tussen 1 april 2024 en 1 april 2025) die zijn opgewaardeerd doordat ze zijn verduurzaamd en beter aansluiten bij de wensen van de huidige gebruikers. Bovendien kijkt de jury in 2025 speciaal naar de schoonheid in architectuur bij de ingezonden projecten.
De onafhankelijke jury koos uit een longlist van 23 projecten drie nominaties. Uiteindelijk nomineerde de jury drie projecten: Jutestraat door Boris architecten in Mariakerke (BE), Rotterdam Loft door Kumiki en Passiefhuis door Maarten van Kesteren architecten in Amsterdam.
De winnaar van de ARC25 Niet Verhuizen maar Verbouwen Award werd op 25 september tijdens ARC25 Podium in Nieuwe Instituut, Rotterdam bekendgemaakt.
Winnaar: Passiefhuis, Westelijke Tuinsteden in Amsterdam door Maarten van Kesteren architecten
De jury prijst de intelligente en poëtische transformatie van een jarenzestigvilla tot een passiefhuis waarin duurzaamheid, materialiteit en landschapsontwerp overtuigend samenkomen. De jonge opdrachtgevers wilden een levensloopbestendig huis dat optimaal profiteert van zonlicht en seizoensveranderingen. Het resultaat is een ingetogen en kalm gebouw dat op een vanzelfsprekende manier is geïntegreerd in zijn omgeving.
Architectuur en landschap zijn als één ontworpen en versterken elkaar. Elke ruimte is georiënteerd op een ander deel van het buitenleven, wat leidt tot een steeds veranderende woonervaring. Daardoor functioneert het huis als een toneel voor het alledaagse, waarin bewoners en natuur elkaar ontmoeten.
De passiefhuisaanpak is doordacht en robuust, gestoeld op eenvoudige principes zoals optimale oriëntatie en verregaande isolatie. Hierdoor is het binnenklimaat comfortabel in alle seizoenen zonder dat er complexe installaties nodig zijn. De diepe gevelopeningen, ontstaan door de dikte van de isolatie, voorkomen oververhitting in de zomer en zorgen voor een markante en tactiele gevel.
De jury noemt het bijzonder dat een opdrachtgever zo ver wil gaan voor een radicaal duurzaam huis. De naoorlogse woning die met minimale middelen is gebouwd, is getransformeerd naar een huis dat voldoet aan de hedendaagse eisen voor een passiefhuis, en dat vindt de jury een enorme prestatie. Volgens de jury heeft het project een voorbeeldfunctie, omdat het bewijst dat duurzaamheid, woonkwaliteit en verbeelding elkaar kunnen versterken
Nominatie: Jutestraat in Mariakerke (BE) door Boris architecten
De jury was direct onder de indruk van de keuze voor inbreiding in plaats van uitbreiding van de klassieke Vlaamse rijwoning aan de Jutestraat in Mariakerke bij Gent. Waar vaak wordt bijgebouwd, werd hier juist de donkere achterbouw gesloopt, waardoor de tuin groter werd en daglicht diep de woning binnenvalt.
Het opnieuw uitvinden van de bestaande structuur leverde een heldere, gelaagde organisatie op, met verrassende zichtlijnen en een sterke relatie tussen interieur en buitenruimte. ‘Voor en achter lijken in eerste instantie twee verschillende werelden, en toch voelt het huis als een harmonieus geheel’, aldus juryvoorzitter Pieter Bedaux.
De leefruimtes op splitlevels geven het compacte volume een gevoel van openheid en dynamiek. Een opvallende blauwe schuifdeur aan de straatzijde verwijst naar de expressieve achtergevel en vormt een slimme overgangszone. Binnen zorgen een geknikte trap, dubbelhoge ruimtes en de uitgekiende kleuren voor een krachtig, eigentijds geheel.
Nominatie: Rotterdam Loft in Rotterdam door Kumiki
Kumiki tekende de zorgvuldige transformatie van een klassieke benedenwoning in Rotterdam, waarbij oud en nieuw in balans zijn gebracht. In plaats van uit te breiden, koos het ontwerpteam ervoor het bestaande volume te herwaarderen. De nieuwe glazen pui over twee verdiepingen sluit subtiel aan op het stramien van de oorspronkelijke woning, waardoor een overtuigend geheel ontstaat.
Een sleutelingreep was het omkeren van de entreetrap, waardoor de voorheen onbenutte kelderruimte veranderde in een lichte, volwaardige leefverdieping met directe toegang tot de iets lager gelegen tuin. Door het souterrain als hart van het gezinsleven te positioneren, ontstond een sterke relatie tussen binnen en buiten.
De jury waardeert de ruimtelijke gelaagdheid en het behoud van originele elementen als ornamentenplafonds, deuren en houten vloeren.
Jury
De jury van de ARC25 Niet Verhuizen maar Verbouwen Award bestaat uit Pieter Bedaux (voorzitter), Noor van Mierlo, Tako Postma, Esther Bentvelsen en Charlotte Thomas (secretaris).
ARC25 Niet Verhuizen maar Verbouwen Award wordt mede mogelijk gemaakt door MBI De Steenmeesters.
