Projecten

Hoe geef je vorm aan prestige? Wat maakt een ruimte luxueus? Deze vragen moest Patrick Jouin zichzelf stellen toen hij de opdracht kreeg een nieuw hoofdkwartier te ontwerpen voor juweliershuis Van Cleef & Arpels. Al meer dan honderd jaar is dit instituut gevestigd op de Place Vendôme in Parijs, de meest prestigieuze locatie denkbaar voor juweliers. Vanwege haar honderdjarig jubileum wilde Van Cleef & Arpels haar historische onderkomen drastisch renoveren.

De meeste coffeeshops roepen niet direct associaties op met innovatief ontwerp of strak design. Omdat coffeeshop Superfly in Hoofddorp de clièntele uit wilde breiden, vroegen zij NAT Architecten een interieur te realiseren dat zich onttrekt aan het standaard imago van coffeeshops. Het eindresultaat is een ruimte met een publiek karakter en een grote raampartij, die het gedogen van softdrugs schaamteloos tentoonstelt, maar tegelijkertijd ook de veiligheid en het toezicht vergroot.

In de binnenstad van Den Haag is recentelijk een restaurant geopend dat door zijn grote ramen een sterke aanwezigheid in de stad heeft. Wat van buiten een flinke ruimte lijkt, is van binnen subtiel onderverdeeld in verschillende podia. Een forse kolom, die in de verte doet denken aan Mies van der Rohe's ontwerp voor de Friedrichstrasse in Berlijn uit 1919, speelt hierin een belangrijke rol. Grootste verrassing van het interieur is de dubbelhoge 'Wunderkammer' die beide restaurants met elkaar verbindt.

Zoals bananenbladeren in de tropen beschutting tegen de regen bieden, zo beschermen de schalen in het ontwerp van Royal Haskoning Architecten de parochianen van de Andreas Petrus Paulus parochie. De symboliek van de bladeren bleek sterk en verleidelijk, maar de materialisering niet eenvoudig. De architecten kozen voor een klimaatscheidende tent- constructie. Innovatie in de bouw is gewenst, maar de kerk in Maassluis toont aan dat een kritische houding hierbij onontbeerlijk is.

Steeds vaker zijn bedrijvenparken nondescripte plekken zonder genius loci. De ontwikkeling van het commerciële vastgoed in deze parken wordt zelden opgevat als een culturele opgave. Digital Media City (DMC) in het noorden van Seoul vertoont alle kenmerken van een dergelijk onopvallend stedelijk gebied. Barkow Leibinger Architects hebben met hun expressionistisch ontwerp voor het DMC B6/2 kantoorgebouw de monotonie en neutraliteit in dit gebied doorbroken.

Scholen dreigen in Engeland door de krappe budgetten en de door de overheid doorgevoerde decentralisatie al net zo'n standaardopgave te worden als in ons land. Het Nederlands-Engelse bureau de Rijke Marsh Morgan ontwierp bij een school in Kingsdale een sporthal en muziekzaal die een poort vormen naar de straat. Beide volumes zijn geen dozen, maar expressieve gebouwen waar het daglicht rijkelijk binnenvalt. Ze vormen daarmee een onlosmakelijk onderdeel van de leefomgeving.

Vanaf de opening was het tijdelijk theater voor alternatieve toneelproducties in het zuiden van London zo succesvol, dat haar bestaan over de jaren is gecontinueerd. Aan het begin van deze eeuw was het echter zo uitgewoond, dat werd besloten tot een ingrijpende modernisering. Het jonge architectenbureau Haworth Tompkins kreeg de opdracht tot renovatie en verbouwing, met de nadrukkelijke wens de informele sfeer van het oorspronkelijke gebouw te bewaren. Hier is het bureau wonderwel in geslaagd.

Sommige locaties lenen zich niet voor uitgebreide vormexperimenten. Hier wordt de kwaliteit van de plek bepaald door de eenvormigheid van het straatbeeld. Zo ook de negentiende-eeuwse woonwijken van Amsterdam. Alle panden hebben dezelfde hoogte, gevelopbouw en textuur. Nieuwbouw betekent hier het zoeken naar eigentijdse plattegronden binnen de grenzen van het bestaande. Aan de Jan Bernardusstraat staat het resultaat van een dergelijke zoektocht.

Dat het een compact gebouw met gaten moest worden, daar was Jacob van Rijs van MVRDV al snel uit. Het Parkrandgebouw diende twee paradoxale wensen in zich te verenigen: het moest niet alleen een groter volume hebben dan de oudbouw die het verving, het moest ook de relatie van de wijk met het achtergelegen park drastisch verbeteren.

In 2002 verwierf het Britse architectenbureau Caruso St John de opdracht voor de renovatie van een kindermuseum in Oost-Londen. Na de herinrichting is onlangs het nieuwe toegangspaviljoen tot het museum opgeleverd. Deze toevoeging vormt geen contrast met het bestaande gebouw, maar zoekt nadrukkelijk aansluiting bij de preoccupaties van de negentiende-eeuwse architectuur met constructie en decoratie. Het resultaat is een loggia die het geheel beter laat functioneren, maar het ook verankert.

Met de door Chelsea tegen Manchester United gewonnen Cup Final van dit jaar is afgelopen mei het nieuwe Wembley stadion officieel geopend. De thuisbasis van het Britse voetbal heeft 90.000 zitplaatsen en 2600 toiletten, meer dan in enig ander stadion ter wereld. Het dak wordt ondersteund door een grote boog met een hoogte van 140 meter. Dit symbool vervangt de twee toegangstorens van het oude Wembley en markeert de plek van het stadion in het zich vernieuwende en weer swingende Londen.

Het stationsplein van Groningen is getransformeerd in een nieuwe stedelijke ruimte. Voor het monumentale station is een verhoogd maaiveld gecreëerd, waardoor voetgangers een verkeersvrije verblijfsruimte hebben gekregen en fietsen uit het zicht worden gestald. De ontwerpbeslissingen en de randvoorwaarden maakten het onmogelijk het concept van KCAP op een conventionele manier om te zetten in een definitief ontwerp. Met behulp van 'swarm intelligence' kon deze complexe opgave worden aangepakt.

De oevers van de rivier Mondego zijn laag en staan vaak onder water. Daarom is altijd op enige afstand van de rivier gebouwd en zijn de oevers behouden als natuurgebied. Momenteel is de gemeente bezig beide te transformeren tot een openbaar park. Deze gebieden zijn verbonden door een voetgangersbrug. Het is de eersteling van Cecil Balmond in de rol van ontwerper. Zijn ideeën over de doelmatigheid van de wandelaar maakten de elegante en ogenschijnlijk eenvoudige boogbrug tot een constructieve uitdaging.

Door de opheffing van een boerenbedrijf en de sloop van een aantal schuren kwam in het dorp Oud-Empel een binnendijkse locatie vrij voor bebouwing. Het Bossche bureau Hilberink Bosch architecten greep de mogelijkheid aan om met een nieuw idioom een oud verhaal te vertellen. Er verrezen villa's in de vorm van een kippenschuur, een koeienstal en een herenhuis.

Het wonen is in Nederland traditioneel vormgegeven. Ondanks alle fanfare aan de buitenkant is de woningplattegrond de afgelopen vijftig jaar niet wezenlijk veranderd. Onder invloed van het particuliere opdrachtgeverschap komen echter huizen tot stand die dit traditionele woonmodel bijstellen. Zo zijn op IJburg twee woonhuizen gebouwd, ontworpen door MIR, die zich wezenlijk anders verhouden tot de straat. Verder is gezocht naar andere aansluitingen van de woonkamer op de keuken.

Het wonen is in Nederland traditioneel vormgegeven. Ondanks alle fanfare aan de buitenkant is de woningplattegrond de afgelopen vijftig jaar niet wezenlijk veranderd. Onder invloed van het particuliere opdrachtgeverschap komen echter huizen tot stand die dit traditionele woonmodel bijstellen. Zo zijn op IJburg twee woonhuizen gebouwd, ontworpen door MIR, die zich wezenlijk anders verhouden tot de straat. Verder is gezocht naar andere aansluitingen van de woonkamer op de keuken.

Nederlandse sportscholen floreren, maar met name 'oudere jongeren' weten de weg erheen te vinden. Om ook een jong publiek binnen te halen, vroeg Go4Fit in Wijchen Remko Spaan speciaal voor deze doelgroep de inrichting van de sportschool te ontwerpen en te produceren. Spaan deed dit met verve.

Net als bij de Enneüs Heermabrug die de entree vormt tot IJburg is de opgave van een fiets-voetgangersverbinding tussen IJburg en de stad met veel ambitie benaderd. Dit heeft een voor Nederland exotisch brugtype opgeleverd. Wilkinson Eyre Architects en ARUP werkten vanaf het begin samen aan het ontwerp. De bureaus zijn erin geslaagd een vorm te vinden die de randvoorwaarden en materialen, architectuur en constructie in één grootse beweging laat versmelten.