Voor de International School Delft ontwierp atelier PRO een schoolgebouw dat is opgezet als een broedplaats voor vernieuwend, toekomstgericht onderwijs. De nieuwe middelbare school ligt direct naast de campus van de TU Delft, op de plek waar eerder Kramers Laboratorium stond, en hergebruikt de beeldbepalende toren en de entree naar het terrein. In het ontwerp zocht de architect naar een zorgvuldige inpassing in de academische omgeving; tegelijkertijd sluit het gebouw ook aan bij de visie van de ISD.
Een voormalige herberg langs een drukke weg in het Belgische Ronse is door Murmuur architecten herbestemd tot basisschool. Het achterste deel van de U-vorm overspant een overdekte speelplaats en sluit aan op een nieuw sanitair blok, met ruimte voor een mogelijke vierde vleugel in een latere fase. Deze opstelling creëert zichtlijnen tussen de historische voorbouw en het achterliggende landschap met het groene speelterrein.
Het IKEC de Zevensprong in Hoorn, ontworpen door KRFT, is niet alleen een doordacht en kindvriendelijk ontwerp, maar ook een Paris Proof schoolgebouw. Met een prefab houten constructie en dampopen gevels met bamboe bekleding zet het bureau een nieuwe standaard voor toekomstgerichte scholenbouw op basis van biobased materialen.
'Een school ontwerpen die niet op een school lijkt - dat was de opdracht', zegt Ard Hoksbergen over Xplore in Amsterdam-Noord. Het is een onderwijsgebouw dat inspeelt op de moderne onderwijsvisie van het Agora-onderwijs en afrekent met de traditionele gang-met-lokalentypologie. Toch is het gebouw flexibel genoeg om in de toekomst te transformeren.
Veel oude schoolgebouwen moeten wijken voor nieuwbouw. Het resultaat is dikwijls een inspiratieloze 'kinderfabriek' waar beleving, groen en kwaliteit vaak het 'kind' van de rekening zijn.
De toekomst van scholenbouw is industrieel. Dat concludeert gemeente Amsterdam met het Innovatiepartnerschap Scholenbouw (IPS), waar onder andere OMA aan meewerkt. Volgens het initiatief schieten traditionele bouwmethoden tekort in een tijd van materiaalschaarste en personeelstekort. Thijs Asselbergs schreef er een notitie over. 'Architecten moeten zich schrap zetten voor een nieuw soort architectuur.'
De renovatie en vervanging van miljoenen vierkante meters aan schoolgebouwen verloopt traag. Gemeenten en schoolbesturen kunnen de opdracht nauwelijks aan, vaak door weinig financiële ruimte. Meer grootschaligheid door projecten te bundelen moet de kosten in bedwang brengen.
Op basisschool De Zevensprong in Best kunnen de kinderen glijdend naar huis. De glijbaan stond al in het schetsontwerp van buro Kettinghuls, en toch is het bijzonder dat die er is gekomen. Want bij schoolgebouwen staat het budget altijd onder druk. Dat deze 'nice to have' niet is geschrapt, is te danken aan een gedreven schooldirecteur én de gemeente voor wie de school uitgroeide tot duurzaam voorbeeldproject.
