Regie gezocht: wie maakt de stad?
Terwijl de maatschappelijke opgaven zich opstapelen, hapert de Nederlandse overheid. Hierdoor ontstaat er ruimte voor private partijen. Hoera? Of juist niet?

Hoera! Vandaag krijgen wij de sleutel van onze nieuwe woning. Nou ja nieuw, hij is al bijna honderd jaar oud. We gaan het pand behoorlijk verduurzamen door de gevels en het dak te isoleren met biobased materialen. Dat doen we zelfs zo ingrijpend dat we van het gas af kunnen.

Terwijl de maatschappelijke opgaven zich opstapelen, hapert de Nederlandse overheid. Hierdoor ontstaat er ruimte voor private partijen. Hoera? Of juist niet?

Eind jaren zestig keerde Willem Sandberg zich tegen de toenemende steriliteit in musea. Als directeur van het Stedelijk Museum in Amsterdam plaatste hij kamerplanten tussen de Mondriaans. Zo werd het museum geen tempel, maar een huiselijke plek waar kunst en publiek elkaar ongedwongen ontmoetten. Zestig jaar later, nu onze wereld steeds meer clean en af lijkt, is zijn gebaar verrassend actueel.

Duurzaamheid is meer dan technologie - het is een houding. Deze drie verhalen illustreren hoe de toekomst van architectuur niet ligt in nieuwbouw, maar in het zorgzaam doorbouwen op het bestaande.

'Ik ben een relatief jonge vrouw met een buitenlandse achtergrond. Ik moet tien keer harder werken, en tien keer meer laten zien om te overtuigen', aldus Mira Nekova van Time to Access. Michelle Gulickx interviewde haar voor onze rubriek Mevr. De Architect. Sinds haar nominatie voor de ARC21 Jong Talent Award staat ze op mijn radar.

Met de uitslag van de Tweede Kamerverkiezingen is er weinig kans op een klimaatrevolutie vanuit Den Haag. De echte verandering vindt elders plaats. Terwijl de politiek blijft steggelen over haalbaarheid, rekenen architecten, wooncorporaties en beleggers al aan de toekomst. Zo lanceerde MVRDV onlangs gratis software die de materiaal gebonden CO2-uitstoot van bouwprojecten berekent.

Ard Hoksbergen kreeg de opgave een school te ontwerpen die niet op een school lijkt. Zonder gangen, kluisjes en lokalen. Xplore geeft onderwijs volgens het agora-model (Grieks voor marktplein). Leerlingen zitten niet in klassen, maar in deelscholen en coachgroepen. Elke groep heeft zijn eigen ruimte met schuifwanden naar de ruimtes van andere groepen.

Het Pantheon in Rome is een plek die je bijblijft. Bijna tweeduizend jaar oud met een legendarisch betonnen koepeldak. Al meerdere keren wandelde ik van het voorplein, via het woud van Korinthische zuilen naar de rotunda. In deze ronde ruimte restte het ademloos gadeslaan van het zonlicht dat door de opening bovenin als een kolom van licht de ruimte in viel. De wijze waarop de Romeinen de natuur vingen in een perfecte vorm, staat in mijn geheugen gegrift. Ik las ooit ergens dat deze sublieme ruimtelijke ervaring de jonge Philip Johnson ertoe bracht om later zelf architect te worden.

