Expositie Museum Oud Amelisweerd

Na jaren van grondige restauratie is de Utrechtse buitenplaats Oud Amelisweerd weer toegankelijk voor het publiek. Ontwerpbureau Soda richtte het museum in en maakte de openingstentoonstelling Armando in het woud. Bij het ontwerp is door Soda het monumentale landhuis als startpunt van handelen genomen. Het gebouw met zijn eeuwenoude Chinese behangen is de plaats van verstilling geworden en alle ondersteunende functies zoals kaartverkoop, horeca en winkel worden in het later dit jaar op te leveren koetshuis ondergebracht.

In de inrichting van de bel-etage van het Museum Oud-Amelisweerd staat het landhuis met zijn 18e- & 19e-eeuwse wanddecoraties centraal. Het huis is op deze verdieping ongehavend en compleet en het getoonde ruimtelijke werk van Armando gaat er een dialoog mee aan. Op de eerste verdieping zijn de historische behangsels echter slechts fragmentarisch overgeleverd. Om de ruimtes toch geschikt te maken voor het tonen van kunst, is er door Soda een speciaal geweven transparante linnen bespanning aangebracht.

Deze bespanning refereert aan de oorspronkelijke ondergrond van de meeste behangsels. De onderliggende resten schemeren licht door de linnen stof heen, zodat de historische gelaagdheid zichtbaar is, maar wel zo dat een rustiger wandvlak ontstaat. Door zowel fysiek als inhoudelijk een extra laag toe te voegen, willen de ontwerpers een dialoog tussen het monument en de getoonde kunst laten ontstaan.

Interactieve vertelling

Op de zolder, waar zich het documentatiecentrum over het werk van Armando bevindt, is door Soda een scheiding tussen de museumfunctie en het monument aangebracht. Beiden raken elkaar niet, maar contrasteren met elkaar en hierdoor wordt zowel de nieuwe museale functie als het monument geaccentueerd. Ook is er op zolder in een van de oorspronkelijk meidenkamers een presentatie ingericht, waar door middel van een selectie van behangfragmenten de geschiedenis van het huis, zijn bewoners en het behang interactief wordt verteld.

Sporen in behang

De geschiedenis van Oud-Amelisweerd is leesbaar in het behang van het huis. Vanaf de bouw in 1780 tot aan het eind van de 20ste eeuw liet elke bewoner zijn sporen achter door middel van een nieuwe laag. Elke nieuwe laag betekende conservering of juist afbraak van de vorige. Hierdoor is in de loop der jaren een grote verzameling behang opgebouwd, waarvan sommige delen nog intact zijn en van stukken alleen nog fragmenten over zijn. De getoonde verzameling vertelt niet alleen over het huis en zijn bewoners, maar ook over de ontwikkeling van het papieren behang in het algemeen. Zoals elke geschiedenis is opgebouwd uit tijdslagen, is die van Oud-Amelisweerd direct te herleiden uit de lagen wandafwerkingen in de kamers.

Verbinding huis omgeving

MOA is een daglichtmuseum: de toetreding van daglicht en het contact met het omringende landschap maken een wezenlijk deel uit van de beleving van het museum. Als voormalig buitenverblijf is het huis gebouwd in samenhang met en met zicht op de omringende natuur. In samenwerking met lichtontwerper Joost de Beij is er een ingenieus dynamisch systeem ontwikkeld dat het mogelijk maakt de tot nog toe altijd gesloten luiken te openen en daglicht te gebruiken voor het aanlichten van de ruimtes en de daarin aanwezige kunst. Op deze manier wordt het weer mogelijk dat de bezoeker de verbinding van huis en omgeving weer kan ervaren.