ARC21: Masterplan Hembrug, Zaandam - BURA urbanism & Strootman Landschapsarchitecten

Het Hembrugterrein kan worden beschouwd als een industrieel landgoed, dat vanwege de militair industriële activiteiten decennialang van de buitenwereld afgesloten was. Kern van dit Masterplan is: behoud en versterking van de eenheid, de ruimtelijke kwaliteiten en de relatie met het water centraal stellen, bestaande gebouwen en artefacten behouden en een nieuwe laag toevoegen. De ontwikkelopgave is om 120.000m2 bvo woonfunctie met bijbehorende voorzieningen en niet-woonfuncties van 60.000m2 bvo.

Toelichting BURA urbanism

Het Masterplan is een op maat gesneden, adaptieve ontwikkelstrategie, waarbij gedurende de ontwikkelfase keuzes worden gemaakt ten aanzien van positie van nieuwbouw, de programmering of aanpassing van de bestaande gebouwen. De randen van het terrein worden aan drie zijden versterkt met groen en met een open rand bij het water. Het mozaïek-karakter van open en bebouwde ruimtes van de zuidelijke campus wordt doorgezet naar het noordelijk deel. Andersom wordt het bos doorgezet naar het zuidoosten.

Het Masterplan Hembrugterrein is tot stand gekomen op basis van een nauwe samenwerking met het ontwerpteam BURA urbanism & Strootman Landschapsarchitecten en haar adviseurs Venhoeven CS architecture+urbanism, GROUP A architects, Goudappel Coffeng B.V., Buro Bouwfysica, Kickstad en Firma Stek.

Masterplan Hembrug Zaandam. BURA
Plein

Voor mobiliteit wordt ingezet op een optimale programmasamenstelling, goede verbindingen met Zaanstad en de regio en uitbreiding van een interne hoogwaardige structuur voor lopen en fietsen, gekoppeld aan de Havenstraat en Hemkade en verder. Binnen Hembrug wordt gewerkt met mobiliteitshubs en wordt het parkeren zoveel mogelijk afgevangen aan de randen van het gebied, om de kwaliteiten van de openbare ruimte te borgen. De auto is te gast maar wordt niet geweerd.

Van een gebied dat zich puur richtte op industrie en werken ontwikkelt het Hembrugterrein zich tot een aantrekkelijke mix van wonen, werken en ontspanning. In het groene noordelijke deel ligt de nadruk vooral op wonen. In het zuidelijke deel ligt de nadruk meer op werken, cultuur, voorzieningen en minder op wonen. Hiermee ontstaan gebieden met wisselende dynamiek tussen rust, ruis en reuring. Afgelopen jaren zijn er reeds verschillende ondernemers neergestreken in het gebied (Het Hem, Taets).

Middenweg

Binnen de bestaande collectie van gebouwen is er een groot onderscheid in korrelgroottes, waarbij kleine en grote gebouwen schijnbaar terloops bij elkaar staan. De huidige collectie is de inspiratiebron voor verdere ontwikkeling waarbij de nieuwe bebouwing de collectie op eigentijdse wijze versterkt. De openbare ruimte heeft met veel collectieve ruimte en groen rondom de gebouwen. Het Masterplan benadrukt dit karakter door de openbare ruimte collectief en publiek toegankelijk te houden.

Op Hembrug lopen tal van stoombuizen tussen de gebouwen. Sporen van het zelfvoorzienende energieverleden van het terrein en een bron van inspiratie voor het opstellen van een hedendaags energieconcept voor Hembrug. Dit Masterplan stelt hoge ambities aan een duurzame energievoorziening in combinatie met duurzame mobiliteit. Binnen Hembrug wordt gewerkt met mobiliteitshubs en wordt parkeren zoveel mogelijk afgevangen aan de randen van het gebied, om de kwaliteiten van de openbare ruimte te borgen.

De huidige collectie bestaande gebouwen is vanuit cultuurhistorische waarde bijzonder en van indrukwekkende schoonheid. Het herkenbaar maken en versterken van de historisch gegroeide gelaagdheid waarin iedere tijdsperiode is vertegenwoordigd, zal als rode draad dienen bij het bepalen in welke mate gebouwen uitgebreid en/of getransformeerd kunnen worden. Bestaande bebouwing en artefacten worden zoveel mogelijk behouden en geprogrammeerd met nieuwe of tijdelijke functies.

Lees ook:

Lees meer over

Sinds 2007 werkt Astrid de Wilde als (web)redacteur op de redactie van de Architect.
Naast het schrijven van het dagelijks (architectuur)nieuws, artikelen en een incidentele blog op de Architect.nl maakt zij ook de Whitepapers en is zij betrokken bij de printedities van de Architect.
Hiervoor was zij werkzaam bij onder andere Detail in Architectuur en Architectuur & BOUWEN.