Technologie is voor de Duitse architect de derde pijler onder zijn werk. ‘Al deze facetten meenemen is ambitieus, maar moet. Waarom? Omdat gebouwen en ruimtes invloed hebben op hoe we ons voelen en hoe we ons leven leiden. Architectuur gaat altijd over het definiëren van de ruimtes en steden waarin we leven, niet alleen om technische oplossingen. Het alleen vermijden van CO2-uitstoot leidt niet tot cultuur. Cultuur ontstaat door verbeelding en creatie. Architectuur moet daarom een positief toekomstbeeld uitdragen.’
Heel belangrijk is volgens Bergmann van CBA het besef dat duurzaamheidsdoelstellingen in een vroeg stadium moeten worden bepaald. ‘In de eerste fase beslis je over 70 tot 90 procent van de totale CO2-uitstoot. Tot nu toe lag de focus vaak op energieverbruik tijdens het gebruik van een gebouw, maar met de huidige technologie en regelgeving verschuift dit. In de toekomst, met gebouwen die tijdens gebruik bijna of geheel emissievrij zijn, is het vooral de ‘embodied energy’ die telt – de energie die al in de materialen, het transport en de bouw zelf zit. Daar moeten we nu echt op focussen.’
Beginfase
Ook architectonische keuzes kunnen al in de beginfase genomen worden. Bergmann: ‘Bijvoorbeeld over het volume van het gebouw en de verhouding tussen binnenvolume en de geveloppervlakte die dat volume omsluit. Ook de mate van openheid of geslotenheid van de gevel en de oriëntatie ten opzichte van de zon is belangrijk. Hoe transparant een gevel moet zijn, of hoe je de gevel beschermt tegen oververhitting door zonlicht van buiten.’ Thema’s die ook allemaal voorbij kwamen tijdens het Future Facade event dat de Jaarbeurs in mei dit jaar voor het eerst organiseerde voor de internationale gevelindustrie.
Niet elk project hoeft álle doelen tegelijk te halen, wil Bergmann benadrukken. ‘Soms moet je pragmatisch zijn. Bij het ene project richt je je meer op materiaalgebruik, bij een ander op energie, dat is afhankelijk van de context. We moeten binnen de architectuur ook open blijven staan voor verschillende oplossingen. Er is niet één juiste weg – hergebruik van ramen en deuren is bijvoorbeeld geweldig in theorie, maar niet altijd praktisch of architectonisch passend. Het is naïef om te denken dat er maar één oplossing is. De werkelijkheid is complexer.’
Holistische benadering
Bergmann pleit daarom voor een holistische benadering. Een mooi voorbeeld van een geslaagd project waarbij alle pijlers samenkomen, vindt Bergmann de Innovation Arc, een kantoor- en start-up-gebouw in Augsburg waarvoor hij als partner-verantwoordelijke bij Hadi Teherani Architects voor tekende. ‘In de vroege fase van het ontwerp hebben we duurzaamheid centraal gesteld. Dat zie je ook echt terug. Het gebouw heeft als zijaanzicht de vorm van een boog. Die boog loopt van oost naar west, en op het dak zijn zonnepanelen geïntegreerd. Door ze mee te nemen in het architectonisch ontwerp volgen ze de zon. Daarnaast is het dak voorzien van groen: dit verkoelt het gebouw en de stad, verhoogt de biodiversiteit en zorgt voor wateropvang bij hevige regenval. Ook hebben we er de eerste volledig gerecyclede aluminium gevel ter wereld toegepast. Het ziet eruit als een hoogwaardig gevelsysteem, maar is volledig gemaakt van ‘end-of-life’ gerecycled aluminium. Dit is een prachtig voorbeeld van hoe technologie, innovatie en esthetiek samenkomen.’
Dit artikel is gesponsord door Jaarbeurs.
