(Beoogde) aanpak
Het proces verliep simultaan volgens een top-down en een bottom-up benadering; met focus enerzijds op de context, anderzijds op de gebruiker en het materiaal. S1: luisteren en begrijpen (bottom) van het verhaal achter de mensen en de materialen S2: evalueren (up) van de behoeften S3: participeren (bottom) met de bewoners S4: implementeren (up) S5: co-creëren (bottom) met lokale werkplaatsen en bewoners
Samenwerking met andere disciplines
Hergebruik vereist speciale vaardigheden en nieuwe beroepsprofielen. Het ontmantelen, herstellen en aanpassen van de materialen stimuleerde lokale bedrijvigheden en banen. Van binnen en buiten het team werd beroep gedaan op specifieke profielen zoals voor de sloop, voor de testen voor en na afbraak van bakstenen, dakpannen en mortels, en voor de montage. De professionele relatie tussen vakmensen en ontwerpers was intens en hecht. Door samenwerking werden de beste oplossingen gevonden.
Duurzaamheid
De verspreide eigendommen maken het mogelijk om de wijk in één beweging op meerdere fronten te versterken, zonder tabula rasa of totaalproject. Duurzame huisvesting gaat verder dan architectuur en richt zich op verschillende schaalniveaus. Op buurtniveau zoeken we veerkracht en sociale integratie. Op perceelniveau herstellen we de relatie met de publieke ruimte en introduceren we diverse woonvormen. De gebouwen worden aanpasbaar ontworpen. Gevelstenen en pannen worden circulair hergebruikt.
Materiaal en techniek
Materialen hebben een bredere impact dan hun fysieke vorm. Dit project speelt in op veranderende noden via een veerkrachtig kader op meerdere schaalniveaus. Zelfs de bouwcomponent heeft een stedenbouwkundige impact. In situ hergebruikte bakstenen en dakpannen vertellen het verhaal voort en maken de gebruikers bewust van de waarde van wat al bestaat. Zo vermijden we dat materialen te snel als afval worden gezien. Zonnepanelen en warmtepompen zorgen voor een hernieuwbare energievoorziening.
Maatschappelijke impact
We vertrekken van het principe dat de herinneringen en de wortels van de gebruikers en de lokale gemeenschap een hefboom voor verankering en sociale cohesie zijn. Deze verwerken we door interviews, participatie en co-creatie. Het resultaat zijn een collectieve functie op het gelijkvloers van de appartementen ifv een duurzame buurtontwikkeling en het initiatief om een lokale sociale werkplaats in te zetten om de steenkorven met recuperatiestenen te vullen voor de perceelsbegrenzing.
Fysieke impact
De schaal en vorm van de nieuwe rijwoningen sluiten aan bij de bestaande context. Op de kop van de wijk wordt verdicht met andere woontypologieën zoals appartementen, studio’s en duplexen. Oude bakstenen vormen de basis voor een nieuwe identiteit: ze bewaren het verleden en ondersteunen een duurzame toekomst. De gevelcompositie volgt de beschikbaarheid van recuperatiestenen. Hergebruikte en nieuwe stenen worden gecombineerd in lagen. De mortel is getest op omkeerbaarheid en vermijdt heropvoegen.
Flexibele woonvormen
Het aantal nieuwe samengestelde gezinnen neemt toe. Gezinnen moeten kunnen uitbreiden of inkrimpen zonder van locatie te veranderen. De woningmarkt moet hierop inspelen met flexibele woonvormen. Door uitbreidingen aan de achterkavelgrens worden functies zoals kangoeroewonen, thuiswerk, inwonende oudere of student, atelierruimte of tijdelijke huisvesting mogelijk. Zo ontstaat ruimte voor hedendaagse woonvormen in de wijk en wordt het binnengebied op een zinvolle manier geactiveerd.
