Uitkijktoren Einderheide, Bergeijk - NEXT Architects

Uitkijktoren Einderheide is een toren voor mens en dier. De toren brengt je naar nieuwe hoogtes om het omliggende bosrijke landschap te bekijken en te beleven. De 26-meter hoge houten toren wordt bovendien bewoond door de in het gebied aanwezige vleermuissoorten. De toren is het sluitstuk in een reeks gebiedsiconen als onderdeel van de gebiedsontwikkeling Grenscorridor N69. Al van ver is de toren een herkenningspunt in het bosgebied Einderheide.

(Beoogde) aanpak

De toren is zorgvuldig gepositioneerd op vleermuizen-vliegroutes, staat centraal in het fiets- en wandelnetwerk van het bosgebied en markeert de vernieuwde Grenscorridor N69. Met de ecoloog is ontworpen hoe vleermuizen optimaal van de toren gebruik kunnen maken. Met een schaarlift op locatie is de hoogte van 26 meter bepaald en bekeken waar inkepingen het beste zicht op bomen en het bos bieden.

Samenwerking met andere disciplines

NEXT vormde samen met H+N+S Landschapsarchitecten en MOS Ecologie BV het ontwerpteam voor de gebiedsiconen inclusief een uitkijktoren. Samen de omgevingsmanager van Boskalis is een locatie gevonden in de gemeente Bergeijk gekoppeld aan het recreatieve netwerk. Voor de constructie is de samenwerking gezocht met een specialist in houtbouw van WSP. De toren is gebouwd door een bouwteam met een houtleverancier, fundering bouwer en een staalbouwer met ieder zijn eigen expertise.

Duurzaamheid

In relatie tot de bosrijke omgeving, de ecologische voorzieningen en de duurzaamheidsambities van alle betrokken partijen is het niet meer dan logisch dat de toren is gebouwd uit hout. Ten behoeve van een langere duurzaamheid en een onderhoudsarme toren is de hoofddraagconstructie voorzien van een thermisch gemodificeerd houten gevelbekleding die de constructie beschermd tegen de weersinvloeden.

Materiaal en techniek

De hoofddraagconstructie bestaat uit gelamineerde douglas kolommen. Douglas is spintarm, en dus vrij van het niet-verkernde, minst duurzame deel van de boom. De stabiliteit wordt verkregen uit drie windbokken. Op de hoeken staan L-vormige dragende kolommen voor de stabiliteit. De kelder fungeert als winterverblijf voor vleermuizen en is gefundeerd op vaste grondslag. Hier bovenop is de toren geplaatst op een stramien van 5x5m.

Maatschappelijke impact

De kelder van de toren is ingericht met kunstmatige verblijfplaatsen; holle stenen en spleten waar soorten als grootoorvleermuis en franjestaart veilig overwinteren. Op meerdere hoogtes zijn houten kasten geïntegreerd, maatwerk voor boombewonende soorten zoals rosse vleermuis, watervleermuis en ruige dwergvleermuis. De kasten dienen gedurende de winter-, paar- en zomerperiode, én als voortplantingsplaats. Dit alles met het oog op duurzame behoud en bescherming van lokale biodiversiteit.

Fysieke impact

De nieuwe provinciale weg N69 kent over een lengte van 13 km bijzonder vormgegeven bruggen en wordt geflankeerd door een reeks artistieke gebiedsiconen. De Uitkijktoren doet mee in dit ambitieus programma om verbindingen landschappelijk te integreren en te verbijzonderen. De toren zelf is een ‘landmark’, van verre zichtbaar. De klim naar boven en de voelbare verbinding met natuur maant tot rust. Een dichttekst van Elianne van Elderen completeert het geheel.

Gevelontwerp

De toren bestaat uit een gelamineerde houtconstructie. Hout past in dit bosrijke landschap en bootst de natuurlijke habitat van verschillende boombewonende vleermuissoorten na. Daarnaast biedt de ruwheid ervan de dieren grip om te kunnen aanlanden en wegkruipen. Naast het winterverblijf in de kelder van de toren, worden in de gevel twintig speciaal ontworpen habitatten geïntegreerd die een verblijfsplek bieden aan een verscheidenheid van vleermuissoorten.

PDF bestanden

  • 12-next-architects-einderheide-all-elevations

    Download
  • 11-next-architects-einderheide-schemas

    Download