De superstructuur en de interne stad
Kunstplein, Zandkasteel Amsterdam. Beeld Adam van Noort

De superstructuur en de interne stad

'Wij hebben met z'n allen de steden volkomen onbewoonbaar gemaakt', verzucht Luzia Hartsuyker-Curjel in 1967 in De Telegraaf. 'Wij hebben de grond bemest waarop het verschijnsel "provo" kon ontstaan en gedijen.'

Toen in de late jaren zestig duidelijk werd dat stedenbouw waarin alle functies zoals wonen, werken en recreatie strikt werden gescheiden, niet werkte, bogen verschillende architecten zich over ‘superstructuren’: grote gebouwde eenheden waar die functies juist weer samenkwamen. Steden met een dak, eigenlijk.

De versie van het echtpaar Hartsuyker was Biopolis, waar wonen en culturele functies als geheel gecombineerd werden. Volgens Enrico Hartsuyker ‘het antwoord op de latente en manifeste eisen van vandaag’. Biopolis is er nooit van gekomen.

Een ‘interne stad’ die er wel van is gekomen, is het Zandkasteel. Oorspronkelijk in 1987 opgeleverd als ING-hoofdkantoor door Alberts & Van Huut. Ontwerpbureau D/Dock transformeerde het leegstaande kantoor recent tot blended-use-gebouw.

Dat viel nog niet mee, vertellen Thomas van Leeuwen en Desy Steneker van D/Dock aan vakredacteur Charlotte Thomas. De eerste plannen waren ‘iets te’ voor oorspronkelijke architect Max van Huut.

Daarom moest het bureau drie keer terug naar de tekentafel om het kantoorgebouw tot appartementen, kantoren, horeca en een internationale school te transformeren. Met resultaat: ‘Max van Huut was blij verrast’.

Lees deze en de andere must-reads!

Groeten, Hanna

PS Vergeet niet dat je vanaf nu kan inzenden voor de ARC24 Awards! Deadline is op 12 april.

Hanna Veltman

Hanna Veltman

Redacteur

Hanna Veltman (1998) werkt als junior redacteur bij de Architect. Ze studeerde architectuur- en kunstgeschiedenis aan de Rijksuniversiteit Groningen. Eerder liep ze stage op de redactie van de Architect.

Beeld Shutterstock

Om als vakgemeenschap sterker te staan, is er maar één oplossing: meer samen optrekken

Terwijl veel architectenbureaus het zomertendercircus achter de rug hebben, pende Reinoud Schaatsbergen 9 tips neer 'how to tender'. Dit naar aanleiding van gesprekken met Henk de Gelder, Arne Lijbers en Jan Knikker. Knikker kwam met de beste tip: doe niet meer dan wordt gevraagd. 'Het vernietigt de markt. Ze zeggen tegen hun opdrachtgever: ons werk is letterlijk waardeloos, want we doen het gratis.'

Beeld Somo Marec

De culturele waarde van architectuur openbaart zich pas echt als het bouwwerk er niet meer is

Architecten worden niet opgeleid om te ontwrichten of verwoesten. Maar hun vakgebied wordt door anderen wel ingezet om menselijke relaties te vernietigen. Arna Mačkić noemt dit 'architectural disaster'. En ze vindt het tijd dat architecten zich hiervan bewust zijn. Zo schrijft ze in haar essay.

Boven vlnr: Woodstack en Team BNA. Onder Beurs van Brussel, Richelle de Jong en het Eerste Huis van Julie Fuchs

Gevraagd: haalbare planningen, een vast honorarium en bewustwording van opdrachtgevers

Voor de vakantie vroeg ik me af: 'Waarom organiseren architecten zich niet?' Ik schreef dat er bij werknemers van architectenbureaus relatief weinig animo is voor de personeelsvertegenwoordiging. Bjarne Mastenbroek kwam via de e-mail met een kordaat antwoord: 'Omdat alles, ook de pensioenen, best goed geregeld zijn.' Hij vervolgde: 'Het GROTE probleem is dat er geen belangenorganisatie is van architectenbureaus daar het Architectenregister alleen een tandeloze administrateur is en niets regelt behoudens een titeltje. De BNA doet ook amper iets.'

De genomineerden voor de ARC24 Awards bewijzen de culturele waarde van architectuur

De genomineerden voor de ARC24 Awards bewijzen de culturele waarde van architectuur

De zomerstop bij de Architect is voorbij en we beginnen na de vakantie meteen met drie knallers: de bekendmakingen van de genomineerde projecten voor de ARC24 Awards! Anders dan voorgaande jaren zijn de ARC Awards dit jaar onderdeel van ARC Podium, een nieuw evenement waar niet alleen awards worden uitgereikt, maar ook inhoudelijke gesprekken over het vak worden gevoerd. Centraal thema is de culturele waarde van architectuur. Daarom hebben de vakjury's naast de algemene criteria deze editie extra gekeken naar het culturele belang van de ingezonden projecten.