Begin dit jaar is het Voorlopig Ontwerp Stedenbouwkundig Plan Merwede gepresenteerd. Opmerkelijk is dat voor dit stedenbouwkundig plan niet naar de eigendomsgrenzen is gekeken. Het is andersom: op basis van het plan wordt besloten welke plandelen door welke ontwikkelaar worden ontwikkeld. Dit bood de mogelijkheid een stedenbouwkundig plan met samenhang te maken.
Hoge complexiteit
Het plan is tot stand gekomen in een situatie die zich kenmerkt door een hoge mate van complexiteit. De schaarste aan ruimte vormt een flinke uitdaging. Tegelijkertijd dienen nieuwe opgaven als klimaat en energie zich aan met nieuwe stakeholders die zich voegen bij de al bestaande partijen. Andere factoren zijn de grote onzekerheden in de tijd en een samenleving die sterk is gepolariseerd. Binnen deze complexiteit probeert het plan een perspectief te bieden.
Gemengde samenstelling
In Merwede komen uiteenlopende groepen bewoners te wonen. De wijk krijgt een gemengde samenstelling. De mensen die er komen wonen zijn stedelijk georiënteerd. Het zijn mensen die het fijn vinden midden in de stad te wonen met tal van voorzieningen en reuring om zich heen. Naast dynamische plekken worden in Merwede overigens ook luwe plekken gemaakt.
Programma
Het programma bestaat voor 85% uit wonen. De resterende 15% heeft een maatschappelijk en commercieel programma, naast een aantal bestaande gebouwen. In Merwede komen 6000 woningen voor starters en studenten, maar ook voor gezinnen en senioren. De gemiddelde woninggrootte is ca 94 m2. Mensen die omzien naar een grotere woning met een auto voor de deur, zijn aangewezen op wijken als Leidsche Rijn, Houten of Nieuwegein.
Samengestelde bouwblokken
In het stedenbouwkundige plan van Marco Broekman bieden samengestelde bouwblokken van wisselende hoogte aanknopingspunten voor deze programmering. Met de blokken ontstaat een stedelijk milieu in hoge dichtheid. Dankzij de menselijke maat laat het zich desondanks goed aansluiten op de omgeving waarin woningen van twee lagen met een kap overheersen.
Robuuste structuur
Broekman ontwikkelde een robuuste structuur die is opgespannen tussen de Europalaan en het Merwedekanaal. Aan het kanaal komt een park met wisselende breedtes, dat een uitloop vormt voor het informele dwaalmilieu in de wijk zelf. Het patroon van verschuivende blokken biedt de mogelijkheid geborgenheid te creëren in de vorm van pleinen en parken. Ook laten bestaande gebouwen zich gemakkelijk integreren.
Samenhang en flexibiliteit
De blokken zijn flexibel en kunnen uiteenlopende bouw typologieën opnemen. Daarmee is een evenwicht tussen flexibiliteit en structuur gecreëerd. De ontwikkelaars waarderen de flexibiliteit in de blokken, maar erkennen eveneens de toegevoegde waarde van de samenhang die het stedenbouwkundige plan biedt. Door op dit niveau samen te werken, kun je bijvoorbeeld mobiliteit en koude/warmteopslag goed regelen en ontstaat een aantrekkelijk plan.
Proces
We hebben geprobeerd een plan te maken dat goed in elkaar zit en tegen een stootje kan, zegt Broekman, maar het proces is minstens zo belangrijk. ‘Ik probeer goed te luisteren en alle belangen een plek te geven. Soms duw ik de gemeente terug en vraag ik ze meer vertrouwen te hebben in de markt. Maar ook geef ik ontwikkelaars helder aan waar hun grenzen liggen. We gaan 6000 woningen realiseren en we willen een goed stedelijk beeld creëren.’
Samenwerkende partijen Gebiedsontwikkelaar AM/Synchroon, Bouwfonds Property Development (BPD), Greystar, G&S Vastgoed/ Boelens de Gruyter/ Round Hill Capital, Janssen de Jong Projectontwikkeling, Lingotto/3T Vastgoed en de gemeente Utrecht Participerende woningbouwcorporaties Bo-Ex, GroenWest, Mitros, Portaal en SSH Ontwerpteam en adviseurs marco.broekman, Stad2, Goudappel Coffeng, OKRA Landschapsarchitecten, Merosch, Skonk, Stratego advies, Impuls, Mark Rabbie urban concepts en RebelGroup in samenwerking met Gemeente Utrecht en diverse architecten Beelden marco.broekman en OKRA
