Verdichting dominant: de tien beste projecten stedenbouw van 2020
Beste stedenbouwprojecten van 2020

Verdichting dominant: de tien beste projecten stedenbouw van 2020

Door Harm Tilman - Een compacte stad met een hoge dichtheid en sterke functiemenging is een ideaal dat in de geschiedenis van de stedenbouw telkenmale opduikt. Ook in het vertoog over duurzame een gezonde stadsontwikkeling speelt het een belangrijke rol. Afgaande op de productie van afgelopen jaar wordt op dit moment serieus werk gemaakt van de verdichting en intensivering van bestaande stedelijke gebieden.

Opvallend is ook dat in de fase van planvorming al nagedacht wordt over de uitvoering. Deze opgave wordt dus niet doorgeschoven naar een volgende fase. Het proces en de allianties die zich hierin aftekenen tussen uiteenlopende betrokkenen, winnen daarmee aan belang. De maatschappelijke dynamiek speelt direct vanaf het allereerste begin een rol en treedt niet meer op als frustratie of verstoring achteraf.

#1

Masterplan Rijnhaven Rotterdam door Gemeente Rotterdam en Barcode Architects

De Rijnhaven is een van de oudste havens van Rotterdam en werd lange tijd gebruikt voor de overslag van massagoederen. Door hoge bebouwingsdichtheden en een mix van uiteenlopende functies gaat hier een integrale stad ontstaan. Het plan kenmerkt zich door drie verticaal gelede bouwblokken met daarop verspringende gebouwen, variërend van 75m tot 250m hoog. Onderdeel van het plan is een groot stadspark en een esplanade rond de Rijnhaven. Op deze wijze ontstaat een groot binnenstedelijk waterpark dat zich niet beperkt tot de groene zone voor de bebouwing. Lees verder

Rijnhaven Rotterdam door Barcode Architects
Beeld Barcode Architects

#2

De Nieuwe Kern in Ouder-Amstel door West 8

De Nieuwe Kern is een nieuwe wijk van 25 hectare met 4.500 woningen en 80.000 m2 kantoor- en bedrijfsoppervlakte. Ze is middels een netwerk van verbindingen sterk verbonden met de knooppunten van openbaar vervoer. Rond deze stations kan het gebied verder worden verdicht.  De Nieuwe Kern is opgebouwd rond een centraal park met waterpartijen, dat van de Amstelscheg naar Amsterdam Zuidoost loopt. Aan het park liggen de voorkanten van de woonwijken van waaruit het gebied verder kan worden ontwikkeld. Onder het plan ligt een innovatief voorstel voor de organisatie van de waterhuishouding. Lees verder

Nieuwe Kern West 8
De Nieuwe Kern ligt ten zuidoosten van Amsterdam, tussen station Duivendrecht en de pastorale Amstelscheg. Beeld West 8

#3

Stedenbouwkundig plan Merwede in Utrecht door BURA Urbanism en OKRA

De Merwede Kanaalzone in Utrecht strekt zich uit van de Jaarbeurs tot aan de A12. Op dit moment is de zone een restgebied dat fungeert als een barrière in de stad. Terreinen liggen braak, functies staan op het punt te verdwijnen. Dit biedt de mogelijkheid voor een stadswijk in wording in het zuidwesten van Utrecht, als alternatief voor de weilanden bij Rijnenburg. In een gebied waar drie jaar geleden eigenaars en ontwikkelaars nog los van elkaar werkten, wordt nu samen met de gemeente Utrecht hard gewerkt aan een stadswijk waarin verdichting, mobiliteit en functiemenging hand in hand gaan. Lees verder

Vogelvlucht van Merwede in Utrecht
Vogelvlucht van Merwede in Utrecht Beeld BURA urbanism / OKRA

#4

ZOHO Rotterdam door ECHO urban design, ORANGE Architects, MORE Architecture, Studio NAUTA en MoederscheimMoonen Architects

Het Zomerhofkwartier in Rotterdam is een laag bedrijventerrein met een sterke creatieve identiteit, gelegen achter het Hofplein, tussen het centrum en de 19e-eeuwse stadsbuurten in. In het plan ZOHO Rotterdam wordt dit gebied getransformeerd in een gemengde buurt om aan het verdichtingsvraagstuk van de stad te voldoen. De complexiteit van deze transformatie zit in het behouden van de bestaande creativiteit en het plek vinden om meerdere, hoogstedelijke ambities te herbergen. Daarnaast is het een plan dat voor lange tijd mee kan. Lees verder

#5

Oostenburg in Amsterdam door WorkshoP architecten

Oostenburg is een eiland dat tot diep in de twintigste eeuw in gebruik was met scheepswerven en zware industrie. Nu wordt het ontwikkeld tot woon- en werkgebied met gemengde functies. Het stedenbouwkundig plan van de gemeente Amsterdam en Urhahn Urban Design mikt op een buurt met 1.500 woningen en 100.000 m2 kantoren en bedrijvigheid. Rond drie bestaande bedrijfsgebouwen (Van Gendt, Werkspoor, INIT) zijn kavels vastgelegd met bouwenveloppes en informele binnenhoven. WorkshoP architecten ontwierp een serie gebouwen met als architectonisch thema de collectieve ruimte die de schakel vormt tussen de binnentuin en de woningen, in de vorm van onderdoorgangen, externe trappenhuizen en galerij-ontsluitingen. Lees verder

Oostenburg Amsterdam door WorkshoP architecten
Oostenburg Amsterdam door WorkshoP architecten. Beeld door Workshop Architecten

#6

Nederzetting Marker Wadden door Palmbout Urban Lanscapes en Ziegler|Branderhorst stedenbouw en architectuur

Nederzetting Marker Wadden ligt bij de haven van een nieuw natuureiland in het Markermeer. Ze voegt zich in de natuurlijke omgeving en biedt bezoekers, beheerders en onderzoekers beschutting tegen het ruige klimaat van het Markermeer. Het stedenbouwkundig ontwerp ensceneert een bezoek aan de Marker Wadden: bezoekers komen met de veerboot aan op de kade en wandelen via een langgerekte weide, langs de havenkom, richting de kern van de Nederzetting. Daar vindt de bezoeker onder meer een informatiecentrum, horeca, onderzoeksfaciliteiten en vier eilandhuisjes voor de recreatieve verhuur. Deze gebouwen hebben een ingetogen karakter en zijn stevig verankerd in het duinlandschap. Lees verder

Beeld Theo Baart

#7

Stadsdeelhart Anklaar in Apeldoorn door De Nijl Architecten

De herontwikkeling van het oude winkelcentrum Anklaar is een voorbeeld van duurzame stedelijke vernieuwing. Het nieuwe Stadsdeelhart verknoopt oude en nieuwe structuren en routes met elkaar  tot een levendige en betekenisvolle plek. De architectuur is ingezet als contramal van de openbare ruimte. De leefbaarheid van het gebied is sterk verbeterd door het toevoegen van woningen (sociale controle) en het opheffen van ‘achterkanten’. De functies en de uitstraling van het project dragen bij tot een prettige sfeer in het gebied en nodigen uit tot verblijf. Lees verder

Anklaar in Apeldoorn door De Nijl Architecten. Beeld Jannes Linders
Beeld Jannes Linders

#8

Masterplan Schieveste in Schiedam door KuiperCompagnons en Delva

Nabij Station Schiedam, gelegen tussen A20 en spoor, zal grootschalige woningbouw worden gerealiseerd voor metropolitane stedelingen. Met 3000 woningen op 8,5 hectare wordt het een van de meest dichte wijken van Nederland. Drager van het plan is de groene ‘enfilade’ die dwars door de nieuwe wijk loopt en verschillende sferen aan elkaar rijgt. In de plinten daarvan wordt een gevarieerd aanbod aan voorzieningen ondergebracht. Aan de noordzijde langs de A20 komt een hoge bebouwingsrug gemaakt, die lawaai en fijnstof tegen houdt. Aan de zuidzijde ontstaat een verkeersluw en groen gebied dat bovendien goed op de zon ligt. Lees verder

Masterplan Schieveste in Schiedam door KuiperCompagnons en Delva
Masterplan Schieveste in Schiedam door KuiperCompagnons en Delva

#9

Hudson Yards in New York

Hudson Yards ligt aan de Hudson River en aan het einde van de High Line. Het vormt de grootste gemengde, private gebiedsontwikkeling in New York. Centraal onderdeel van Hudson Yards is een winkelcentrum van 7 verdiepingen, met een totale winkeloppervlakte van 720,000 square-foot. Rond dit winkelcentrum staan vijf superhoge wolkenkrabbers. De Vessel, ontworpen door Thomas Heatherwick, vormt een soort Stairway to Heaven en is mateloos populair bij toeristen. Deze sculptuur staat naast de Shed, een sport- en kunstcentrum. Tot slot is stevig geïnvesteerd in de verlenging van metrolijn 7 en de bouw van een nieuw metrostation. Lees verder

Hudson Yards New York
Luchtfoto van Hudson Yards uit westelijke richting. Beeld Related Oxford

#10

Belvedere Maastricht door Palmbout Urban Landscapes in samenwerking met de Gemeente Maastricht

Het project Belvedere behelst de geleidelijke en langdurige transformatie van de “achterkant van Maastricht” tot een nieuwe stedelijke hotspot en (her)ontwikkelingslocatie. Door het ontwarren van een gigantische verkeersknoop is rondom de oude vestingwerken een nieuwe samenhang van groen- en waterstructuren ontstaan. De nieuwe wegenstructuur, het Frontenpark, en het stedelijke casco van het Eiffelgebouw zijn onlangs opgeleverd. Rondom het Bassin komt het Sphinxkwartier tot leven. Geduldige stedenbouw van de zeer lange adem. Lees verder

In Belvédère Maastricht is de Noorderbrug in noordelijke richting verlegd. De voormalige op- en afrit markeert de ingang naar het Frontenpark Beeld Aron Nijs