Projecten

Wonen in grotere dichtheden gebeurt op grote schaal. Betekent dit het einde van de vrijstaande woning? Feit is dat er dit jaar veel appartementengebouwen zijn opgeleverd. Zo heeft het architectenbureau Rijnboutt in Apeldoorn het woningbouwproject De Stadhouder ontworpen. De negentig appartementen zijn verdeeld over vier torens, waarbij twee van deze torens één bouwvolume vormen. Aan het stadsbalkon bevinden zich de gemeenschappelijke entrees van de appartementen.

Herstructurering van voor- of naoorlogse wijken is aan de orde van de dag nu steeds meer wordt gebouwd in de bestaande stad in plaats van aan de rand. Heren 5 architecten heeft in Nieuw Overdie in Alkmaar het woningbouwproject Tuinderspad opgeleverd. Het appartementengebouw met 150 woningen vormt een onderdeel van de vernieuwing van de naoorlogse wederopbouwwijk.

Dick van Gameren architecten heeft een blok ontworpen in het masterplan Funen van Frits van Dongen in Amsterdam. De belangrijkste kenmerken van het plan zijn dat er wordt gewoond in een grote dichtheid, waarbinnen differentiatie is aangebracht.

Het Home for Life in Aarhus is een onder architectuur gebouwde energie+ woning: een huis dat meer energie produceert dan de bewoners verbruiken. Naar verwachting heeft de woning over dertig jaar zoveel energie aan het stroomnet geleverd, dat niet alleen het huishoudelijk gebruik is gecompenseerd, maar dat ook de energie is teruggewonnen die het heeft gekost om de bouwmaterialen te maken en het huis te bouwen. Om te meten of dit echt zo is, hebben initiatiefnemers Velux en Velfac het huis het eerste jaar verhuurd aan een gezin dat het bewoont terwijl de woning wordt gemonitord.

In de binnenstad van Haarlem realiseerde Border Architecture onder particulier opdrachtgeverschap twee woningen, waarin de ideeën over veranderend gebruik zichtbaar zijn. In een daarvan had architect Henri Borduin te maken met meer dan vijf opdrachtgevers. Toch slaagde hij erin zijn belangrijkste uitgangspunten, flexibiliteit, licht en de relatie met de straat, door te voeren.

Onder particulier opdrachtgeverschap gebouwde huizen zijn niet alleen een waardevolle aanvulling op het eenzijdige aanbod van geschakelde rijtjeswoningen met tuin. Een kleine maar groeiende groep trendsetters levert samen met architecten inspirerende ideeën voor de woning van de toekomst. Het ontwerp voor Kavel 32 van NAT Architecten laat zien hoe wonen en werken in een volume te combineren is, zonder in te leveren op privacy.

Mecanoo ontwierp drie torens voor studenten in Delft. Ze bestaan uit een gedeeltelijk geprefabriceerde betonnen kern, stalen staanders en geprefabriceerde woonunits met een stalen skelet en gipsplaten wanden. De units zijn tussen de staanders gehangen. Ursem Bouwgroep was verantwoordelijk voor de prefabricage en de uitvoering op de bouwplaats. Terwijl de funderingspalen werden geheid, konden in de fabriek de units worden gemaakt.

De dertig woonblokken in het Celosia-gebouw dat MVRDV samen met de Spaanse architecte Blanca Lléo ontwierp, zijn in een schaakbordpatroon op elkaar gestapeld. Tussen de blokken zijn patio's gesitueerd waarin de bewoners kunnen verblijven en die uitzicht bieden op de omgeving. De 146 één, twee- en driekamerappartementen worden ook via deze patio's ontsloten.

De grootste uitdaging in het ontwerp van de nieuwe huisvesting van het vmbo-college Panta Rhei in Amstelveen was het vinden van een balans tussen vrijheid en geborgenheid. Snelder Architecten realiseerde een gebouw met algemene, bijna abstracte ruimtes waar leerlingen zich op allerlei manieren de lesstof eigen kunnen maken. Het interieurontwerp van i29 verleent die ruimtes een identiteit die aansluit op de leefwereld van de leerlingen en die hen direct en persoonlijk aanspreekt.

Jan Bakers Architecten stonden voor de opgave een overzichtelijke indeling en warme sfeer te scheppen bij de verbouwing van een monumentale boerderij tot woning. Door minimale ingrepen, zoals het aanbrengen van vides en het toevoegen van een centrale hoofdtrap, ontstaan eenheid en intimiteit in een zee van ruimte. Door het woonhuis en de deel te openen, wordt de oorspronkelijke indeling van de boerderij weer zichtbaar.

Kaohsiung was dit jaar gastheer tijdens de Wereldspelen 2009, die plaatsvond van 16 tot en met 26 juli. Voor het ontwerp van het Hoofdstadion liet de Japanse architect Toyo Ito zich inspireren door de dynamiek van de sport. Uit grotendeels hergebruikte materialen realiseerde hij een stadion dat om de sportvelden heen lijkt te vloeien en dat bovendien zijn eigen energie opwekt. Tegelijk breekt het ontwerp met de traditionele typologie van het koepeldak.

Elk jaar worden zo'n tweehonderd windmolenwieken afgedankt, in stukken gezaagd en verbrand. 2012Architecten heeft vijf wieken voor dit onfortuinlijke einde behoed door ze te transformeren in speeltoestellen. Dit heeft geleid tot een originele speeltuin met een spannende binnenwereld, die navolging verdient.

Elk jaar krijgt Hyde Park een ander paviljoen. Het Serpentine Gallery Pavilion van 2009 staat in groot contrast met het door Frank Gehry vormgegeven monumentale paviljoen van vorig jaar. Dit jaar is het ontwerp, gemaakt door Kazuyo Seijma en Ryue Nishizawa van SANAA, vederlicht met een bijna hemelse constructie en sfeer.

De twee sportmerken Adidas en Reebok, die eind jaren negentig fuseerden, vroegen Hollandse Nieuwe hun Europese hoofdkantoor in het gerenoveerde Atlascomplex vorm te geven. De ontwerpers stonden voor de uitdaging de identiteit van de verschillende 'brands' in beeld te brengen zonder een visuele merkenstrijd te ontketenen. De oplossing is gevonden in een beeldtaal die verwijst naar het stadion en andere functionele elementen die bij sport horen.

In Rotterdam vinden rond de Grote Markt ambitieuze bouwwerkzaamheden plaats. De gemeente heeft de wens om naast werken en winkelen ook wonen in de binnenstad te realiseren. Het gebouw dat eruit springt door zijn felrode gevellijnen, is de woontoren The Red Apple door KCAP Architects & Planners. Deze staat op het Wijnhaveneiland waarvoor het bureau eerder het masterplan heeft ontworpen. Een set van bebouwingsregels heeft geleid tot een samenhangend gebied met een diverse architectuur.

De promotiefilms van Blauwestad in Oost-Groningen beloven mistige morgens en zonovergoten zomerdagen. Ze reppen niet over een bulderende wind die over het vlakke land komt aanrazen en de regen horizontaal tegen de gevels zwiept. Toch is dat de realiteit. Architectenbureau JagerJanssen slaagde erin om in dit weerbarstige land een woning en een boerenschuur in één gebouw te vatten.

Na zeventien jaar zwoegen en zwerven heeft het nieuwe gebouw voor het kinder- en jeugdtheater BRONKS door Martine de Maeseneer Architects een eigen stek veroverd in het centrum van de stad. Hier kunnen producties worden opgevoerd en voorbereid. Op een steenworp afstand van culturele trekpleisters als de KVS, de Beursschouwburg en het Théâtre National komt zo een jongere generatie aan haar trekken. Tegelijkertijd vormt het gebouw een toegankelijk ankerpunt voor de buurt.

Moskeeën in Nederland zijn er in twee soorten: heimweehuizen, refererend aan historische voorbeelden, en verborgen gebedsruimtes in leegstaande scholen en voormalige kerken. Marlies Rohmer heeft in Amsterdam Oost gekozen voor een andere aanpak door het gebouw in te passen in de bestaande stedebouwkundige structuur, maar het tegelijkertijd als openbaar gebouw herkenbaarheid mee te geven. Dit resulteerde in een uniforme sculpturale baksteengevel die verhaalt over het leven erachter.