De meeste tenderprocedures voor ontwerpopdrachten deugen niet. Tenminste, dit is de boodschap van de architecten die ik spreek. Maar wat is dan eigenlijk wél een goede tender? Als ik de vakgemeenschap daarover ondervraag, kan bijna niemand mij een voorbeeld geven. Ik besloot zelf op zoek te gaan.
Projectmanagementbureaus hebben vaak de touwtjes in handen bij het opstellen van een architectenselectie. Architecten voelen zich hierdoor dikwijls benadeeld, bijvoorbeeld als de focus ligt op het proces in plaats van op de kwaliteit. Projectmanagers verwijzen op hun beurt naar strenge eisen vanuit hun opdrachtgevers en wetgeving. Wat is er nodig om het aanbestedingsproces uit deze spagaat te halen?
'Via een open procedure publiek werk aanbesteden, creëert een kansenveld voor architecten. Maar de voorwaarden waaronder zo'n aanbesteding wordt uitgevoerd, kloppen vaak niet.' Door deze woorden van Jan Peter Wingender van Office Winhov ben ik diep in het konijnenhol van de tendercultuur gedoken.
Aanbestedingen zijn er in allerlei soorten en maten. Ongeacht de vorm is het voor de architect vooral relevant wie de opdrachtgever is. Het zwaartepunt van de tenderproblematiek ligt bij de ontwerptenders, zegt Jan Peter Wingender van Office Winhov: 'Niemand is tegen het idee om via een open procedure publiek werk aan te besteden. Dat creëert een kansenveld voor architecten. Maar de voorwaarden waaronder zo'n aanbesteding wordt uitgevoerd, die kloppen vaak niet.'
Hergebruik is 'misschien wel de allergrootste opgave' voor architecten, zegt Jan Peter Wingender, oprichter van Office Winhov. Hij studeerde op het onderwerp af in de jaren tachtig, toen 'niemand zich erom bekommerde'. Wingender schoof aan bij de podcast 'Over Architectuur Gesproken' om op die opgave te reflecteren, Ook haalde hij de cao aan en de verantwoordelijkheid van architecten om die in stand te houden.
Ik ben een baksteenliefhebber en daarom een fan van de jaarlijkse Brick Masterclass. Dit jaar was het extra leuk omdat het sprekers-event met baksteenexperts als Jan Peter Wingender, Lieven Nijs en Dirk Somers werd gehouden in de Faculteit Bouwkunde in Delft. In de pauze kon ik weer even door de gangen dwalen van mijn oude faculteit.
De cao voor architecten ligt aan de basis van een goede bureaupraktijk. Geen architect is het daarmee oneens. Toch dreigde de algemeen verbindende status van de cao begin dit jaar te verdwijnen. Dat had de sector aan zichzelf te wijten, zegt Jan Peter Wingender, doordat veel architecten hun lidmaatschap bij de BNA opzegden. 'Zij realiseerden zich niet dat zij zelf verantwoordelijk zijn voor het bestaan van de cao.'
AnArchi organiseert opnieuw de Engelstalige lezingenreeks 'Making' Architecture. Op de planning staat op donderdag 22 april een onlinelezing van Herman Hertzberger en Jan Peter Wingender (Office Winhov). In de lezing gaan de sprekers in op het thema 'Social change' en geven zij hun visie op het maken van architectuur.
