De vijf best gelezen longreads van de Architect staan dit jaar bol van zaken die van belang zijn om een architectenbureau in deze tijd draaiende te houden. Zo waren veel architecten benieuwd naar strategieën om het hoofd boven water te houden nu de werkvoorraad slinkt. Ook de kritische blik van Hans Teerds op de huidige tendercultuur werd veel gelezen. Even wegdromen konden we bij het beeldessay van Buitenplaats Koningsweg.

In het weidse landschap rondom Den Bosch ligt nu bijna 25 jaar een surreële postmiddeleeuwse enclave van negen nieuwbouwkastelen. De gemeente 's-Hertogenbosch buigt zich nu over plannen voor een nieuw kasteel dat Haverleij levensloopbestendig moet maken. Hoe ligt deze uitbundige Vinex-wijk er na een kwart eeuw bij?

Kattenbroek kwam eind jaren tachtig tot stand in een crisisperiode. Samen met woningbouwverenigingen en projectontwikkelaars bundelde de gemeente Amersfoort de krachten, met als resultaat: 'Een vernieuwende woonwijk met een ziel, gericht op gebruik en beleving van de bewoners', aldus destijds stedenbouwkundige Ashok Bhalotra. Maar klopt dit wel? Is Kattenbroek een toonbeeld van kwalitatieve woningbouw in het groen? Of een carnaval van mislukte façadearchitectuur?

'Een permanente architectuurtentoonstelling', zo noemt landschapsarchitect Harro de Jong de collectie folly's in de bossen boven Arnhem. Ze maken deel uit van Buitenplaats Koningsweg, een culturele enclave waar zowel wordt gewoond als gewerkt. Alle folly's zijn uniek en ontworpen door Nederlandse architectenbureaus, waaronder Korteknie Stuhlmacher, Kraft Architecten, Space Encounters en De Kort Van Schaik.

Geïnspireerd op de 'earthships' uit Noord-Amerika zijn er in Nederland meerdere aardehuizen te vinden, vaak ontwikkeld door een individuele eigenaar. In Olst staat een hele woonwijk gebouwd met afval en lokale materialen. Waarom is er nog geen versie 2.0?

Dit zijn de meest gelezen essays en longreads die in 2023 verschenen op de Architect! Naast wat langere artikelen voor wie zin heeft om in de kerstvakantie veel te lezen, ook een korter beeldessay. De gemeenschappelijke deler van drie van de vijf artikelen is de omgang met (jong) erfgoed. Zo onderzocht Floortje Keijzer de worstelingen met de transformaties van het V&D-erfgoed, blikken Marcel Barzilay en Ruben Ferwerda terug op het programma 'Experimentele Woningbouw' uit de jaren zeventig en trekken hieruit vijf lessen, en brachten David Meulenbeld en Charlotte Thomas in beeld hoe de experimentele woonwijk Kattenbroek de tand des tijds doorstaat.

Er wordt veel gebouwd in de middeleeuwse kern van Groningen. Hoe mengt deze nieuwbouw tussen wat er vaak al eeuwenlang staat? Fotograaf Ronald Zijlstra bracht het in beeld.