Biobased geveloplossingen, CO2-negatieve gevelstenen, Facades as a Service, hergebruikte materialen in gevels (‘100 procent scrap’), en inspirerende samenwerkingen tussen industrie en wetenschap; Iedere architect die niet aanwezig was op Future Facade 2025 in de Utrechtse Jaarbeurs heeft de toekomst gemist. Maar geen nood, we vatten aan de hand van enkele highlights het tweedaagse event samen.
Zie ook: Ontdek de toekomst van gevelarchitectuur op Future Facade 2025
Doolhof van innovatie
Bij binnenkomst kon het niemand ontgaan: grote groene planten omvatten een enorm doolhof, de Maze of Innovations, dat bestond uit 600 vierkante meter aan baanbrekende mock-ups en prototypes. Dit betekende voor de ruim 1800 gasten dolen en dwalen langs duizelingwekkende innovaties. Zoals de presentaties van Bucky Lab, een mobiele workshop van studenten van TU Delft, in samenwerking met Aldowa. Van Bucky Lab sprongen onder meer de ‘Kerfed Facades’ in het oog, gevels uit rigide materialen die door de techniek van het kerven vrije, aanpasbare, bijna sprookjesachtige vormen krijgen.
Origami zonneschermen
Nog zoiets van Bucky Lab: zonneschermen geïnspireerd door origami, of een isolerende geluidswal gemaakt van het biologisch afbreekbare mycelium, of een passief koelpaneel voor gebouwen dat gebruikmaakt van glas, water en trechtervormige structuren. Maar er was in dit doolhof meer dan Bucky Lab alleen. Zoals de elegante driehoekige panelen van het AFAS Experience Center, die worden ondersteund door een stalen structuur. En betaalbaar en schaalbaar mosbeton, dat de omgevingstemperatuur met gemiddeld 2 graden verlaagt.
Materialen van de toekomst
Niet alleen deze Maze of Innovations trok de aandacht van de bezoekers; de tentoonstelling ‘Fascinating Facades’ deed dat zeker ook. Bij dit initiatief van MaterialDistrict konden bezoekers kennismaken met liefst meer dan honderd innovatieve materialen voor architecten en ontwerpers. Samen vormden ze een beeld van de toekomst. Van materialen als hennep, gaas, kurk, zand en glas, tot mycelium, klei en koper. Maar ook: postindustrieel polypropyleen, fotovoltaïsche modules en gerecycled plastic. En wat te denken van zaagsel, eucalyptus en verbrand hout als materiaal van de toekomst? Het is jammer dat het woord ‘inspirerend’ zo vaak wordt misbruikt, want het doet zeker recht aan wat op Fascinating Facades te zien was.
Glas gevuld met water
Tot zover het statische deel van Future Facade 2025. Op de main stage en in de theatres namen allerlei internationale keynote speakers de bezoekers mee in de toekomst van het vak en in alles wat met R&D en product- en materiaalontwikkeling te maken heeft.
Zo vertelden Matyas Gutai en Marco Theisinger tijdens een sessie van Research Meets the Industry over hun Water-Filled Glass. De naam zegt het al: het betreft een innovatief energiebesparend gevelsysteem op basis van water en glas. Preciezer: isolerend glas met een circulerende waterlaag die thermische straling positief beïnvloedt.
Deze technologie biedt volgens de ontwikkelaar tal van voordelen, zoals een tot 15 procent verbeterde akoestiek, beter thermisch comfort door geoptimaliseerd daglichtgebruik én tot 72 procent energiebesparing in vergelijking met conventioneel dubbel glas.
Koelere binnenruimtes
De ontwikkelaar, Matyas Gutai van Loughborough University, vertelde: ‘Water-Filled Glass isoleert én absorbeert stralingswarmte. In de zomermaanden vangt het glas overtollige warmte op die anders een gebouw binnendringt. Dit zorgt voor koelere binnenruimtes. Ook kan de opgevangen warmte worden gebruikt voor bijvoorbeeld warm water. In de wintermaanden werkt het andersom. Dan vangt de technologie juist warmte op die anders naar buiten zou ontsnappen. Hierdoor worden verwarmingskosten lager.’
Verleden aan toekomst verbinden
Veel bezoekers namen de moeite om aan het einde van de eerste dag de keynote bij te wonen van Caro van der Venne, architecte van het toonaangevende NUDUS. Ook zij werden niet teleurgesteld. Van der Venne nam haar gehoor mee naar enkele prestigieuze projecten, waarbij ze nauwgezet uitlegde hoe volgens haar het (her)bouwen van de toekomst eruitziet.
Een van die projecten met allure is het Paleis van Justitie in Den Haag. ‘We wilden daarbij recht doen aan de grandeur van het verleden, aan het werk van Sevenhuijsen, de oorspronkelijke architect. Dat wilden we verbinden met de toekomst.’
Gezond en flexibel gebouw
NUDUS paste enkele belangrijke principes toe bij dit project. ‘Uiteraard een zo laag mogelijke CO2-uitstoot. Verder wilden we een gezond en flexibel gebouw, waar de mens en de natuur centraal staan. Ten slotte streefden we naar een zichtbare herwaardering van dit betekenisvolle gebouw. In de loop der tijd was het onzichtbaar geworden, onder meer door woontorens die eromheen zijn gebouwd.’
Het huidige Paleis van Justitie is geen breuk met het verleden – de zuilen en authentieke materialen van Sevenhuijsen zijn nog herkenbaar – maar ademt nu meer ruimte, meer groen, meer hout en meer glas.
Dynamic Facades
Ronduit boeiend was ook de presentatie van Lucio Blandini aan het begin van de tweede dag van het vakevent. De partner bij Werner Sobek sprak over adaptive facades, gevels die meebewegen met nieuwe wensen en behoeften. Soms zelfs letterlijk, zo bleek uit zijn verhaal over een 36 meter hoge toren in Stuttgart, die zich zo aanpast aan omstandigheden dat die maar liefst 18 centimeter kan bewegen.
Aan de hand van dit soort op de natuur geïnspireerde flexibele gebouwen gaf Blandini meer inzichten in de toekomst. Denk aan hydro skins die regenwater opvangen, aan fiber skins en magnetic skins die een speels, interactief element aan een gebouw geven, en aan smart skins die de functie van een gevel herdefiniëren. Het verbaasde dan ook niet wat Blandini adviseerde over deze Dynamic Facades. ‘Het gaat over grenzen verleggen, uit je comfortzone komen.’
Veelbelovende toekomst
Zo zat ook de tweede dag vol enerverende key notes. Lisa Rammig, directeur van Eckersley O’Callaghan, sprak vanuit een academische invalshoek over glas, glas en nog eens glas. Over glasstructuren, -verbindingen, en -projecten. Dit alles maakte van Future Facade 2025 een uniek event, mede georganiseerd door TU Delft, TU Darmstadt en European Facade Network. Het waren twee bijzondere dagen waarop architecten, de maakindustrie en de academische wereld elkaar ontmoetten, waarop theorie en praktijk de contouren schetsten van de toekomst van gevels en gevelelementen. En die is volgens de beursorganisatie veelbelovend.
De volgende editie van Future Facade vindt plaats op 26 en 27 mei 2027.
Dit artikel is gesponsord door Jaarbeurs.
