Gorlaeus Collegezalengebouw, Leiden - Civic Architects

(Beoogde) aanpak

Het ontwerp zet in op versterking van de bestaande architectuur (1) en het beter verbinden van het gebouw met de omgeving (2). Sleutelingreep is de transformatie van de onderhoudsbalkons tot een ring van wintertuinen. De afschuining van de balkons is omgedraaid om de visuele relatie tussen gebouw en omgeving te versterken. Het glas weerspiegelt het landschap, niet de lucht. Een nieuwe entreetrap verbindt de openbare ruimte met de collegezalen en het restaurant op de verdieping.

Samenwerking met andere disciplines

Civic architects was verantwoordelijk voor het gehele architectonische ontwerp tot en met de uitvoering. Daarnaast verzorgde Civic het interieurontwerp en de coördinatie over de engineering. Daarin waren Halmos en EFPC verantwoordelijk voor de bouwfysica en het installatieadvies. West 8 ontwierp het landschap rondom het gebouw. De samenwerking met de supervisor Henk Hartzema was cruciaal voor de kwaliteit van het eindresultaat.

Duurzaamheid

Het oorspronkelijke ontwerp lijkt overal gelijk maar blijkt per segment anders te reageren op de omgeving en de zon. Dit vormde de inspiratie voor de verduurzaming. Elk nieuw gevelsegment is anders en beweegt mee met het ritme van de dagen en seizoenen. Aan de Zuid- en Oostzijde liggen passief verwarmde wintertuinen met verblijfsruimtes met zicht op het campusplein. Op de noord- en de westzijde bevinden zich glazenwasbalkons met beschermende luifels. Het energielabel is verbeterd van G naar A++.

Materiaal en techniek

Het oorspronkelijke ontwerp bestond uit een beton en glas. Dit hebben we doorgetrokken. De kozijnen met enkel glas zijn vervangen door een ring met stalen serres en een betonnen campustrap, die van dichtbij een geraffineerd frees- en kiezelpatroon laat zien. Het gebouw bleef in gebruik tijdens de uitvoering. De segmenten van 10 meter breed en 6 m hoog zijn stuk voor stuk opgehangen tussen de vakwerkconstructies van het bestaande gebouw. Hierdoor kon het onderwijs doorgaan tijdens de bouw.

Maatschappelijke impact

Met de renovatie is een belangrijk icoon van de Bio Science Campus nieuw leven ingeblazen. Door de verplaatsing van de entree en de nieuwe monumentale trap is de nieuwe centrale as van het campusplein duidelijk zichtbaar en benaderbaar voor alle gebruikers van de campus. De campus krijgt een duidelijk hart. De nieuwe rondgaande gevel versterkt het iconische karakter van het gebouw en voegt ontmoetingsruimte toe rondom de collegezalen.

Fysieke impact

De nieuwe architectuur is geïnspireerd op het intrigerende modernisme van de oorspronkelijke architecten DSBV. Het Gorlaeus lijkt een typisch modernistisch gebouw, met het opgetilde hoofdniveau en de glazen gevels. Maar het ontstijgt de generieke uitstraling waar dit soort gebouwen doorgaans om bekend staat, door de constructieve schoonheid en overdrijvingen in vormgeving en detaillering. Dit idee van ‘esthetisch hyperfunctionalisme’ vormde het vertrekpunt voor de metamorfose.

Balkons

De nieuwe balkonring is volledig opgehangen aan de bestaande stalen vakwerken, die radiaal van het midden van het gebouw naar buiten lopen en het gebouw opdelen in 24 segmenten. De capaciteit van deze vakwerken bleek voldoende om de oude balkons, die enkel belast werden voor glasbewassing, te vervangen door balkons met glazen puien die voorover hellen. omdat de gevel niet langer de lucht weerspiegelt, kun je beter naar binnen kijken en andere studenten zien zitten.

PDF bestanden