ARC22: Villa Gasthuiskwartier, 's-Hertogenbosch - Thomas Kemme Architecten

Bouwen in een uitzonderlijke context werd door opdrachtgever, supervisor en architect gezien als dé opgave. De woning staat op een kademuur van de Binnendieze waarbij een historische kelder is geïntegreerd. Het huis gaat alzijdig een relatie aan met de publieke ruimte. Monumentale bomen zijn onderdeel van de geheimzinnige 'omsloten tuin'. Stedenbouwkundig vormen villa en tuinen een contrastrijke schakel tussen marktconforme nieuwbouw op het Gasthuiskwartier en het historisch stadsweefsel.

Toelichting Thomas Kemme Architecten | Beeld Stijn Poelstra

Het Gasthuiskwartier betreft een herontwikkeling van het ziekenhuisterrein tussen Zuid Willemspark en het centrum. De rafelranden lieten zich niet eenvoudig ontwikkelen en boden ruimte voor bijzondere initiatieven. Er resteerde een kavel naast de oude toegangspoort in de Gasthuisstraat. De bouwregels zijn ontstaan uit afspraken tussen de VOF Gasthuiskwartier, de gemeente en omwonenden. Het stedenbouwkundig plan van West 8 streeft naar vervlechting tussen dit stadsdeel en het historisch centrum.

Genoemd mogen worden Erfgoed ’s-Hertogenbosch voor bouwhistorie en archeologisch onderzoek, de afdeling stedenbouw en groen, het wortelkluitonderzoek van de beschermde ‘hemelbomen’. Maar vooral door de gedrevenheid van opdrachtgevers, het verstaander van de supervisor en het bouwteam met Van den Heuvel Bouw verdienen aandacht. Zo kon deze bezielde locus ontstaan.

Villa Gasthuiskwartier. Beeld Stijn Poelstra
Villa Gasthuiskwartier. Beeld Stijn Poelstra

De bouwmethode is traditioneel met dragende wanden en betonvloeren en een houten kap, waarvan de vorm is ontleend aan het tegenovergelegen Jozefpaviljoen. Als metselwerk is de baksteen en voeg van het Kolumbamuseum in Keulen toegepast; door speciale detaillering zien we geen dilataties. Het dak is gedekt met Petersen Cover en de kademuur is binnen en buiten uitgevoerd met een speciaal op kleur gebakken steen. De tuinmuur overkluist de beschermde boomwortels.

Dankzij een bodemwisselaar en de luchtwarmtepomp geïntegreerd in de ‘schoorsteen’, in combinatie met optimale isolatie en de louvrezonwering, is de woning uiteraard niet op het gasnet aangesloten.

Villa Gasthuiskwartier. Beeld Stijn Poelstra
Villa Gasthuiskwartier. Beeld Stijn Poelstra

Het perceel ligt ingebed tussen twee bruggen over de Binnendieze met daartussen de kademuur. De villa oogt gesloten maar opent zich royaal naar de zon en de rivier, met uitzicht op de Sint-Janskathedraal. Voor passanten zijn de monumentale bomen in de omsloten tuin een belevenis op straat.

De woningplattegrond volgt uit de vorm van het kavel, met hoofdentree en middengang die het huis klassiek-symmetrisch verdeelt: de serviceruimten links en de woonruimte rechts, met respectievelijk de zij-ingang en de omsloten tuin. De opening in de kademuur creëert een venster tussen natuur en stad. Deze opening, gebaseerd op bouwsporen van twee kelderramen, biedt een plek met historische identiteit waar de geschiedenis in de nieuwe villa voortleeft.

De redactie van de Architect selecteert elke dag het belangrijkste nieuws. Heb je nieuws dat misschien voor ons interessant is? Mail dan naar redactiedearchitect@vmnmedia.nl.