Nominatie ARC22: Straf! School met lef, Beringen - a2o architecten & AAC Architecture

Be-MINE in Beringen is de grootste industriële erfgoedsite van Vlaanderen. Het vroegere vestiairegebouw van de mijn werd met veel respect voor het verleden gerenoveerd en huisvest vandaag een kleuter- en een basisschool. Deze nieuwe school creëert synergie met de gevestigde recreatieve en cultuur-educatieve elementen. Bovendien krijgt een beschermd monument een herbestemming en brengt het kinderen en jongeren in contact met historisch erfgoed.

Toelichting a2o architecten | Beeld Stijn Bollaert

In het ontwerp voor de reconversie van het vestiairegebouw zijn we uitgegaan van een maximale expressie van het bestaande gebouw. Ruimtelijk en fysiek worden er verbindingen gemaakt binnen de bestaande structuur. Er wordt een intelligent groeiscenario voorgesteld voor zowel de school als de buitenaanleg. De renovatie dient met gepaste eenvoud het pedagogische project en realiseert van eigentijdse, moderne onderwijsinfrastructuur, die is opgevat als een brede leer- en leefomgeving.

Er was een intense wisselwerking tussen de ontwerpers enerzijds en de landschapsarchitect en de adviseurs constructie en installaties, anderzijds. Elke ingreep dient het pedagogisch project van de school te ondersteunen en versterken. Daarnaast waren er ook nauwe samenwerkingen met Onroerend Erfgoed, Monumentenzorg en de Limburgse Reconversie Maatschappij.

Straf! School met lef. Beeld Stijn Bollaert
Straf! School met lef. Beeld Stijn Bollaert

Het ontwerpteam heeft zich in de erfgoedcontext terughoudend en bescheiden opgesteld. De bestaande betonstructuur en gevel waren leidend. Om het gebouw op lange termijn performant en veerkrachtig te maken, zijn de vides en de genereuze betonnen trap toegepast als structurerende elementen met een lange levensduur. Verder zijn materiële toevoegingen vooral in hout en ontworpen met oog op toekomstige veranderingen. De structuur is slechts geleend.

Duurzaamheid ligt in spaarzaamheid. Aangezien de bestaande betonstructuur nog in goede staat was, hebben we die gebruikt als uitgangspunt voor de realisatie van het nieuwe programma, en hebben we die zo zuiver mogelijk gedaan. Om toekomstige capaciteitsproblemen nu reeds te ondervangen werd een intelligent groeiscenario voorzien met flexibele brede gangen. Daarnaast werden natuurlijk ook de nodige maatregelen getroffen om het isolatiepeil en de akoestiek op punt te stellen.

Straf! School met lef. Beeld Stijn Bollaert
Straf! School met lef. Beeld Stijn Bollaert

Na de sluiting in 1989 werd de voormalige mijnsite in 2013 beschermd als monument, om vervolgens een grootschalige reconversie te ondergaan. Commerciële, economische en toeristische programma’s werden toegevoegd. De inpassing van de school in deze context herstelt ook het maatschappelijke en sociale weefsel. De aanleg van een landschappelijke speeltuin die verband houdt met het landschap en erfgoedelementen koppelt aan klimaatadaptatie en biodiversiteit.

De aanwezige overmaat die aangetroffen werd is een van de belangrijkste troeven. Drie interventies bepalen de architecturale kwaliteit. De begane grondvloer is verlaagd, waardoor de ruimte onder het gebouw volledig benut kan worden aan weerszijden van de nieuwe houten gevel. Er werden vides gecreëerd om visuele verbindingen tussen de verschillende bouwlagen te leggen. De zigzaggende centrale gang tussen de klassen nodigt uit tot een veelheid aan invullingen binnen het pedagogisch project.

De redactie van de Architect selecteert elke dag het belangrijkste nieuws. Heb je nieuws dat misschien voor ons interessant is? Mail dan naar redactiedearchitect@vmnmedia.nl.