Afgelopen jaar was duurzaamheid het ‘buzz word’ in de architectuur. Zoals Thomas Rau in dit nummer terecht opmerkt, is het woord nauwelijks gedefinieerd en varieert de betekenis afhankelijk van wat mensen ermee voorhebben. Dat is tevens de charme ervan. Met duurzaamheid wordt het oude concept van sociale verantwoordelijkheid nieuw leven ingeblazen.
De veranderende omstandigheden in de retailsector en de gevolgen hiervan voor winkel-inrichting staan centraal in dit nummer van de Architect interieur. Wispelturig koopgedrag, veroorzaakt door de vrijheid die de consument op internet heeft, wisselende trends en een groeiend milieu-bewustzijn, dwingt de sector haar aanpak te veranderen.
Met de toenemende veroudering staat ook de kwaliteit van de leefomgeving ter discussie. De Architect van oktober gaat in op de toegenomen vraag naar zorg, in combinatie met de wens zo lang mogelijk zelfstandig in een vertrouwde omgeving te wonen.
De Architect van maart staat in het teken van stedebouw en architectuur in Antwerpen. Deze stad is na Rotterdam de tweede havenstad van Europa en de vierde van de wereld. Tegelijkertijd is ze ook een provinciestad met de daarbij behorende problematiek.
De Architect van februari staat in het teken van Turijn, de stad van de Olympische Winterspelen 2006. De gang van zaken rond de vele bouwwerken is typerend voor de staat van de Italiaanse architectuur. Alleen het Olympisch Dorp en de Palasport Olimpico zijn openbaar aanbesteed.
Onder druk van de financiële crisis vindt op dit moment een herbezinning plaats over de vormgeving van de stedelijke vernieuwing. Algemeen wordt verwacht dat de opgave gaat verschuiven naar de stad en de bestaande voorraad. Het Centraal Planbureau houdt dan ook een pleidooi om de kwaliteit van steden centraal te stellen binnen een politiek die is gericht op de versterking van de economische positie van Nederland in internationaal verband. Stedelijke vernieuwing en stadsontwikkeling moeten niet langer als aparte opgaven worden gezien, maar als twee kanten van dezelfde medaille.
Wat is de toegevoegde waarde van architectuur? Verschillende architecten en opdrachtgevers buigen zich over deze kwestie in de Architect van maart.
Binnenstedelijk bouwen heeft de toekomst. Inzet is de creatie van een leefomgeving waarin kan worden geprofiteerd van alle voordelen die het stedelijk leven biedt in termen van werk, mobiliteit en voorzieningen. Voorwaarde is dat dit alle stedelijke bewoners ten goede komt en dat segregatie wordt voorkomen.
Gevel en architectuur is het thema van dit eerste nummer van jaargang 43. Van oudsher vormt de gevel de overgang tussen de binnenwereld van een gebouw en zijn omgeving. De gevel heeft niet alleen invloed op de architectuur van een gebouw, maar vervult tegelijkertijd ecologische en sociale functies.
Het maartnummer van de Architect heeft een speciaal katern voor de Architect interieur. Dit katern staat in het teken van ‘Ontwerpen voor wellness’. Uit een onderzoek blijken Nederlanders de balans tussen werk en privé graag willen verbeteren, nu we harder en langer dan ooit werken. Daarnaast wordt 24/7 met elkaar gecommuniceerd. Rust lijkt een schaars goed te worden in de welvarende westerse wereld. De term ‘vrije tijd’ verdwijnt, tijd is niet meer vrij.
Enkele jaren geleden, in de winter van 2005, interviewde ik in het NAi voor de Architect het Amerikaanse architectenechtpaar Robert Venturi en Denise Scott Brown. Mijn vragen werden welwillend aangehoord en in eerste instantie door Robert Venturi beantwoord. Maar na de derde vraag verloor Denise Scott Brown haar geduld en interrumpeerde ze haar man die "nu toch wel lang genoeg aan het woord was geweest".
De letterlijke vertaling van het Engelse woord misfit is 'mislukkeling', 'niet passend' of 'ongeschikt'. Dan lijkt Misfit een vreemde titel voor een overzichtstentoonstelling en monografie. Maar niet voor Hella Jongerius. Want in tegenstelling tot veel van haar collega's wijst deze ontwerper mislukkelingen niet af, maar omarmt ze deze juist.
Tijdens de feestelijke uitreiking in de Van Nelle Fabriek te Rotterdam zijn de winnaars van de ARC18 Awards bekend gemaakt. De prijzen bekronen het allerbeste werk van het afgelopen jaar in de categorieën architectuur, interieur, meubel, detail, innovatie en development. Daarnaast is Adriaan Geuze (West 8) onderscheiden met de ARC18 Oeuvre Award en mocht Tomas Dirrix de ARC18 Jong Talent Award in ontvangst nemen.
De wens tot sociale verandering vormt een sterke stimulans voor de ontwikkeling van architectuur. Dit heeft zijn wortels in de moderne beweging. Een vernieuwd gevoel voor sociale verantwoordelijkheid brengt architecten er tegenwoordig toe het vizier te richten op achterstallige behoeftes. Deze liggen bijvoorbeeld op het terrein van zorg en onderwijs, maar ook van parken, woningbouw en infrastructuur. Dit vereist activiteiten in nauwe samenwerking met de gemeenschap en met toekomstige gebruikers.
Sommige mensen vragen zich af waarom het pand niet wordt afgebroken. Het zou te lelijk zijn. Vanuit mijn keukenraam kijk ik uit op een voor de Hoogstraat relatief groot gebouw uit 1957 met nieuwe witte kunststof beplating, een onzorgvuldig verbrede plint en knalrode stickers op de ramen van de tweede verdieping. Eén van de gebruikers van het pand zei laatst: "Een groot voordeel van dat we in dit pand zitten, is dat we er niet op uit hoeven kijken".
Dit jaar kreeg ik met kerst geen boek over architectuur cadeau, maar één over bomen. De titel is 'Bomen in het voorbijgaan' en het is samengesteld door Werry Croner en Martin Bril, met foto's van de één en teksten van de ander. Maar terwijl ik het doorbladerde en stukken las, kwam ik er achter dat dit boek wel degelijk over ruimte, en dus ook over architectuur, gaat.
Vorige week zaterdag was ik te gast in Paradiso bij 'Het verhaal van Nederland', een programma over de vraag wat de architectuur van de literatuur kan leren. In drie bijeenkomsten wordt de vraagstelling opgehangen aan drie schaalniveaus: landschap (afgelopen oktober), de stad (vorige week zaterdag) het gebouw (15 december aanstaande).
De naam van de nieuwe minister van wonen is veelbelovender dan zijn functie: Blok. Een gesloten bouwblok is het ultieme beeld van intensief, stedelijk wonen. In Nederland is zo een stedelijke beleving ver te zoeken. Rudy Stroink pleit in zijn open memo voor een minister van Stad. Hierdoor kan worden gewerkt aan de stad als economische motor. Ik ben het buitengewoon eens met de achterliggende motivatie. Maar ik zou geen nieuwe minister aanstellen.
Aanstaande vrijdag, 9 november, opent in het ABC in Haarlem de expositie 'De optimistische architect: 3 thema's voor de toekomst'. Hierin toont bureau Kraaijvanger hun visie over transformatie van bestaande gebouwen, alle aspecten van duurzaamheid en de kansen van het nieuwe werken.
De brug op de cover van het regeerakkoord 'Bruggen slaan' is de Uyllanderbrug van Wim Quist van Quist Wintermans Architekten. Deze jongste brug van Nederland staat symbool voor het regeerakkoord waar nog aan moet worden gesleuteld.
