Wonen in de haven klinkt romantisch en avontuurlijk, met industriële architectuur en wijds water voor de deur, maar het mengen van wonen en industrie levert makkelijk conflicten op. In Deventer werkt de gemeente al vijftien jaar aan het Havenkwartier: "Toekomstige bewoners moeten zich goed realiseren dat ze aan een werkzame binnenhaven komen te wonen."

In Eindhoven, in de wijk Woensel-West, rond het Celsiusplein, vervangt Woningstichting St Trudo zo'n 400 oude woningen. Naast nieuwe woningen komen hier bedrijfsruimten voor de creatieve en hippe ondernemers uit de buurt. De visie van St Trudo beoogt een hippe, kleurrijke wijk met een bloeiend straatleven, zelfredzaamheid en ontmoeting.

Het grid, het doorgaans rechthoekige stratenraster waarop veel stadsplannen zijn gebaseerd, heeft vele gedaanten en subtiele verschillen. Het grid als ontwerpmiddel, als handvat, als principe, kent zijn met enige regelmaat terugkerende glorietijden in de stedenbouw.

Voor een aangenaam binnenklimaat is goede ventilatie essentieel. Met de keuze voor decentrale raamventilatie kunnen meerdere problemen tegelijk worden opgelost. In Duitsland is die ventilatiewijze al heel gewoon, maar in Nederland nog niet. Daar wil Siegenia, fabrikant van ventilatiesystemen en raam- en deurbeslag, graag verandering in brengen.

Het stadhuis Leiden is ingrijpend verbouwd en biedt een gastvrije en professionele werkomgeving. De geschiedenis van het gebouw, de typologische structuur en de allure van het ontwerp van J.C. Blaauw vormen daarvoor de basis. Kenmerkend voor het ontwerp van Blaauw is de tweeledige bekleding van het 'moderne' betonnen casco. Waar de buitenzijde bekleed is met een traditionalistische baksteen gevel kent de binnenzijde een rijke bekleding met marmer, stucwerk, lambriseringen en decoraties.

Vanaf de Kop van Zuid is goed te zien hoe de Fenix loodsen op Katendrecht worden getransformeerd. Naar ontwerp van Mei architects and planners wordt een flink woningbouwprogramma boven het bestaande gebouw gerealiseerd. Inmiddels is de tafelconstructie opgetrokken waarop flexibele loftwoningen komen te staan.

In Hamburg is het KPTN-gebouwencomplex opgeleverd. Het ontwerp van blauraum combineert diverse functies en zorgt daarnaast door zijn culturele ontspanningsmogelijkheden voor levendigheid in het HafenCity-district. Het complex bevat naast appartementen, een (Pierdrei) hotel, winkels, een openbare ondergrondse parkeergarage, een bioscoop, het Hafenbühne-podium en restaurants en bars.

Door Janny Rodermond - Typerend voor prestigieuze gebouwen is vaak dat ze zich als opvallende objecten distantiëren van hun context. Uitgangspunt bij het ontwerpen van Cité de la Musique, één van de 'Grands Travaux' in Parijs, was in plaats van de fixatie op het object juist het genereren van ruimte op verschillende schaalniveaus. Daarmee keert Christian de Portzampac terug naar de essentie van de architectuur. Het resultaat is een gebouwencomplex dat nu al de mogelijkheid biedt tot een urenlange 'promenade architecturale', terwijl nog slechts de helft gereed is. De duur wordt niet alleen bepaald door de grootte van het complex, maar vooral door de verscheidenheid aan architectonische middelen, die is aangewend om een steeds weer verrassend, maar toch samenhangend architectonisch ensemble te creëren.

V8 Architects is gestart met de werkzaamheden voor de bouw van het Hulstkamphof. Na honderd jaar wordt de ruimte naast het 'Hulstkampgebouw' aan de Maaskade in Rotterdam opgevuld met twee appartementengebouwen met in totaal 28 woningen.

Naar buiten gericht wonen in de stad - dat streven voedde het ontwerp van Studioninedots voor ROOTS op kavel A8 in de circulaire wijk Cityplot Buiksloterham. In het plan krijgen de appartementen als aanvulling op de woonkamers een buitenkamer met tuin. Vanaf de kade is de getrapte stapeling van weelderig groen beeldbepalend.

Door Harm Tilman - Een architect die beslag laat leggen op het gebouw dat hij eerder had gekocht. Het komt niet vaak voor maar Thijs Asselbergs deed het. Toen betaling voor zijn werkzaamheden aan het Koepelcomplex uitbleef, stapte hij naar de rechter en werd hij in het gelijk gesteld. Wat kan een architect hiervan leren?

Door Dirk Jan Postel - Rondom de opening van het Amsterdamse Muziektheater is er uitgebreid gejubeld en getreurd. Heel Nederland weet dat de hoofdstad een opera heeft waar, als een onechte Siamese tweeling, nog een stadhuis bij komt. Mooi of lelijk: iedereen heeft er een mening over. Wat nog ontbrak was een nauwgezette analyse van het gebouw. Die wordt hierbij gegeven door Dirkjan Postel. Heel precies wordt beschreven hoe het complex in elkaar zit, op welke uitgangspunten het berust en in hoeverre die uitgangspunten hulp of hindernis zijn geweest ten aanzien van het resultaat.

Het Gelders Huis, het provinciehuis in Arnhem, bestaat uit een ensemble van drie gebouwen: de Sabelspoort (1642), het gerenoveerde en heringerichte Huis der Provincie (1954) en een nieuwbouwdeel. Binnen Consortium iDNova, dat Het Gelders Huis middels een integraal DBMO (Design Build, Maintain, Operate) contract realiseerde, was Team V verantwoordelijk voor het architectonisch ontwerp en OTH voor het interieur.

Barcode Architects heeft in samenwerking met Karres en Brands het winnende ontwerp gemaakt voor de ontwikkeling van de locatie Weezenlanden Noord in Zwolle. Het betreft een duurzaam stedenbouwkundig masterplan met circa twintig karakteristieke woongebouwen die in harmonie met elkaar zijn ontworpen.

Het plan van collectief 'Made by NRE' en Houben/Van Mierlo architecten is door gemeente Eindhoven geselecteerd als winnaar voor de herontwikkeling van de laatste vier kavels op het NRE-terrein in Eindhoven.

Door Claus Käpplinger - In de Berlijnse wijk Wedding ontwierp een team van jonge vrouwelijke architecten binnen het budget van sociale woningbouw en in samenspraak met de gebruikers twee woonhuizen die nieuwe vormen van samenleven mogelijk maken. De twee gebouwen nemen gemeenschappelijke voorzieningen op en hebben een constructie die is afgestemd op mogelijke veranderingen van bewoners, leefwijzen of werkruimten. De tweeling doorbreekt de impasse waarin de architectuur van de woningbouw in Berlijn is beland. 

Door Jos Roodbol - Henri Ciriani is een architect van Peruaanse herkomst die nabij Parijs enkele opvallende projecten realiseerde: tweemaal sociale woningbouw en eenmaal een crèche. Wel monumentaal, maar niet neo-klassiek á la Bofill. Ook functioneel, maar niet naar de starre normen van de 'modernen' van weleer. Jos Roodbol was als bouwkundestudent voor zijn stage een klein jaar in Parijs en raakte onder de indruk van Ciriani's werk. Hij sprak met de architect en stelde dit artikel samen.

Door Harm Tilman - Dit jaar markeert het begin van het tijdperk van de jongere ouderen, zoals mensen in de leeftijd van 65 tot 75 worden genoemd. Tegelijkertijd komen deze boomers onder vuur te liggen. Ze zouden conservatief zijn geworden en volgende generaties de voet dwars zetten. Maar is dat ook zo?

In 2024 is het thema van de Dag van de Architectuur 'Ruimte Maken'. De landelijke manifestatie vindt plaats van 13 tot en met 16 juni maar ook op andere dagen. Op en rondom deze dagen organiseren diverse architectuurinstituten wandelingen, lezingen, rondleidingen, fietstochten en andere activiteiten. Onderstaand een kort overzicht per stad waarin de data kunnen afwijken.

Door Liesbeth Melis - In het voorgaande artikel is het ontwerp voor het Huis van Bewaring in Arnhem van René van Veen uitvoerig besproken. De inrichting van het buitengebied, waarvoor het architectuurbureau Van Berkel en Bos uit Amsterdam het ontwerp maakte, wordt in een apart artikel behandeld vanwege het unieke karakter ervan: voor het eerst is serieus nagedacht over de betekenis van een tuin bij een gevangenis. Boeiend in dit ontwerp is de wijze waarop een spanning wordt opgeroepen tussen het statische en gesloten gebouw en het dynamische en open tuinontwerp; voor een kortstondig moment lijkt men hier aan de strenge regels van een penitentiaire instelling te kunnen ontsnappen.