Het Pantheon in Rome is een plek die je bijblijft. Bijna tweeduizend jaar oud met een legendarisch betonnen koepeldak. Al meerdere keren wandelde ik van het voorplein, via het woud van Korinthische zuilen naar de rotunda. In deze ronde ruimte restte het ademloos gadeslaan van het zonlicht dat door de opening bovenin als een kolom van licht de ruimte in viel. De wijze waarop de Romeinen de natuur vingen in een perfecte vorm, staat in mijn geheugen gegrift. Ik las ooit ergens dat deze sublieme ruimtelijke ervaring de jonge Philip Johnson ertoe bracht om later zelf architect te worden.
Juridisch ligt de weg zo goed als open om het iconische SoZa-gebouw - het voormalige ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid - te slopen en te vervangen voor woningbouw. In een finale poging sloop te voorkomen heeft Heemschut het gebouw aangemeld voor het Europa Nostra programma. Deze organisatie kiest jaarlijks zeven erfgoedlocaties die met sloop bedreigd worden en bescherming verdienen.
Centraal Beheer in Apeldoorn, het stadhuis van Terneuzen, station Lelystad Centrum en de Kasbah in Hengelo. Vier voorbeelden van de vijftien projecten die door de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE) zijn aangewezen als nieuwe rijksmonumenten. De redactie is verheugd te zien dat Post65-erfgoed wordt beschermd.
De KB nationale bibliotheek in Den Haag stond in 2020 nog op de lijst voor sloop. In de toenmalige ontwikkelvisie voor Den Haag Centraal was voor het verouderde gebouw geen plek meer. Daar lijkt verandering in te komen. 'De intentie tot hergebruik is er', zegt Tim de Boer, fractievertegenwoordiger Haagse Stadspartij. Maar naar het ontwerp van de verbouwing blijft het gissen.
'Oost-Europese zwembadhal', zo schijnen de inwoners van Heerlen het Thermenmuseum te noemen. Prins Claus opende het museum in 1977 na een decennialange strijd waarin de Heerlense architect Frits Peutz een hoofdrol speelde. Terwijl verder in de stad zijn bouwwerken worden gekoesterd, en elders in het land Post 65-erfgoed een monumentenstatus krijgt, gaat het Thermenmuseum onherkenbaar op de schop. Het destijds innovatieve 'spaceframe' blijft alleen om praktische redenen behouden.
Niks lijkt de sloop van het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid nog in de weg te staan. Het kolossale betonnen gebouw van Herman Hertzberger is net 30 jaar oud en moet nu al wijken voor een nieuw plan dat meer verkoopbare vierkante meters oplevert. De markt bepaalt het lot van dit schoolvoorbeeld van Structuralisme dat in plaats van de sloophamer een status als Rijksmonument verdient.
Vereniging Vrienden van Den Haag, Bond Heemschut, Cuypersgenootschap en SOS Den Haag roepen de Raad van State gezamenlijk op om Herman Hertzbergers voormalige ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid niet te slopen en te vervangen met nieuwbouw. 'Oordeel van deskundigen over de mogelijkheden van behoud en herbestemming is bij het maken van dit bestemmingsplan niet gevraagd.'
Tot en met 9 september is in OMI (Office for Metropolitan Investigation) een tentoonstelling te zien over markante Rotterdamse gebouwen uit de periode 1965-1990.
