'Het is gewoon TE VEEL!' Deze reactie kregen we onlangs van een architect over onze nieuwsbrieven. Bijna dagelijks ontvangen onze abonnees er eentje. Ik vond het ook veel toen ik vier jaar geleden als hoofdredacteur bij de Architect begon.
De vijf best gelezen longreads van de Architect staan dit jaar bol van zaken die van belang zijn om een architectenbureau in deze tijd draaiende te houden. Zo waren veel architecten benieuwd naar strategieën om het hoofd boven water te houden nu de werkvoorraad slinkt. Ook de kritische blik van Hans Teerds op de huidige tendercultuur werd veel gelezen. Even wegdromen konden we bij het beeldessay van Buitenplaats Koningsweg.
Het Rijksvastgoedbedrijf is een unieke opdrachtgever in Nederland: groot en politiek. Met klinkende duurzaamheidsdoelen probeert de organisatie aan haar grote maatschappelijke verantwoordelijkheid te voldoen. Maar welke plek heeft architectuur hierin? De focus op het proces in plaats van het eindresultaat vraagt in ieder geval om een andere rol van architecten.
Als business developer bij Benthem Crouwel Architects toetst Hans Teerds zijn reflecties over architectuur en de rol van de architect aan de praktijk. Zo dompelde hij zich onder in tenderprocedures, kerncompetenties en selectiecriteria. Echt opwekkend was dat niet. Brengt de tentoonstelling 'Form Follows Finance' in Arcam, over tenderen in Amsterdam, hem op andere gedachten?
Wat is de waarde van architectuur? Architectuur is in de eerste plaats nuttig door te beantwoorden aan functionele eisen op het gebied van gebruik en duurzaamheid. Maar architectuur vormt ook de achtergrond van het leven als een culturele drager. In dit essay zet ik uiteen hoe het kan dat we die culturele waarde uit het oog zijn verloren én waar we haar kunnen vinden. De drie winnaars van de ARC24 Awards zijn wat dit betreft voorbeeldstellend.
Architectuur gaat over menselijke en ecologische relaties. Door bouwen of verwoesten worden deze relaties bewust of onbewust ontwricht en kapotgemaakt. Dit noemt Arna Mačkić 'architectural disaster'. Mačkić betoogt dat architecten dan wel niet worden opgeleid om te ontwrichten of verwoesten, maar dat het tijd wordt dat ze beseffen dat hun vakgebied door anderen wordt ingezet om menselijke relaties te vernietigen.
Kattenbroek kwam eind jaren tachtig tot stand in een crisisperiode. Samen met woningbouwverenigingen en projectontwikkelaars bundelde de gemeente Amersfoort de krachten, met als resultaat: 'Een vernieuwende woonwijk met een ziel, gericht op gebruik en beleving van de bewoners', aldus destijds stedenbouwkundige Ashok Bhalotra. Maar klopt dit wel? Is Kattenbroek een toonbeeld van kwalitatieve woningbouw in het groen? Of een carnaval van mislukte façadearchitectuur?
Het Nederlandse architectuurbeleid werd eind jaren tachtig opgetuigd als uiting van de politieke wil om mensen in aanraking met cultuur te brengen. Voor het eerst kwam er een samenhangend beleid op rijksniveau, waarin het bouwbeleid samenging met het cultuurbeleid. Maar inmiddels is dit architectuurbeleid alweer gesloopt en haar 'culturele waarde' volledig afhankelijk geworden van de markt.
