'Alles wat je toevoegt moet anders en nieuw zijn. Anders krijg je meer van hetzelfde maar dan slechter. Ik zie dat als een nieuwe opgave.' Volgens Dikkie Scipio is het herbeleven van het oude gebouw belangrijk als het gaat om renovaties. In de nieuwe podcastreeks 'Gebouwen met geschiedenis' vertelt ze dat nieuwe toevoegingen niet alleen moeten bijdragen aan de kwaliteit van het bestaande, maar vooral toekomstbestendig moeten zijn.
Het is geen toeval dat juist in havensteden hoogbouw de architectuur domineert. En dat er grote gebouwen met gemengd programma ontstaan. In een havenstad komen en gaan schepen van verschillende bouw, met verschillende vorm en kleur, met verschillende bemanningen en vrachten. Het havengezicht sprankelt door verscheidenheid.
Levend, dood en levenloos. Zo leer je te classificeren op de middelbare school. Levend zijn de planten, de dieren en wij. Totdat we dood zijn. Levenloos is wat nooit, althans niet in deze substantie, geleefd heeft. Zoals glas, steen of beton. We kunnen dat wat levend is en dat wat dood is gebruiken om ons te voeden en warm te houden. Dat wat dood is of levenloos, kunnen we gebruiken om mee te bouwen.
In de openbare ruimte is het informele diep doorgedrongen. Gesterkt door de deeleconomie gebruiken we de publieke ruimte steeds meer als tijdelijk privéruimte. Welk gevolg heeft deze verandering?
Architecten zoals Lutyens, die vechten om kwaliteit te maken, hebben met recht hun sterrenstatus verdiend. Toch voelt het vooral als nostalgie, nu opdrachtgevers niet meer als individueel persoon maar als complexe organisatie opereren. Dat roept de vraag op wie de baas is in het bouwproces, want: voor wie bouwen we eigenlijk?
Het is lang geleden en ik loop de grote kubus binnen, de collegezaal van de voorloper van de Rotterdamse Academie van Bouwkunst. De academie is gehuisvest in het Blaakse bos, de overkluizing van de Blaak in de vorm van een verzameling Kubussen. Het is het ontwerp van Piet Blom (1934-1999). Onderdeel van het plan zijn ook de korte woontoren, in de volksmond "het Potlood" genoemd en de Spaanse kade waarover Piet later met trots zegt eigenhandig te hebben voorkomen dat de Mariniersweg als een "snelweg" in 1 rechte lijn over de Wilhelmsbrug naar Zuid doorgetrokken kon worden. Het plan wordt in 1977 opgeleverd.
Als kersverse hoofdredacteur had ik nog een projectje liggen: de lancering van Mevr. De Architect. Een publicatie met portretten van 19 vrouwelijke architecten gecombineerd met essays, interviews en columns over hun positie. Hier had ik afgelopen jaar hard aan gewerkt en in samenwerking met AIR vond op 26 januari de presentatie plaats. Een mooi hoogtepunt. Maar waarom wilde ik Mevr. De Architect maken? Waarom vind ik de zichtbaarheid van vrouwelijke architecten zo belangrijk?
"Ik gebruik elk podium om te spreken over kwaliteit voor lange duur. Architectuur moeten we zo lang mogelijk houdbaar maken", aldus Dikkie Scipio (KAAN Architecten). Zij wil weten hoe Thomas Rau (RAU) daar als voorvechter van het circulaire bouwen tegenaan kijkt.
Klimaat en sociale ongelijkheid behoren tot de grote vraagstukken van deze tijd. In Manifest TV gaan architecten over deze thema's in gesprek met collega's, wetenschappers en beleidsmakers. Kijk donderdag om 19.00 mee naar de tweede aflevering met Odette Ex en Volkert Engelsman, Paul de Ruiter en Andy van den Dobbelsteen, Bart Mispelblom Beyer en Emiel Reiding, Michiel Hofman, Dikkie Scipio en Thomas Rau.
Kwaliteit, kennis en kunde, is volgens Dikkie Scipio de basis van ieder ontwerp. Ze roept architecten op hun rol terug te eisen en vraagt de overheid om een integrale visie op gebiedsontwikkeling.
