WVDM Living Lab, Brussel - MAKER architecten

(Beoogde) aanpak

Drie schaalbare renovatiestrategieën werden onderzocht, geëvalueerd en geïmplementeerd ifv verschillende specifieke omstandigheden. TENT minimaliseert de materiaalinput door behoud te maximaliseren, COCON stemt het comfort en energieverbruik af op specifieke gebruiksdoeleinden ipv een uniforme standaard toe te passen en LAYERING legt de nadruk op de aanpasbaarheid en demonteerbaarheid van de schil.

Samenwerking met andere disciplines

Het creatie- en uitvoeringsproces resulteerde in een breed spectrum van samenwerkingen. De combinatie van onderzoek en uitvoering, van erfgoed en circulariteit, en van hergebruik en technische omkeerbaarheid, vereisten aangepaste profielen. Er werd beroep gedaan op specifieke lokale experten, zoals voor circulair onderzoek en datageneratie (VUB, VITO), erfgoed (ORIGIN), hergebruik van materialen (ROTOR DC e.a.), systeemoplossingen en componenten (Alumes, Beneens), energetische analyses (VK),…

Duurzaamheid

De renovatie ondersteunt de transitie naar een duurzame campus. De modules worden als bouwstenen van een groter netwerk aangewend, met sociale voorzieningen, energetische en waterhuishouding, groen en zachte mobiliteit. Duurzaamheid wordt niet eenzijdig beschouwd, maar onderzocht vanuit vier thema’s: erfgoed, energie, circulariteit en economie. We vergelijken de strategieën o.b.v. milieu-impact, losmaakbaarheidsindex, input van circulair materiaal, total cost of ownership, responsiviteit,…

Materiaal en techniek

Het project zet maximaal in op behoud (betonnen structuren en sanitaire cellen) en op hergebruik van materialen in situ (fontexpanelen en terrasdallen) en ex situ (tapijttegels, isolatie, verlichting, sanitaire toestellen, keuken). Nieuwe materialen zijn maximaal bio-ecologisch: houten prefab bouwschil en afwerkingen, gevel uit kurk, grasisolatie,… Technische installaties i.f.v. de renovatiestrategie: responsiviteit o.b.v. plug&play, inertie o.b.v. groendak, gebruik van warmtenet, zonnepanelen,

Maatschappelijke impact

We focussen niet op het eindresultaat, maar op het proces. Het gebouw wordt niet als iets permanent ontworpen, waardoor ruimte ontstaat voor flexibiliteit, experiment en toekomstige socio-educatieve evoluties. Gebruikers zijn geen passieve consumenten; onderzoekers, studenten, lokale bedrijven en burgers zijn actieve producenten die mee vorm geven aan de plek. Dit tijdelijke en experimentele karakter weerspiegelt een campus in beweging die ingebed is in het bredere Brusselse stadsweefsel.

Fysieke impact

De vorm volgt de montagewijze en de beschikbaarheid van materialen. Het eindresultaat is een direct gevolg van hoe de componenten omkeerbaar worden gemonteerd en van de patine van de hergebruikte materialen. Net als een machine à habiter maakt de renovatie deel uit van een dynamisch materiaal- en functiegebruik. Geïnspireerd door de modernistische denkwijze, worden innovatieve materiaalcombinaties en -processen zichtbaar (her)gebruikt (bvb. 3D-geprinte gevelpanelen van lijnzaad of spuitkurk).

Tijdlijn

We vertrekken van een veerkrachtig casco. De modulaire structuur maakt het gebruik mogelijk van bouwpakketten met gestandaardiseerde, compatibele en uitwisselbare componenten, gemonteerd zoals een meccano. De bouwpakketten worden ingezet volgens de functionele en comforteisen. Er ontstaat een materialenbank die generisch en schaalbaar in het concept is, maar specifiek kan zijn naargelang de toepassing. Zo kan een veerkrachtige architectuur ontstaan waarbij de plek zich telkens kan heruitvinden.

PDF bestanden