(Beoogde) aanpak
Ondanks dat de meeste gebouwonderdelen waren vervangen stond de vormentaal van het ontwerp in 2018 nog overeind. We stelden ons twee doelen: – Het restaureren van het bestaande gebouw en het terugbrengen van gevelelementen uit het oorspronkelijk ontwerp, met aandacht voor duurzaamheid. – Het verrichten van architectonisch onderzoek naar het werk van A. Staal met als doel het antwoorden van de vraag: hoe zou A. Staal zijn eigen gebouw hebben opgetopt?
Samenwerking met andere disciplines
Stap voor stap draagvlak vinden voor onze ontwerpuitgangspunten voor het renoveren en optoppen van het monument, door analyse en varianten te maken. Hierbij werkten wij samen met Stedenbouw, M&A en de Welstandscie van de Gemeente Amsterdam. Gezamenlijk ontstond de argumentatie en het vertrouwen dat de aanpak van met name de optopping succesvol kon worden. Dit resulteerde in een vormentaal met speelse en ruimtelijke gevelopeningen – met bijzondere zichtlijnen naar de stad en de gebouwen dichtbij.
Duurzaamheid
Het behouden van gebouwen uit de jaren ’70 omdat hergebruiken altijd zou moeten! En dan teruggrijpen op de oorspronkelijke uitstraling. Helaas worden veel gebouwen uit die tijd verminkt bij het verduurzamen. Dat was ons met dit gebouw ook al voorgedaan. Alleen de baksteen en het natuursteen waren nog authentiek. We werden uitgedaagd om met zoveel mogelijk gevoel voor esthetiek en maatverhoudingen technische oplossingen te vinden voor het transformeren naar woningen en het energetisch verbeteren.
Materiaal en techniek
Het renoveren van een monument uit de jaren ’70 hadden wij niet eerder gedaan. Voortbouwen op de oorspronkelijke detaillering in de materialisatie van de optopping bleek een grote uitdaging. A. Staal ontwierp daktrimloze baksteenvlakken. In de optopping werd de oplossing hiervoor gevonden door te werken met minerale steenstrips. Veel aandacht ging ook naar de gevelplasticiteit. Hoe vertaal je die naar de normen van deze tijd? Denk hierbij aan de ventilatieroosters en het harmonicaraam.
Maatschappelijke impact
Het ontwerp past goed bij de maatschappelijke tendens om in de binnenstad van Amsterdam meer gebouwen op te toppen en ook bij de tendens om kantoorpanden om te bouwen tot woningen. Ons ontwerp is daarin voorbeeldig. Maar ook het behouden van goed ontworpen gebouwen uit de jaren ’70 vraagt om aandacht en durf. De vele reacties die dit project genereerd op sociale media geeft aan dat hier behoefte aan is. Ineens wordt een gebouw dat iedereen weg wilde halen gezien als een aanwinst voor de stad.
Fysieke impact
Deze transformatie maakt het gebouw gelaagder in zijn verschijning. Het geeft deze belangrijke stedelijke hoek een extra impuls. De optopping is uitgesproken qua vormentaal. En tegelijkertijd ook bescheiden in zijn verschijning. Daarbij verbindt de compositie van schijven en vlakken zich met de vormentaal van het oude bankfiliaal. De woningen geven op hun beurt een nieuw venster en zicht op de stad. De indeling van de woningen maakt hier optimaal gebruik van.
Visie
Het idee was om een optopping, een bekroning, te maken die een gelijkwaardige dialoog aangaat met het oude gebouw. Als een ballet met twee dansers. Die niet zonder elkaar kunnen. De zoektocht is een combinatie van goed analyseren, goed kijken, en intuïtief ontwerpen. En goed samenwerken, zonder ego, maar wel met vertrouwen. De samenwerking tussen Ana en Pelle (HP) had zich in het verleden bewezen doordat zij jaren achtereen gezamenlijk toekomstige architecten hebben begeleid bij hun ontwerpen.
