Het Duivenhuis, Amsterdam - Atelierfront

Het Duivenhuis is een rijksmonument in ARTIS dat in onbruik was geraakt. Het ligt als een folly in een groen perk, verstopt tussen hoge bomen en struiken. Het gebouw heeft een vervallen karakter waarbij het gerotseerde stucwerk het meest in het oog springt. Het romantische houtsnijwerk, zoals de balkons met balusters en de gesneden windveren, zijn niet meer aanwezig. Het doel is om een levendige bijeenkomstplek te maken met een poffertjes verkooppunt en het monument weer bruikbaar te maken.

(Beoogde) aanpak

Om het monument tot zijn recht te laten komen hebben we in één architectonisch gebaar het programma opgelost. Een horizontale houten veranda om het Duivenhuis -deels dak, deels balkon- realiseert alle functionele eisen en brengt de verfijnde laag van houtsnijwerk die verloren is gegaan terug in een moderne vorm. Door aan de zuidzijde de gevelopeningen terug te brengen, krijgt het huis zijn kenmerkende symmetrie terug.

Samenwerking met andere disciplines

Een klein gebouw met een complex programma vraagt vanaf de start om een goede samenwerking met alle partijen. Bij het Duivenhuis vormden we een hecht team met de restauratiearchitect, landschapsarchitect, constructeur, installatieadviseur en horeca-uitbater. We besloten niet te restaureren maar te conserveren. De rauwheid van het monument vormt zo samen met de nieuwe elegante constructie een prettige gelaagdheid. Het landschap omzoomt de buitenkamer onder de veranda, als een groen behang.

Duurzaamheid

De oorspronkelijke vraag van ARTIS was om een grote uitbouw te maken. Wij hebben voorgesteld om dit te vervangen voor een veranda, zodat er minder gebouwd en geklimatiseerd hoeft te worden. Door de zolderverdiepingsvloer te verwijderen kon ook de bovenverdieping weer in gebruik worden genomen als vergaderkamer. Het Duivenhuis is biobased na-geïsoleerd, zowel de gevel als het dak, en in combinatie met de warmtepomp en WTW is het monument aanzienlijk zuiniger met energie.

Materiaal en techniek

De elegante houten overkapping is gemaakt van Europees lariks en heeft een sedumdak. Om de houten constructie licht en elegant te houden, maar toch grote overspanningen te kunnen maken, bedachten we houten vakwerkliggers. De staanders in het vakwerk begrenzen de ruimte van de buiten kamer maar vormen ook de balusters van het balkon. De vakwerkliggers kragen over, zonder ondersteuning op de hoeken. Voor haar stabiliteit ‘leunt’ de pergola tegen het Duivenhuis.

Maatschappelijke impact

Een ongebruikt stukje ARTIS is nieuw leven in geblazen en het monument heeft weer betekenis gekregen in het park. De overkapping zorgt ervoor dat de bezoekers even kunnen uitrusten en genieten van het mooie park onder alle weersomstandigheden, zonder naar binnen te gaan. De planten van de tuin vormen de wanden van de buiten kamer, zodat een geborgen plek ontstaat. De nieuwe laag die is toegevoegd, vertelt de geschiedenis van het monument op een passende en eigentijdse manier.

Fysieke impact

We hebben geprobeerd om de CO2 footprint zo klein mogelijk te houden. Door kritisch te zijn op het programma van eisen, is het gelukt om slechts buitenruimte toe te voegen. Het verloren gegane houtsnijwerk wordt op een eigentijdse manier teruggebracht door de detaillering van de vakwerkliggers. Hierdoor krijgt het gebouw zijn lichtvoetigheid terug. De staanders zijn simpel, maar door ze licht te draaien ontstaat een charmante balustrade, die vanuit iedere kijkhoek een ander beeld geeft.

Moeflonstal

Naast het Duivenhuis stond ook de monumentale Moeflonstal er verloren bij. Met VB Erfgoed en Architectuur en H+N+S toverden we het gebouw om tot een speelplek voor kinderen. We zetten het gebouw op een presenteerblaadje. De positie van het perk wordt versterkt door rond het gebouw een zitrand in het landschap te maken, die verwijst naar de bloemachtige vorm van het oorspronkelijke dierenperk. Hierdoor ontstaat een plek waar kleine kinderen al spelend kunnen ontdekken, in en rond de oude stal.

PDF bestanden