Net verschenen: magazine #2 2023 'Zorgzame architectuur'

Net verschenen: magazine #2 2023 'Zorgzame architectuur'

We worden steeds ouder, blijven langer zelfstandig wonen en als het aan het kabinet ligt gaan er in de toekomst steeds meer kinderen naar het kinderdagverblijf. Deze ontwikkelingen vragen om specifieke zorgbehoeften en stellen ons daarmee voor grote ruimtelijke opgaven. Hoe kunnen we bouwen aan zorgzame en helende omgevingen voor jong en oud? Aan de hand van projectbesprekingen, essays en interviews zoeken we in magazine #2 van 2023 naar inspirerende antwoorden.

Zorgzame architectuur gaat in deze editie niet alleen over medische omgevingen, maar ook over hoe je als stad voor je inwoners kunt zorgen en over woningbouw voor ouderen. Zo schrijft Merel Pit over de baanbrekende regel van Kopenhagen: de eerste acht meters van de kades blijven te allen tijde onbebouwd en openbaar toegankelijk. Zo kun je bijna overal in de Deense hoofdstad zwemmen.

Afke Laarakker interviewt Reimar von Meding en Henk Kieft van KAW. Beiden werken aan het Groninger Zorgakkoord, waarmee de ‘zorggebouwen van de toekomst’ worden gerealiseerd in een context van krimp, vergrijzing en personeelstekorten. ‘We willen een gesprek leiden, een politieke discussie voeren, maar ook een gebouw neerzetten.’

Belangrijke gesprekken voerden we over de vraag: hoe bezorgen we de steeds groter wordende groep ouderen een fijne oude dag? Mæ Architects laat met het John Morden Centre in Zuid-Londen zien dat goede architectuur voor waardigheid, zorg en gezelligheid zorgt, schrijft Phineas Harper. In Nederland is het bejaardentehuis op zijn retour, maar waar brengen we dan onze oude dag door? Afke Laarakker onderzocht de moderne hofjesconcepten waar steeds meer architecten zich over buigen. Geschikt voor iedereen? Dat ook weer niet.

Natuurlijk kunnen we in deze editie niet voorbij aan ziekenhuisarchitectuur. Zo zocht Floortje Keijzer uit hoe je als architect op de longlist van ziekenhuisarchitecten komt. Conclusie: vind een bestuur met lef en dan kom je een heel eind. 

In die zin zijn er gelukkig een heel aantal voorbeeldige ziekenhuizen te vinden, waarbij ervaren architecten in de zorg samenwerken met bureaus die een verfrissende visie hebben op de huidige opgaven. Zo bezocht Emmanuel van der Beek het ZNA Cadix ziekenhuis in Antwerpen, ontworpen door Robbrecht en Daem en VK architects+engineers. Deze zomer vindt de inhuizing plaats, maar nu al kon Van der Beek zien hoe genereuze publieke ruimtes, als de boulevard, het atrium en de patio’s, de stad het gebouw in trekken.

Het AUMC doet hetzelfde met haar nieuwe ingang door een fantastische tuin te maken voor de nieuwbouwwijk Amstel III, waar 10.000 tot 15.000 woningen worden gebouwd. Temp.architecture.urbanism en Studio Nuy van Noort i.s.m. Studio BLAD ontwierpen niet alleen voor de patiënt, maar óók voor de toekomstige bewoners van de stad eromheen, schrijft Laarakker.

Dat een fijne plek voor niet-medische zorg even belangrijk is bewijst Floortje Keijzer met haar artikel over de Maggie's Centre's: gebouwen waar kankerpatiënten terechtkunnen met hun vragen, onzekerheden en emoties. De architectonische hoogstandjes zijn al een fenomeen in het Verenigd Koninkrijk en volgend voor jaar wordt de eerste geopend in Nederland: Marlies Rohmer ontwerpt een intiem, huiselijk gebouw op het terrein van het UMC Groningen.

Charlotte Thomas schreef een pleidooi voor meer kleur in de zorgomgeving. Ziekenhuiswit is volgens haar steriel, maar ook afstandelijk. Gelukkig passen ontwerpbureaus steeds meer kleur toe. Ze onderzocht hoe verschillende bureaus gebruikmaken van de – nog niet wetenschappelijk bewezen – effecten van kleur op de gezondheid. Bureau Ira Koers en Studio Roelof Mulder deden juist het tegenovergestelde: zij revitaliseerden het Dijklander Ziekenhuis door afscheid te nemen van het uitbundige primaire kleurgebruik uit de jaren tachtig, en transformeerden de binnenstraat tot een groene oase.

Naast de thematische verhalen zijn ook de volgende vaste rubrieken weer terug in het nieuwe nummer:

  • Mevr. De Architect Jolijn Valk: ‘Ik laat mezelf niet in een hoekje zetten, dan ga ik altijd het gesprek aan’
  • De tekening: Charles Hollands droom over samenwonen op het Engelse platteland
  • Nooit gebouwd: Bruno Mertens’ paviljoen voor utopisch Auroville
  • Start-up Baltussen van Schaik: ‘Het interieur verdient zijn eigen welstand’
  • Meubel: Kastsysteem Stack, Studio Moto
  • Het eerste huis van Remco Mulder en Marian de Vries: Collectieve bouw met de Brabantse slag
  • Materiaal Woodio: Wc uit houtcomposiet
  • Architectuurtaal: de loggia
  • Nieuw erfgoed: Twee-onder-eenkapwoningen Amersfoort
  • De achterdeur: Woontoren Our Domain, Rotterdam
  • Media en reviews

Columns van Joost Roefs en Vincent Huijbers, Tim Fraanje, Vincent Kompier en Michelle Gulickx en Ariadne Onclin.

De redactie van de Architect selecteert elke dag het belangrijkste nieuws. Heb je nieuws dat misschien voor ons interessant is? Mail dan naar redactiedearchitect@vmnmedia.nl.