ARC21: Kaaphoorn, Hoorn - M3H Architecten

Kaaphoorn bestaat uit twee gebouwen met 132 sociale huurwoningen. Het zijn de eerste gebouwen waarin de innovatieve techniek Dry-stack op zo'n grote schaal is toegepast. Alle 380.000 bakstenen zijn gestapeld met een uniek circulair droogstapelsysteem. We zijn allemaal aan het zoeken naar vernieuwende bouwtechnieken, die beter zijn voor het klimaat. Drystack is beter voor het milieu, want het is circulair, en je kan er ook sneller mee bouwen.

Toelichting M3H Architecten

Het doel is de nieuwe techniek in de praktijk toe te passen om zo te leren van het bouwen en te laten zien dat circulariteit ook tot schoonheid kan leiden. Een experiment in de bouw. Samen met de leverancier en de aannemer zochten we de grenzen van het nieuwe stapelsysteem op. We hebben gevels ontworpen met een halfsteens liggend verband, maar ook met wildverband, versprongen verband en zelfs rechtopstaande stenen tot verticaal verbanden inclusief de door ons ontworpen, getande ‘Hoornse hoek'.

Dry-stack heeft een aantal voordelen. Vooropstaat dat de bakstenen gevels gemakkelijk te (de)monteren zijn en de techniek geheel circulair is. En er is een verscheidenheid aan verbanden mee te stapelen. Ook het metselen wordt veel eenvoudiger. Nu er een schrikbarend tekort is aan metselaars, kan dit door meer vaklieden worden gedaan. In Hoorn is er bijvoorbeeld ook gestapeld door een groep enthousiaste Syrische statushouders.

Tegelijkertijd met bouwproces zijn samen met TNO simulaties van 50 jaar veroudering nagebootst onder invloed van hitte, koude en vocht. Details zijn in een interactief proces uitgebreid getest door aannemer, TNO, Drystack en de architect. De baksteenverbanden zijn tot rock-ups gestapeld in de fabriek en getest op esthetische, constructieve- en brand eigenschappen. Ook op de bouwplaats zijn details gedurende het proces steeds weer verbeterd.

Beeld Luuk Kramer

Opvallend aan de gebouwen zijn de hoeken en de daklijsten van de gebouwen. Deze zijn ‘geribbeld’ (om-en-om uitstekende lagen) gemetseld en hebben vertandingen in het metselwerk. Door de ribbels en de vertandingen ontstaan verticale en horizontale schaduwlijnen die de gebouw contour accentueren en de volumes aan elkaar rijgen. De twee gebouwen representeren door hun stapeling, vorm en materiaalgebruik die nieuwe materiaaltoepassing.

Lees ook:

KAAPHOorn_tekeningen_DETAILS.pdf

Download

Lees meer over

Sinds 2007 werkt Astrid de Wilde als (web)redacteur op de redactie van de Architect.
Naast het schrijven van het dagelijks (architectuur)nieuws, artikelen en een incidentele blog op de Architect.nl maakt zij ook de Whitepapers en is zij betrokken bij de printedities van de Architect.
Hiervoor was zij werkzaam bij onder andere Detail in Architectuur en Architectuur & BOUWEN.