Bouwwaardemodel helpt betonketen bij circulair denken

Bouwwaardemodel helpt betonketen bij circulair denken

Circulair bouwen gaat over toekomstgericht en verantwoord bouwen, aldus Jack van der Palen, architect bij Archiview en Regisseur Uitvoeringsteam Circulair Ontwerpen. Dat hoeft niet complex te zijn, het vraagt wel om een integrale benadering. Bovendien moet goed worden nagedacht over herbruikbaarheid, langere levensduur en hoogwaardige recycling. Een aantal partijen, waaronder VBI, is hiermee al begonnen. Door adaptief ontwerpen mogelijk te maken, onder meer dankzij grote overspanningen, en het produceren van losmaakbare elementen. Om de hele sector in beweging te krijgen, hebben partners van het Betonakkoord een Bouwwaardemodel gemaakt.

Circulair ontwerpen

Circulair bouwen begint bij circulair ontwerpen. Volgens Van der Palen is dit ontwerpen op prestatie waarbij optimaal gebruik wordt gemaakt van de eigenschappen van materialen. Van der Palen: “Dit is geen battle van materialen, maar een dans op zoek naar synergie en kwaliteit.” Beton kan volgens hem een koploper zijn van circulair bouwen, dankzij de mogelijkheden tot adaptatie, losmaakbaarheid, levensduurverlenging en robuustheid. “Met beton kun je prestatiegericht ontwerpen. Een ander voordeel is de mogelijkheid tot hoogwaardige recycling. Maar,” voegt hij toe, “het heeft ook nog wat uitdagingen te gaan. De meeste milieuwinst is te behalen op de hogere treden van de R-ladder van circulariteit. Daarom moet het Betonakkoord meer prioriteit geven aan die R-opties.”

Waarde toevoegen en behouden

Het Bouwwaardemodel biedt houvast. Dit model zorgt voor overzicht en laat zien waar waarde kan worden toegevoegd door betrokken partijen. Het gaat nadrukkelijk niet om een rekenmodel. Maar het dient als een handleiding voor de ontwikkel-, gebruiks- en hergebruiksfase. Met als uitgangspunt: het optimaal gebruik maken van de eigenschappen van materialen.

“In elke fase van het bouwproject moeten de betrokken partijen de circulaire strategie (preventie, waardebehoud en waardecreatie), en haar ambities (levensduur verlengen, hergebruik en hoogwaardige recycling) en principes (demonteerbaar, modulair, toekomstbestendig, aanpasbaar, adaptief, flexibel, meerdere levenscycli, duurzame materialen, optimaal beheer en onderhoud) bepalen,” aldus Van der Palen. “Daarbij moet altijd integraal vanuit het systeem worden gedacht en niet vanuit de (detail)oplossing of eigen opgave.”

Gebruik staat centraal

In het Bouwwaardemodel zijn verschillende ontwerpstrategieën samengebracht. Naast Value Hill, zijn ook de R-ladder van circulariteit en de lagenbenadering van Stewart Brand erin te herkennen. Deze ontwerpmethodes hebben twee overeenkomsten: de kringlopen worden gesloten en technische materialen kunnen oneindig hoogwaardig blijven hergebruikt. Bijzonder is de gedeelde verantwoordelijkheid van alle betrokkenen. Deze begint bij de leverancier en eindigt bij de sloper. In het Bouwwaardemodel wordt verder gekeken dan de totale levensduur van het bouwwerk: van ontwerp tot demontage en hergebruik.

Simpeler en functievrij bouwen

Volgens Van der Palen moeten gebouwen zodanig worden ontworpen dat na het eerste gebruik ook andere functies mogelijk zijn. “Dit bereik je door simpeler en functievrij te bouwen. Op die manier kan een gebouw jaren blijven staan. Door adaptief te ontwerpen, verleng je de levensduur van een gebouw. Sloop een gebouw pas wanneer je er geen functies meer kunt onderbrengen.”

Demontabel bouwen met VBI

VBI is volgens de architect een van de koplopers binnen de betonsector. “De vloerelementen van VBI zijn demontabel en remontabel. Door geen druklaag toe te passen op de vloeren, zijn deze makkelijk uit elkaar te halen tot afzonderlijke elementen, die elders opnieuw kunnen worden gebruikt.” Andere voordelen zijn de enorme overspanningen die kunnen worden behaald met vloerelementen. Hierdoor zijn minder kolommen nodig. Dit zorgt voor een enorme flexibiliteit voor ontwerpers en een vrije indeelbaarheid van ruimtes. Wilt u meer informatie over wat VBI doet op het gebied van circulair bouwen? Zie https://vbi.nl/thema/duurzaamheid/

Dit artikel is gesponsored voor VBI.