ARC20: Transformatie vanuit de kernlanden in Alblasserwaard-Vijfheerenlanden - K.A.S. Stedenbouw & Architectuur en Freelandschap

Voor de inzending van de EO Weijers 2020 'Verrukkelijk Landschap, naar een aantrekkelijk en vitaal platteland' legt deze inzending een visie neer voor een handelingsperspectief hoe de regio Alblasserwaard - Vijfheerenlanden haar platteland kan transformeren. Het biedt handvatten voor transformatie vanuit kernrandzones tussen stad / dorpskern en platteland waar dynamiek het grootst is naar een nieuwe legendaeenheid: de kernlanden.

Toelichting door K.A.S. Architectuur & Stedenbouw - Binnen het gebied Alblasserwaard-Vijfheerenlanden spelen de urgente opgaven energietransitie, bodem & waterproblematiek, ruimtelijke kwaliteit en problematiek rond VAB. De lokale boerenbedrijven zoeken naar mogelijkheden voor de toekomst binnen de regelgeving en subsidiestelsels en er is veel ambitie om aan te passen naar toekomstbestendige bedrijfsvoering met handreikingen naar recreatie, innovatie in de voedselketen, circulariteit en ecologisch verantwoord landgebruik. De lokale en regionale overheden kunnen samen met het waterschap en grote energiebedrijven ondernemers helpen om een verandering van het landschap in gang te zetten. Door het toewijzen van zones rondom de stads en dorpskernen waar aanpassing van de waterhuishouding gecombineerd wordt met uitzonderingen op regelgeving van het landgebruik kunnen er in de kernrandzones landgoederen ontstaan op basis van 'commons' - gemeenschappelijk eigendom en beheer. In deze kernlanden liggen grote kansen voor nieuw soort energielandschappen, boeren recreatiebedrijven in de korte ketens tussen bedrijf en consument. Deze interactielandschappen oftewel 'de kernlanden' worden een nieuwe legendaeenheid in het ruimtelijk overheidsbeleid. Ze zijn geënt op verschillende regionale landschapszones, waardoor er families ontstaan binnen de legendaeenheid, die met betrekking tot regelgeving, inrichting en programma tot locatiespecifieke ontwikkelingen kunnen leiden: bepaalde clusters bosbouw, natte teelten, energieopwekking, dagrecreatieve functies, luwe en dynamische plekken, historisch, stedelijk et cetera. Er ontstaan kansen voor specifieke lokale aanknopingspunten voor meervoudige programmering door de ondernemers die verandering willen aanpakken.