STEDEBOUW EN PLATTEGROND
Toelichting door Jasper Smits Architectuur - Het bijzondere van deze zelfbouwkavels is dat zij enkel en alleen een voortuin hebben. Deze tuin ligt, al dan niet gescheiden door een schuur of werkruimte, direct aan de straat. Dit unieke stedenbouwkundige principe geeft aanleiding tot een andere plattegrond van de begane grond. De 13,5 meter diepe tuin geeft namelijk voldoende afstand tot de straat. Dit deed mij denken aan vroeger, toen ik, en vele leeftijdsgenoten met mij, achterom door de achtertuin hun ouderlijk huis binnenkwamen. Aan de achterkant van de woning was nooit een hal met een toilet en een meterkast, maar kwam je direct de woning binnen. Zo is dat bij de ZigZag ook. Het achterwege laten van de hal geeft bij een beukmaat van 5.4 meter of minder, een veel betere een leefbaardere plattegrond. Toilet, berging, trap en keuken liggen gecentreerd waardoor zowel aan de voor als achterzijde van de woning voldoende breedte ontstaat voor een eettafel of een zithoek.
DOORSNEDE
De betonnen splitlevel woning is in 8 vloeren verdeeld die gescheiden worden door een vide met zorgvuldig gedetailleerd houten trappenhuis. Deze vide voorziet in licht via overlopen en dakramen. Daarnaast geeft deze vide ook ruimte aan de verdiepingen. De gemeenschappelijke ruimtes zijn open gehouden om de winterzon naar binnen te halen en het warme zuiderlicht diep de woning in te laten schijnen. Het raam boven de vide zorgt in de zomer voor ‘warm’ licht op elke verdieping, ook aan de Noordkant.
De grote ramen van vloer tot plafond zorgen aan de Noordkant voor een prachtig uitzicht op het groen langs het water. De speelse route over de trappen in de vide die afgewisseld wordt slaapkamers en badkamer zijn er als ‘gestuukte’ blokken in geschoven, maakt nieuwsgierig. Het gebouw wordt hierdoor verrassend, licht en ruimtelijk aantrekkelijk.
CONSTRUCTIE
De prefab betonconstructie gaf de mogelijkheid om grote ramen te maken en toch voldoende stabiliteit te behouden. De stabiliteit van de woning komt uit de gevels zodat binnen geen constructieve wanden nodig zijn. Op de begane grond aan de voorzijde van de woning was glas over de gehele breedte een vereiste. Door woningscheidende wanden op de begane grond met gains te koppelen aan de fundering werd dit mogelijk.
VENTILATIE EN ENERGIE
Stroom wordt opgewekt op het dak. De warmtevoorziening is eenvoudig en comfort wordt geregeld middels een eeuwenoude ontdekking: Warme lucht stijgt op. De centrale vide geeft de mogelijkheid om deze warme lucht terug te blazen of uit de woning te laten. In de winter wordt de warme lucht door een ventilator naar beneden geblazen. In de wordt warme lucht uit de woning onttrokken de woning door het bovenste raam te openen. Dit principe werkt uitstekend.
MATERIALISATIE
Het betonnen casco is volledig in het zicht gehouden. Daarin zijn strakke, eenvoudig vormgegeven doch zorgvuldige gedetailleerde volumes en elementen geplaatst. Deze interieuronderdelen (slaapkamers, kasten, trappen en keuken) zijn nauwkeurig en zorgvuldig gedetailleerd. Het rauwe beton en de vriendelijke interieuronderdelen versterken elkaar.
ZELFBOUW
De woning is gebouwd zonder hoofdaannnemer. Jasper Smits heeft de volledige woning zelf gebouwd. Uitgangspunt was om te besparen op de bouw en een eigentijds toekomstbestendig gebouw te maken. Dat is op de volgende manier gebeurd:
- Geen kleine ornamenten, maar grote elementen. 1 raam per verdieping kost minder arbeid dan 3 ramen per verdieping (er hoeft immers maar 1 stelkozijn gemaakt te worden en dit stelkozijn hoeft maar 1 keer geplaatst en gesteld te worden). Een gevelplaat is sneller te plaatsen en is lichter dan een baksteen.
- Geen productie op locatie, enkel montage (trappen, kasten, hekken zijn allemaal nauwkeurig ingemeten en alle losse onderdelen zijn computergestuurd gemaakt). Plaatsen hiervan kan snel.
- Kies de juiste materialen, combineer en detailleer zorgvuldig. Gebruik hun esthetische, akoestische en fysieke kwaliteiten en zet deze door in de details: Het betonnen casco (stoer en rauw) is in het zicht gelaten en twee keer gelakt (nu glimmen de wanden en plafonds en reflecteren zij warme tinten), de trappen en kasten zijn van hout (warmte en akoestiek) en de slaapkamers zijn gestuukt (akoestiek). De aansluitingen tussen het grovere casco en de fijner gedetailleerde inbouw zijn van essentieel belang om deze combinatie te laten slagen.
- Neem enige flexibiliteit mee in het ontwerp. Denk aan gezinssituatie van nu, maar ook aan de situatie in de toekomst. Het toevoegen van slaapkamers en het uitwisselen van verblijfsfuncties is mogelijk zonder dat de architectuur daaronder lijdt. Bovendien is het voor bewoners fijn om de eettafel en de zithoek eens om te wisselen. Of bovenin de woning een ruimte te hebben voor kinderen.
