Een nieuw jaar is gestart, een jaar waarin architecten en designers voor tal van opdrachtgevers prachtige droomvilla's en landhuizen ontwerpen. Met passie en creativiteit, en uiteindelijk gerealiseerd door absolute vakmensen. Partijen die ook het hoogste niveau nastreven. Maar waar vind je zulke samenwerkingspartners? Een luxe inspiratieplatform zoals HOOG.design biedt uitkomst.

Branchevereniging Nederlandse Architectenbureaus, een netwerk dat modern, creatief ondernemerschap bevordert. Met deze zin profileert de BNA zich op haar website. Het is mijn observatie echter, dat de positie van de gemiddelde architect onder deze BNA in de afgelopen veertig jaar stilaan verslechterd is. En dat er nauwelijks pogingen zijn gedaan om dat proces te stoppen of te veranderen.

De bewoners zitten aan het stuur bij Space-S, een woningbouwproject met 402 sociale huurwoningen in Eindhoven. Ze kregen in het ontwikkelproces de rol van cocreator en medeopdrachtgever. Space-S won een kast vol prijzen in binnen- en buitenland, krijgt veel aandacht in diverse opleidingen en de huurderswaarderingen zijn hoog. Toch heeft het project vier jaar na oplevering nog steeds geen vervolg.

Vroeger droegen architecten en stedenbouwkundigen graag doktersjassen. Op die manier spiegelden ze zich aan de chirurg, een beroep met aanzien, waarbij het draait om specialistische ingrepen die het verschil kunnen maken tussen leven en dood. Maar hoe relevant zijn in de architectuur die uitzonderlijke kunstgrepen? Verruilt de architect de doktersjas voor de overall van de vuilnisman of - vrouw? Ook die beroepsgroep heeft een enorme impact op de volksgezondheid, maar dan met meer aandacht voor de leefomgeving en meer contact met 'echte mensen' - de gebruiker als uiteindelijke klant.

De rijksoverheid en gemeenten hebben onze steden blijvend veranderd door hun publieke werken. De werkelijke 'klant' van musea, bruggen, theaters en onderwijsgebouwen is uiteindelijk de burger. Maar deze oefent hooguit invloed uit via een publieksenquête of ingezonden brief in een lokale krant.

Als landschapsontwerper haal ik mijn inspiratie uit de natuur, ook voor de manier hoe ik samenwerkingen aanga met onder andere mijn opdrachtgevers. Samenwerking in de natuur is als een symbiose: diverse partijen werken samen en hebben daar beide profijt van. Wie betaalt bepaalt is een achterhaalde uitspraak, helemaal gecombineerd met de klant is koning. Want ben ik dan de hofnar?

Het architectuurklimaat in Nederland, daar kun je flink wat architecten-discussie-avonden mee vullen. Het thema is even belangrijk als dat het ongrijpbaar is en er spelen veel factoren mee: opdrachtgeverschap, instituties, werkvloercultuur, de positie in de bouwkolom, zichtbaarheid en allure, publieke opinie, inwendig discours, en wat dies meer zij. De gelaagdheid maakt het ook ingewikkeld, net zoals bij die andere klimaatdiscussie. Wat we daar geleerd hebben geldt ook hier: Het is verleidelijk om vooral alle externe factoren te duiden, maar juist het eigen gedrag vormt de sleutel.