(Beoogde) aanpak
De nieuwe serre verdubbelde in oppervlakte (meer dan 7000 m²) en kreeg een innovatieve toevoeging: een indrukwekkend bezoekerspaviljoen dat als een donker volume zweeft tussen de kassen. Het bestaat uit een multifunctionele ruimte met rondom een bewandelbaar dakvlak. Het is ontworpen als een opgetild uitkijkpunt over de serres eromheen, terwijl de ruimte eronder inkijk biedt in de serres.
Samenwerking met andere disciplines
Het gewelf van het iconische paviljoen heeft de vorm van een hyperbolische paraboloïde. Het is twaalf meter hoog en verdeeld over twee verdiepingen. De formele logica van het skelet van een cactus vormde de botanische inspiratie voor dit ontwerp. We onderzochten ism ingenieur en gespecialiseerde houtaannemer hoe die vorm en de eigenschappen van hout konden samensmelten tot een opvallende ruimtelijke structuur. De serre kreeg een high-tech en energie-efficiënte upgrade ism serre-expert.
Duurzaamheid
De Groene Ark is belangrijk voor de Plantentuin om in 2045 klimaatneutraal te zijn. De warmste ruimtes van de serres werden dicht bij het centrum geplaatst en de omringende koelere serres zijn voorzien van isolerend glas of polycarbonaatpanelen. Samen met schaduw- en thermische schermen zorgt dit voor een energiezuinig complex, met meer dan 50% minder verbruik. De keuze om hout zichtbaar in te zetten, toont de duurzame ambitie waarbij we de mogelijkheden van hout in de kijker willen zetten.
Materiaal en techniek
Het hyperbolisch paraboloïde gewelf van het paviljoen heeft een ribstructuur waarbij dunne planken, afwisselend in vlechtwerk aan elkaar genageld werden. Hierdoor ontstaat een stijve structuur die de krachten van de opgespannen constructie overdraagt naar de kopgevels. Voor de dakbedekking gebruikten we een innovatieve techniek die snelgroeiend en duurzaam verbouwd hout kan verduurzamen tot een klasse 1 houtsoort. Hiervan maakten we houten lamellen die als een huid dit volume bedekken.
Maatschappelijke impact
De Groene Ark vertrekt vanuit de visie van de Plantentuin: het plantenrijk ontdekken, onderzoeken en beschermen, met het oog op een duurzame toekomst. De waardevolle levende collectie staat centraal hierin, maar is te fragiel om vrij toegankelijk te zijn voor publiek. Door een sprekend bezoekerspaviljoen middenin de serres te plaatsen, wordt de collectie, de werking en de missie zichtbaar en voelbaar. Bezoekers krijgen bovendien een unieke inkijk in de “kluis” van de zadenbank.
Fysieke impact
Met de Groene Ark ontwikkelen we een omgeving met vier verschillende temperatuursregimes, die ons in staat stelt de plantencollecties uit zowel vochtige als droge klimaatzones optimaal te beheren. Enerzijds beschermen we deze waardevolle collecties, terwijl we ze anderzijds ontsluiten voor het publiek via het bezoekerspaviljoen. Bezoekers kunnen beneden inkijken in de serres, waar ze ook uitleg en informatie krijgen, en boven genieten van een panoramisch uitzicht over de serres.
Visie
Vanuit een diepe interesse in cultuur, natuur en het welzijn van mensen streeft NU architectuuratelier naar een empathische, tactiele én sterke architectuur. NU wil bestaande denkpatronen doorbreken om te inspireren. We geloven enorm in de kracht van een sprekende architectuur, vanuit de idee dat ruimte iets is wat je fysisch beleeft, wat je bewust en wakker kan maken.
