Bouwmateriaal is pas echt duurzaam als ook de organisatie vergroent
Hergebruikte Kingspan sandwichpanelen met QuadCore®-kern zijn gebruikt in BlueCity, Rotterdam: de voorbeeldstad voor de circulaire economie gevestigd in voormalig tropisch zwemparadijs Tropicana.

Bouwmateriaal is pas echt duurzaam als ook de organisatie vergroent

Dat er steeds meer circulaire bouwmaterialen op de markt komen is toe te juichen, maar als het hele productieproces en de bedrijfsvoering van de producent niet verduurzaamd zijn, blijft de milieubelasting van zo'n product toch nog hoog.

Duurzaam bouwen vraagt om een totaalbenadering, vinden ze bij Kingspan. Dat begint al in de ontwerpfase door rekening te houden met modulariteit en remontabelheid: dat onderdelen van het nieuwe gebouw losgemaakt kunnen worden om weer dienst te doen op een andere plek in hetzelfde gebouw of in een nieuw gebouw. Maar ook zuinig omgaan met grondstoffen en de eigen bedrijfsvoering verduurzamen zijn een vereiste. Die eisen gelden niet alleen voor de fabrikant van de bouwmaterialen, maar ook voor de andere schakels in de bouwketen. De focus ligt in Nederland veel te veel op recycling, meent Patrick Theelen, business development manager bij Kingspan Geïsoleerde Panelen. “Dat is een te benauwde benadering. Wij hanteren een holistische benadering en kijken naar het geheel.”

Patrick Theelen, business development manager bij Kingspan Geïsoleerde Panelen.

Planet Passionate en Paris Proof

Daarom werkt Kingspan binnen het eind vorig jaar gelanceerde programma Planet Passionate bedrijfsbreed onder andere aan het verminderen van energie- en waterverbruik en de uitstoot van CO2. Ook verder vergroten van de circulariteit van de producten is nadrukkelijk onderdeel van het programma. Binnen Planet Passionate is een groot aantal concrete doelen geformuleerd voor de komende tien jaar. Zo is het streven om in 2030 de productie 100 procent CO2-neutraal te hebben en in 2025 wil Kingspan 1 miljard PET-flessen geüpcycled  hebben in de eigen productieprocessen. Die flessen ‘oogst’ het bedrijf via Ocean Plastic Clean Up-programma’s, waarbij niet alleen plastic gewonnen wordt, maar ook oceanen schoongemaakt worden. Alle QuadCore®-isolatie moet in 2030 worden geproduceerd met geüpcycled PET als grondstof. Gaat het om de bedrijfsvoering dan is Kingspan van plan de daken van alle vestigingen te voorzien van zonnepanelen en wereldwijd alle bedrijfsauto’s elektrisch te laten rijden.

Wij hanteren een holistische benadering en kijken naar het geheel”

Daarnaast heeft Kingspan als een van de weinige producenten in Nederland het Paris Proof Committment ondertekend. Dat is een initiatief van Dutch Green Building Council (DGBC), voortvloeiend uit het klimaatakkoord dat een groot aantal landen in 2015 in Parijs sloot, om het energieverbruik in de gebouwde omgeving met tweederde te verlagen. De ondertekenaars zetten zich in om dat doel te bereiken.

“Het gaat om transparante doelstellingen die controleerbaar zijn”, zegt Theelen. Daar is volgens hem grote behoefte aan in een markt waar het etiket circulair wel erg snel geplakt wordt en de bewijslast vaak ontbreekt. “Er wordt veel geroepen. Het wordt tijd dat we met z’n allen echt verantwoordelijkheid nemen. Een product is pas circulair als het hele traject circulair is: waar ‘recycle’ pas achteraan in de keten komt en waar vooraan in de keten bij ‘reduce’ al veel meer te winnen valt.” Honderd procent circulair is Kingspan nog niet, maar het bedrijf is een aardig eind op weg door zowel de producten als de bedrijfsvoering flink te vergroenen.

Minder grondstoffen, minder milieu-impact

Het innovatieve QuadCore® hardschuim isolatiemateriaal dat Kingspan een aantal jaren geleden ontwikkelde past helemaal binnen het gedachtegoed van Planet Passionate en Paris Proof. Het isolatieschuim heeft een gesloten celstructuur, die het mogelijk maakt om er dunne sandwichpanelen van te maken. De QuadCore®-panelen zijn 12 procent dunner dan de traditionele PIR-panelen (88 mm in plaats van 100 mm). Dunnere panelen betekent dat er naast minder grondstoffen ook minder transportbewegingen nodig zijn. Dat dat echt zoden aan de dijk zet, blijkt uit de MilieuKosten Indicator (MKI), een maatstaf om de milieu-impact van een product uit te drukken in euro’s. Hoe lager de MKI, ook wel schaduwprijs genoemd, hoe kleiner de milieu-impact.

De QuadCore®-gevel- en dakpanelen hebben de laagste MKI-score in de sector. Voor een Rc-waarde van 4,5 is dat 22 procent lager dan de vergelijkbare PIR-sandwichpanelen en 30 procent lager dan sandwichpanelen met steenwolisolatie. Voor een Rc-waarde van 6,0 is dat 27 procent lager dan een vergelijkbaar PIR-sandwichpaneel voor dak en 34 procent lager dan sandwichpanelen met steenwolisolatie.

Terwijl de sandwichpanelen van Kingspan van oudsher vooral hun weg vonden in de hallen- en stallenbouw worden ze inmiddels veel breder toegepast, zoals in kantoren, sporthallen, scholen, distributiecentra en op wat kleinere schaal ook in de woningbouw. Dat ligt ook voor de hand, meent Patrick Theelen. De keuze voor Kingspans sandwichpanelen is niet alleen duurzaam vanwege de lage MKI-score, ze zijn ook licht, snel te monteren en makkelijk te demonteren. Hierdoor kunnen ze vaak opnieuw gebruikt worden, bijvoorbeeld als de functie van het gebouw verandert. Een TNO-rapport wijst uit dat ze zeker vijftig jaar meegaan. “Het is een gemakkelijke milieuwinst, maar er wordt niet altijd aan gedacht”, meent hij. Daar komt bij dat de QuadCore®-panelen niet duurder zijn dan PIR-panelen.

In 2025 wil Kingspan 1 miljard PET-flessen uit zee hebben gehaald en upcyclen tot grondstof van de QuadCore® isolatie.

Recycling

Als de QuadCore®-panelen aan het einde van de levensduur niet meer als compleet product hergebruikt kunnen worden kunnen ze nog prima gerecycled worden. Het isolatieschuim kan bijvoorbeeld dienen als vloerisolatie. Nu gebeurt dat nog maar mondjesmaat omdat het product nog te nieuw is. “We hebben nog niet de massa die terugkomt.” Als dat in de toekomst wel gebeurt, zijn er volgens Theelen genoeg opties.

Dit artikel is gesponsord door Kingspan Geïsoleerde Panelen.

Huis voor de Stad Helmond door Kraaijvanger Architects. Beeld Ronald Tilleman

99,2 procent hergebruik in het nieuwe stadhuis Helmond door...

De uitvraag van Stadhuis Helmond viel David Hess van Kraaijvanger Architects meteen op. De insteek was om tijdens de ontwerpfase een programma van eisen op te stellen, in samenspraak met de gebruikers en inwoners. 'Door met themagroepen samen te werken vanaf dag één hebben we meer voor elkaar gekregen dan kwantitatieve vierkante meters uit een Excelsheet vormgeven.' Resultaat: een nieuw circulair stadhuis. Van het oude stadskantoor, dat hiervoor plaatsmaakte, is 99,2 procent van de materialen hergebruikt.

Van puin naar grondstof: circulair kalkzandsteen is in Friesland geen taboe meer

Van puin naar grondstof: circulair kalkzandsteen is in Friesland geen...

Kalkzandsteenpuin wordt in Friesland sinds kort gezien als grondstof. Is dit de doorbraak die circulair kalkzandsteen laat vliegen?

Remontabel bouwen: geen hele lastige puzzel

Remontabel bouwen: geen hele lastige puzzel

Een gebouw ontwerpen en bouwen dat na verloop van tijd ook weer makkelijk en veilig uit elkaar te halen valt, vergt een andere benadering dan een traditioneel project. Maar anders betekent zeker niet dat het complex is, is de overtuiging van architect Jurrien de Mik van D&M Architecten en VBI.

Beeld: In gesprek met staatssecretaris Vivianne Heijnen tijdens de Nationale Conferentie Circulaire Economie. Foto credits: Anne Reitsma

Winnaars Circular Awards 2022 bekend

De Circular Award Business Large 2022 is gewonnen door Janssen de Jong Bouw (project ModuFair) en de Circular Awards Business Small 2022 door circulair fietsenmerk Roetz. De Circular Award Public 2022 werd uitgereikt aan Aeres Hogeschool een ontwerp BDG Architecten). Daarnaast ontvingen Menno Rubbens (cepezed projects), Sandra Nap en Bram Peters de erkenning 'Circular Hero 2022' voor hun inzet als aanjager.