TechMed Centre Universiteit Twente - Team T

De opleidingen Technische Geneeskunde, Biomedische Technologie en Gezondheidswetenschappen van de Universiteit Twente maken deze jaren een sterke groei door en ook het aandeel biomedisch technologisch onderzoek stijgt UT breed aanzienlijk. Hiervoor was extra huisvesting noodzakelijk. Team T, een combinatie van de de architectenburo's Defesche Van den Putte (dvdp) en Bo2.rotterdam transformeerden in opdracht van de Universiteit Twente de bestaande Technohal naar een faculteitsgebouw met energielabel A++, het TechMed Centre.

Toelichting Team T - Het ontwerpteam was vanaf de start van het proces onder de indruk van de tijdloze, modulaire constructiewijze van het gebouw: een verfijnd samenspel van staalkolommen, liggers, betonnen cassettevloeren en glazen puien. Het opschonen van het gebouw en het zichtbaar laten van deze constructie werd voor de rest van het proces als uitgangspunt gehanteerd, zowel voor de gevel als in het interieur.

Daarnaast is het grote centrale atrium als key-feature omarmd: een kwaliteit die bij nieuwbouw in de huidige tijd ondenkbaar zou zijn, maar zich nu aandient als ruimtelijke drager van het plan. De ruimte die oorspronkelijk bedoeld was voor grote technische opstellingen kan nu het levendige hart van het gebouw worden. Ook hier is eerst opgeruimd: de centrale scheiding halverwege het gebouw en latere
niet originele inbouwelementen zijn verwijderd, en met een aantal precieze ingrepen is de ruimtelijkheid hersteld en het atrium geactiveerd.

TechMed-Twente-Beeld-Roos-Aldershoff-13
Beeld Roos Aldershoff

Organisatie van het programma

Het TechMed Centre wil een ‘leading Innovation Hub’ zijn door uitmuntende onderzoeks-, innovatie- en onderwijsprogramma’s te bieden.  De transformatie van de Technohal tot een eigenzinnig, toegankelijk, open en modern gebouw op deze zeer prominente plaats aan het O&O-plein sluit naadloos aan op deze ambitie. Het centrale atrium vormt het hart van deze nieuwe onderwijs- en onderzoeksomgeving. Om een evidente en intuïtieve routing voor de ca. 1600 studenten te realiseren is een nieuw trap- en tribune-element toegevoegd dat een extra verbinding maakt tussen de rondgangen op de verdiepingen.

Alle collegezalen en onderwijsruimten zijn direct aan deze rondgangen gelegen: duidelijk en zichtbaar. Het grote restaurant op de begane grond, ca. 250 studieplekken, exposities in de open hal, lezingen en voordrachten vanaf de grote tribune en symposia die gebruik maken van de grote centrale collegezaal en het auditorium: alles is gericht op een intensief ruimtegebruik van deze centrale plek en het ontstaan van een dynamische en wervende ruimte waarin studenten en externe betrokken partijen elkaar kunnen ontmoeten.

Beeld Roos Aldershoff

Toekomstbestendigheid en flexibiliteit

Het staalskelet laat een vrije indeling van ruimten toe en is de basis voor een flexibele indeling. Vanaf de start van het project is het generieke karakter en de indelingsvrijheid een uitgangspunt geweest voor het ontwerp: het gebouw moest zowel tijdens het ontwerpproces (verandering van programma tijdens het ontwerpproces!) als in de toekomst eenvoudig aanpasbaar zijn aan programmatische wisselingen.
Het atrium dient als ruime centrale verkeersruimte; de zijbeuken kunnen naar gelang het gewenste gebruik vrij worden ingericht met kantoorruimten (waarbij een secundaire gang is toegevoegd), onderwijsruimten of onderzoeks- cq. lab-ruimten. Om deze flexibiliteit mogelijk te maken is een aantal ontwerpkeuzes gemaakt:
- de maatvoering van het inbouwpakket is volledig afgestemd op de moduulmaten van gevel en plafond;
- alle wanden tussen de kernen worden flexibel uitgevoerd;
- de gehele installatie is flexibel/modulair uitgevoerd;
- alle specifieke onderdelen uit het programma zijn geconcentreerd op de begane grond, zodat zij de generieke indeling niet in de weg zitten.

Techmed Centre Twente
Beeld Roos Aldershoff

Een nieuwe huid

Een van de grote uitdagingen van dit project was het bouwkundig en installatietechnisch opwaarderen van dit sterk verouderde gebouw, met respect voor de kenmerkende eigenschappen. Het gebouw is gestript tot op het casco (vloeren en kolommen).mOverblijfselen in de gevel van ooit in gebruik zijnde verbindingsbruggen zijn verwijderd. De oorspronkelijke stalen gevels zijn vervangen door nieuwe  geïsoleerde exemplaren (ook staal) waarmee het kenmerkende ranke karakter kon worden gehandhaafd en tevens een slag in duurzaamheid en comfort is gemaakt. De zichtbare en kenmerkende staalconstructie in de gevel met zijn evidente koudebruggen was
daarbij een uitdaging. Na veel rekenwerk van bureau Peutz is een oplossing gevonden waarbij én het karakteristieke gevelbeeld kon worden gehandhaafd én condensvorming kon worden voorkomen. De gevelindeling van de zijbeuken is vrijwel onveranderd gebleven, alleen de borstweringen konden in de nieuwe situatiemtransparanter worden door het vervallen van radiatoren. Aanmde zuidzijde is een nieuw vluchtbordes aangebracht op de bestaande uitkragen staalprofielen. De kopgevels van het atrium zijn wel aangepast. Hier is teruggegrepen op het oorspronkelijke maar nooit gerealiseerde ontwerp: een open gevel met een verticale structuur en horizontale glazenwas balkons. Ergens gedurende de bouw in de jaren ’70 heeft deze opzet plaatsgemaakt voor een gesloten gevel met golfplaten, weer later vervangen door
een weliswaar open maar niet passende gevel voor de AKI.

De vijfde gevel – het dak – heeft ook een verandering ondergaan: de glaskap van het atrium is vervangen, er zijn PVpanelen aangebracht en hoogste dak doet dienst als reclame voor de UT: levensgrote letters die de aandacht trekken op satellietbeelden.

Beeld Roos Aldershoff

Robuuste materialen

De Technohal heeft een kenmerkend bestaand palet van staal, glas en beton. In het ontwerp is dit omarmd waarbij de staalconstructie en de betonnen cassette plafonds in het zicht zijn gelaten. De basis voor de nieuwe invulling is een grijze gietvloer, aangevuld met eiken parket bij het nieuwe trap- en tribune-element, en vloerbedekking in de kantoorruimtes.

De aansluiting tussen de gangboorden in het atrium en de zijbeuken is met een glazen vloer uitgevoerd: een verwijzing naar de roosterzone waar ooit buizen en installaties van de proefopstellingen omhoog kwamen. De systeemwanden zijn zo veel mogelijk van glas, en altijd voorzien van glazen bovenlichten zodat de ruimtelijkheid van de doorgaande plafonds intact blijft. De bestaande stalen balustraden zijn i.v.m. veiligheid opgewaardeerd met roestvrijstalen netten; nieuwe balustraden zijn van stripstaal gevuld met glas. Ten slotte nemen de installaties in het gekozen concept een prominente plaats in: de toegepaste grijstinten en metaalkleuren zorgen voor een technische uitstraling en een rustig beeld.

Zien en gezien worden

In het nieuwe Techmed Centre draait het om zien en gezien worden. De tribune, trappen, bruggen, gangboorden en de ruimte van het atrium zelf bieden een afwisselende blik op de medestudent. Het interieurontwerp speelt hierop in en geeft invulling aan de grote ruimte van het atrium: het definieert het gebruik, markeert de routes, en laat daarbij ruimte voor flexibiliteit. Met het zorgvuldig ontworpen meubilair voor de studiewerkplekken in het atrium, de hoofdbalie bij de entree en de pantry’s en social corner’s op de kantoorafdelingen krijgt het gebouw de menselijke maat. Voor de materiaalkeuze is aansluiting gezocht bij het bouwkundige palet: een lattenstructuur van fijn
bezaagd eiken, aangevuld met diverse materialen en kleurtinten om verschillende plekken een eigen karakter te geven. Bij het losse  (kantoor)meubilair is gekozen voor een circulair concept waarbij gebruikte bureau’s van elders op de campus zijn opgeknapt en omgebouwd om een tweede leven in het Techmed Centre te kunnen krijgen.