ARC16: C´est n`est past pas une violon - Transformatievoorstel kantoorgebouw Batavia Laan van Noi Den Haag - Architecten aan de Maas

De Batavia is een typisch betonnen kantoorgebouw uit de vroege jaren zeventig, ontworpen door architectenbureau Kraaijvanger. Helaas is er in de huidige markt nauwelijks vraag naar dit kantoorgebouw op deze locatie. Zodoende is ook de vraag ontstaan of een transformatie mogelijk is. Omdat de Batavia zeker ook kwaliteiten en voor zijn tijd een kenmerkende architectuur heeft, hebben wij (Architecten aan de Maas) ons de vraag gesteld: "met welke aanpassingen kan dit gebouw zijn karakter behouden, maar toch een volledig nieuwe connotatie krijgen?"

Om een goed beeld te krijgen van het gebouw en de context hebben we een analyse gemaakt van de omgeving en de bewoners in de wijk Bezuidenhout. Hieruit blijkt onder andere dat de wijk Bezuidenhout een geliefde wijk is om te wonen, de bewoners hebben een grote betrokkenheid met hun wijk, hebben een hoog opleidingsniveau en over het algemeen goede inkomens. Daarnaast scoren zij op veel vlakken, waaronder welzijn, beter dan in andere wijken van Den Haag. De grote betrokkenheid van de bewoners maakt dat bij de herbestemming van de Batavia niet alleen rekening gehouden moet worden met de omgeving maar zeker met de bewoners.

Programma

De huidige Batavia is contextloos, de begane grondvloer ligt verhoogd ten opzichte van het maaiveld, de ruimte rondom wordt enkel gebruikt als parkeergelegenheid en het kantoorprogramma draagt nauwelijks iets bij aan de wijk. We zijn op zoek gegaan naar een programma dat een positieve bijdrage levert aan de wijk. De wijk heeft veel grondgebonden woningen en beperkte voorzieningen voor ouderen. Er zijn wel veel hoogwaardige voorzieningen in de buurt, zoals een grote verscheidenheid aan winkels, supermarkten, eetgelegenheden en algemene voorzieningen. De wijk is geliefd, echter als mensen ouder worden zullen ze vaak de wijk moeten verlaten wegens een tekort aan woon-zorgfaciliteiten. Wij denken dat de Batavia uitermate geschikt is om hier een woonvoorziening met zorgfaciliteiten voor ouderen van te maken en dat met dit programma de Batavia ook weer binding kan krijgen met de omgeving.

Analyse

Om er achter te komen welke ingrepen noodzakelijk zijn hebben we een analyse gemaakt van de goede en de minder goede eigenschappen van Batavia in zijn context. Met name de basisstructuur, de efficiënte opzet, het betonskelet, de parkeerkelder, de maatvoering, de alzijdigheid van de gevels, de plaatsen van de trappenhuizen en liften zijn goed en uitermate geschikt om te behouden. De relatie met de context door de verhoogde begane grondvloer, het parkeren rondom op het maaiveld, de energielast en de introverte uitstraling zijn de aspecten waarvoor we oplossingen zijn gaan zoeken.

Kwaliteit & uitstraling:

Een gebouw programmeren met nieuwe functies is slechts een onderdeel van een transformatie. Voor de Batavia stellen wij voor om in de toren appartementen te maken, de laagbouw is uitermate geschikt voor kleinschalige groepswoningen of eventueel kleinere appartementen. De plint kan gebruikt worden voor zorgondersteuning, (wijk)servicevoorzieningen en facilitaire functies. Door vervolgens ook gerichte ingrepen te doen kan er een werkelijke transformatie plaatsvinden:

•    Een grote vide in het hart van het gebouw voegt licht en lucht toe, tevens is het mogelijk om het nieuwe programma op deze wijze zichtbaar te maken voor de omgeving.

•    Door balkons toe te voegen op de hoeken kan het gebouw zich openen naar de omgeving, de woonfunctie is op deze wijze ook afleesbaar.

•    De dakopbouw kan voor lofts gebruikt worden, maar kan eventueel ook getransformeerd worden tot kassen. Deze kunnen naast de functie van stadslandbouw ook bijdragen aan een sociale verbinding tussen bewoners en eventueel omwonenden. Tevens kunnen kassen door middel van koppeling met koude-warmteopslag in de bodem een positieve bijdrage leveren aan het terugdringen van de energielast.

•    Door het maaiveld gedeeltelijk gelijkmatig te verhogen kan de begane grond toegankelijk gemaakt worden voor minder validen.

•    Doordat er voor het nieuwe programma veel minder parkeerplaatsen benodigd zijn, kan het maaiveld gebruikt worden als park voor de bewoners en omwonenden en kan op deze wijze een kwaliteitsimpuls zijn voor de omgeving.

Om gevoel te krijgen bij de kosten van de herbestemming hebben we de herbestemmingskosten vergeleken met de nieuwbouwkosten van hetzelfde programma. Hieruit blijkt dat de kosten voor herbestemming ongeveer 70% bedragen van de nieuwbouwkosten. We willen met dit totale transformatievoorstel laten zien, dat voor dit gebouw herbestemming een reële optie is en dat oude structuren, nieuwe programma's en gerichte ingrepen kunnen leiden tot iets nieuws. De Batavia kan met enkele ingrepen transformeren tot een nieuw aantrekkelijk en duurzaam woongebouw, waar mensen elkaar kunnen ontmoeten, waar wijkservicevoorzieningen aanwezig zijn, waar zorg verleend kan worden en waar je oud kunt worden. Op deze wijze kan de Batavia nog jaren gebruikt worden, een bijdrage leveren aan de directe omgeving, maar ook aan de hele wijk.