'Ik denk dat de laatste twee jaar een soort polemiek is ontstaan in Nederland, over waar die miljoen woningen - dat virtuele getal dat boven de markt zweeft - dan moeten komen', meent architect Daan Roggeveen. Met Merel en Tracy gaat hij in gesprek over waarom we in Nederland niet meer hoogbouw maken, en wat we kunnen leren van het buitenland.
De bouw van wooncomplex The Grace in Den Haag is noodgedwongen uitgesteld. Belegger Heimstaden durft zich niet meer aan het woonproject te committeren.
Stefan Al kan uit eigen ervaring putten als het gaat om hoogbouw. 'Het hoogste dat ik ooit gewoond heb was op iets van de 50ste verdieping', vertelt hij aan Tracy Metz en Merel Pit. 'Die toren stond op een treinstation dus dat was heel makkelijk: je gaat met de lift naar beneden en stapt zo de trein in.' In een experimentele opstelling, met een laptop op een krukje, deelt hij vanuit zijn werkplek in de VS over zijn kennis van hoogbouw.
De Zuidas in Amsterdam is een icoon rijker: Valley, ontworpen door MVRDV. Het luxe kantoor- en appartementencomplex ziet eruit als een rotsformatie, geboetseerd uit onregelmatig gevormde terrassen en hangende tuinen. Het groenplan voor dit berglandschap is van Piet Oudolf. De conceptuele helderheid vande MVRDV-benadering pakt goed uit in de berg, maar minder in de publieke plint van het complex.
Hoe maak je goede hoogbouw, en welke kansen laten we nu nog teveel liggen? Emiel Arends schetst een beeld van de mogelijkheden in de toekomst. Als senior planoloog en stedenbouwkundige van de gemeente Rotterdam werkte hij aan de huidige hoogbouwvisie.
Woontoren 'CasaNova' in Rotterdam is door Barcode Architects ontworpen op uitzicht, maar ook op die gelegenheden waarop de bewoners elkaar ontmoeten. Plekken waar ze dingen met elkaar delen en blikken uitwisselen. De plint en het dakterras met collectieve voorzieningen bieden volop gelegenheid voor edelmoedigheid en medemenselijkheid.
De afgelopen twintig jaar werkte architect Diederik Dam aan de hoogste toren van Nederland: de Zalmhaventoren in Rotterdam. Nu de bouw van de Zalmhaventoren bijna aan haar eind is blikken Merel en Tracy in een podcast met hem terug op de wendingen en draaiingen die het lange proces met zich mee bracht.
Hoogbouw in zichzelf kan een oplossing zijn, maar je moet al die opeengepakte huishoudens op stadsniveau wel goed ondersteunen. "Hoogbouw heeft ruimte nodig", zegt Irma van Oort. "Op het moment dat je zoveel programma op zo een klein stukje in de stad maakt, moet je ook zorgen dat het gebouw iets teruggeeft aan zijn omgeving."
In Den Haag voegen zich meer en meer torens in de skyline. Binnenkort start de bouw van de Boogiewoogie, 110 meter hoog, die doet denken aan gestapelde blokken, ontworpen door architectenbureau OZ. De getrapte torenspitsen van de Grotiustorens van MVRDV zijn met 120 en 100 meter opvallende nieuwe verschijningen. Mecanoo's The Grace, een gelikt ensemble van twee torens van 150 en 180 meter, wordt - voorlopig - de hoogste in Den Haag.
De 435 meter hoge woontoren van SHoP Architects is het smalste en op een na hoogste gebouw in New York. De architecten creëerden een elegant gebouw met een simpele constructie. Wel is het de vraag wat de toegevoegde waarde van het gebouw is, aangezien de enorme investering aan materialen slechts een paar rijke individuen ten goede komt.
