'Mijn afstudeerwerk is ontstaan uit frustratie over de hedendaagse architectuurpraktijk waarin onderzoek vaak vluchtig is en vooral efficiënt moet zijn.' Steven van Raan onderzocht daarom of het ook anders kan. Zijn afstudeerproject aan de Amsterdamse Academie van Bouwkunst 'Tentoonstelling voor verbeelding - een capriccio van een onvoltooid verleden' bestaat uit honderden tekeningen, maquettes, collages, renders en verhalen.

'Dit soort steden behoort tot de eerste in Europa die de industriële opkomst en ondergang hebben ervaren, en de eerste die de traumatische gevolgen daarvan onder ogen zijn gekomen.' Dat zegt de jonge Italiaanse architect Jacopo Zani over hoe de verloren mijnbouw een spoor van ravage heeft aangericht in Belgisch Limburg. Met een reeks digitale collages wekt hij een vervallen buurthuis weer tot leven. Het is hier niet direct de architectuur die opvalt, maar het groen, de gebruikers en de dieren. Het project leverde Zani afgelopen jaar de Archiprix op.

'Om een realistische render te maken, moet de architect al snel veel keuzes maken', vertelt Kees Fritschy van Office Overzee. 'De handgemaakte tekening heeft daarentegen de kracht om de toeschouwer te laten dromen en onbewust zelf de missende puzzelstukjes in te vullen.' Het jonge bureau deed mee aan een besloten competitie voor de transformatie van een bankgebouw in hartje Madrid. Niet met digitale impressies - de 'industriestandaard in de architectuur' - maar met twee finelinertekeningen.

De kleurrijke tekeningen die Marjolijn Vrolijk van Rotterdam maakt, doen on-Nederlands aan. 'In Brazilië wordt veel kunst op straat verkocht', vertelt ze. 'Daar zitten ook schilderijen bij met volle taferelen: veel mensen, typische dingen uit de lokale architectuur en cultuur en natuurlijk heel veel kleur. Perspectieven kloppen vaak niet, maar je begrijpt aan de hand van één beeld wel de hele dynamiek van het stukje stad.' Precies zo observeert ze ook haar Nederlandse thuisstad.

'Woningbouwprojecten zijn veel te vaak efficiëntiepuzzels', constateert architect Yannick Warmerdam. 'Die benadering staat zó ver af van de romantiek en het mooie dat ik in woningbouw zie.' Warmerdam werkt aan een korte animatiefilm waarin de band tussen mens en woning centraal staat. Zwevende huizen op een woest eiland in de Noordzee symboliseren dat.

Architecten negeren de woningcrisis op het Britse platteland omdat ze zich liever bezighouden met de stad. Het landelijk gebied laten zij over aan projectontwikkelaars met hun standaardwoningbouw. De Britse architect Charles Holland pleit voor een radicaal andere aanpak met aandacht voor duurzaamheid en gemeenschap.

Met haar afstudeerproject 'XXX: Resexifying Amsterdam's Red Light District' wil Anna Torres de stad teruggegeven aan de sekswerkers van Amsterdam. Wat kunnen architecten met publieke plekken die voor het grootste deel ontworpen zijn voor heteroseksuele, mannelijke fantasieën?