Huub de Graaff (1951) is jurist en directeur van Stichting Fonds Architectenbureaus (SFA), het sociaal fonds voor de architectenbranche, waarin werkgevers en werknemers samenwerken inzake arbeidsvoorwaarden, arbeidsmarkt en arbeidsomstandigheden.
Eerder was hij zakelijk directeur van een groot architectenbureau en van het NOS Journaal. De Graaff heeft zich er op toegelegd om de arbeidsvraagstukken van nu en morgen te voorzien van een concrete oplossing.
Wat is dat nog precies, baanzekerheid op een architectenbureau? De economie heeft een andere weg ingeslagen en de ontslagbepalingen worden steeds soepeler. Werknemers realiseren zich steeds vaker dat het niet meer bestaat. Dat bleek ook in de workshops over talent en werkzekerheid die ik afgelopen weken gaf samen met mijn collega Joke Dekker. Een werknemer vertelde daar dat hij nu naar netwerkbijeenkomsten gaat om zichzelf te testen: wie ben ik, wat kan ik. Hij onderzocht mogelijkheden voor zichzelf 'voor het geval dat'. 'Loondienst is onzekerheid!' schreef een andere deelnemer op.
We lezen in de kranten mooie vergezichten over het verkleinen van het verschil tussen werknemer en zzp'er, maar wat betekent dat in de praktijk? Is het een werkgeversding of is het een antwoord op de veranderde omstandigheden waar iedereen wat aan heeft en waar hangt dat dan van af?
Het leuke van de pilots die Stichting Fonds Architectenbureaus (SFA) momenteel houdt onder bureaus is, dat ik veel mensen spreek: werkgevers, werknemers en zelfstandig professionals. En bij bijna iedereen kriebelt het: 'Er moet wat gebeuren'. De wereld is veranderd, niets wordt meer cadeau gegeven, steeds vaker moet alles bevochten worden. Die verandering sterkt me in de gedachte dat het goed is dat BNA en vakbonden hebben afgesproken om de cao te onderwerpen aan een kritische blik: passen de afgesproken algemene arbeidsvoorwaarden nog wel bij de huidige praktijk? En zo nee wat dan?
Nieuwe tijden vragen om nieuwe omgangsvormen. Dat geldt zeker voor de arbeidsverhoudingen in de architectenbranche. Wij horen regelmatig klachten dat de bestaande afspraken, vastgelegd in de cao, als knellend en inflexibel worden ervaren. Na de omzetdalingen en ontslaggolven van de afgelopen jaren ontwikkelen architectenbureaus nieuwe businessmodellen, waarin inhoud, werkwijze en organisatie ingrijpend moeten veranderen. De arbeidsvoorwaarden zijn toe aan aanpassingen aan die nieuwe realiteit.
