De RAI in Amsterdam kent een lange geschiedenis. Wat in de jaren zestig begon als een kleine hal aan de rand van de stad, groeide uit tot een groot beurs- en congrescentrum. Daar zijn bovendien stedelijke functies als horecavoorzieningen en een auditorium aan toegevoegd. In dezelfde periode zette ook de ontwikkeling van Amsterdam door. En tegenwoordig staat de RAI niet meer als een hal in de periferie, maar vormt het een kleine stad in de grote stad.
Het enige wat nog ontbrak in deze kleine stad was een hotel. In de omgeving zijn wel enkele hotels te vinden, maar die staan niet op het terrein van de RAI zelf. Daarin is nu verandering gekomen. Op een kleine driehoekvormige locatie, tussen de infrastructuur van de Ring, de Noord/Zuidlijn en de Europaboulevard in, heeft OMA het nieuwe nhow Amsterdam RAI hotel gerealiseerd.
Met 650 kamers is dit het grootste hotel van de Benelux. In het gebouw zijn ook meer publieke voorzieningen opgenomen, zoals een rooftop restaurant, een bar, fitness en congresruimten. Daarmee richt de hotelketen zich niet uitsluitend op congresbezoekers die er alleen willen overnachten, maar ook op diegenen die willen dineren met het uitzicht over Amsterdam als achtergrond. In dat opzicht sluit nhow aan bij de trend van hotels die op maatschappelijk niveau meer aansluiting zoeken bij hun omgeving.
Stapeling van volumen
OMA liet zich voor de vorm van het gebouw inspireren door het Signaal, de reclamezuil van de RAI. Lange tijd was dit het hoogste element in de omgeving, maar inmiddels is de kolom ingehaald door de hoogbouw aan de Zuidas. Dat bracht het Rotterdamse bureau ertoe om het Signaal letterlijk op te blazen tot het formaat van een gebouw dat in hoogte aansluit bij de bebouwing van de Zuidas. Het resultaat is een stapeling van driehoekige volumen, waarvan de middelste gedraaid is ten opzichte van de andere twee.
Op het maaiveld zorgt dat voor een dynamische beleving van het hotel. Gezien vanaf de A10 volgt het gebouw gedeeltelijk de bocht van de snelweg, maar ontkent deze weer door de draaiing van het middelste volume. Bij het voorbijrazen verandert het perspectief en ervaar je hoe je als het ware onder de puntvormige overstek doorgaat, waarna de volgende overstek in beeld komt om het gebouw vervolgens achter je te laten.
Dat in deze drie volumen meer dan zeshonderd hotelkamers zijn ondergebracht, zullen niet alle automobilisten zich direct realiseren. Door de ritmiek van de stijlen ontstaat een sterke abstractie. Over de wereld achter de gevels geeft het gebouw echter weinig prijs. Het zijn vooral de zuivere vormen van de drie volumen die in het geheugen blijven hangen.
Verspreiding van publiek programma
Dichterbij blijkt het onderste volume op een kleinere, cirkelvormige voet te staan, waarin over twee verdiepingen de lobby van het hotel is ondergebracht. Door de volledige glazen gevel krijgen voorbijgangers hier een beter beeld van wat zich wat zich in het gebouw afspeelt. Het nodigt zelfs uit om het hotel, ook als je er niet overnacht, te bezoeken.
Eenmaal binnen knalt het kleurrijke interieur je direct tegemoet. NEXT Architects en MVSA Architects waren verantwoordelijk voor de vertaling van de huisstijl van de hotelketen naar een wereldse omgeving. Tussen de graffiti op de muur en afbeeldingen van vissen op de vloer kunnen gasten inchecken of plaatsnemen in de verschillende zitgedeelten. Door de vrij grote zeshoekige kern ontbreekt het aan een duidelijk overzicht van de ruimte, maar het levert rondom wel intiemere verblijfsplekken op langs de gevel.
De rest van het publieke programma is verspreid over de niveaus tussen de drie volumen. Op de tiende verdieping komt straks de fitness en op de zeventiende verdieping bevindt zich de ontbijtzaal. Vanaf deze niveaus zijn bovendien de terrassen toegankelijk die op het onderliggende volume zijn gerealiseerd. Op de bovenste twee verdiepingen van het hotel zijn nog een congrescentrum en restaurant toegevoegd.
Van kamer naar gevel
Op de overige verdiepingen bevinden zich in totaal 650 hotelkamers die een standaard opzet kennen met een breedte van 3,60 meter. Uitzondering hierop zijn de drie hoeken, waar telkens een suite is gemaakt. Ook de interieurs van de hotelkamers, waarin het kleurrijke internationale thema weer terugkomt, zijn verder uitgewerkt door NEXT Architects en MVSA Architects.
De breedte van de kamers vormde het uitgangspunt voor de verdeling van de raamstijlen. Het hotel kent drie soorten gevels gebaseerd op de kamermaat van 3,60 meter. Deze kun je vervolgens in vieren, in drieën of in tweeën verdelen, waardoor de afstand tussen de stijlen op respectievelijk 0,9 meter, 1,2 meter en 1,8 meter uitkomt. Afhankelijk van de zonbelasting is per gevel een hogere of juist lagere dichtheid van stijlen toegepast.
De raamstijlen zijn net als de volumen driehoekig van vorm, waarbij de twee zijden voorzien zijn van verschillende afwerkingen. Geglasparelstraald aluminium zorgt aan de ene kant voor een matte uitstraling. Natuurlijk geanodiseerd aluminium geeft de andere kant wat meer glans, waardoor het gebouw lijkt op te lichten als je erlangs rijdt.
Hybride constructie
Ook constructief gezien creëert het hotel een illusie. De volumen lijken een ultieme balans te hebben gevonden, bijna alsof ze boven elkaar zweven. Dat geeft het idee dat het gebouw de zwaartekracht tart. Juist het mysterie achter dat constructieve evenwicht laat alle verbeelding spreken.
Hoewel anders doet vermoeden, bestaat het gebouw voor slechts dertig procent uit staal. Een forse betonnen kern vormt de basis van de constructie, aangevuld met negen betonnen kolommen op de plekken waar de volumen nog boven elkaar staan. Deze kolom verdraait per volume. Dat is op de tussenverdiepingen opgelost met een samengestelde kolomvorm die de twee richtingen van het gebouw volgt.
Op de drie hoeken bevinden zich stalen vakwerken die uitkragingen tot wel twintig meter mogelijk maken. Daarop zijn vervolgens de vloeren gelegd. Oorspronkelijk was het plan om staalplaatbetonvloeren toe te passen, maar uiteindelijk is in overleg met de aannemer gekozen voor in het werk gestort beton. Daarbij is geen uitzondering gemaakt tussen de vloeren rondom de kern en bij de uitkragingen.
Alzijdige oriëntatie
Vanaf het dakterras van de ontbijtzaal van het hotel kijk je uit over de hallen van de RAI. Onder raast het verkeer voorbij, terwijl het bovenste volume het beeld verder inkadert. Waar architecten normaal gesproken uitgaan van de omliggende bebouwing, reageert OMA met een alzijdig gebouw op een andersoortige context. Die van de grootschalige infrastructuur en het complex van beurshallen als omgeving.
Deze alzijdige oriëntatie is niet alleen een gebaar naar de hotelgasten, maar ook naar de passanten. Vanaf de verdiepingen zijn er prachtige uitzichten over de Ring, de RAI, het centrum van Amsterdam en de Amstel, terwijl automobilisten het gebouw ervaren als entree van de Zuidas die in het voorbijgaan langzaam verandert. Juist door deze verschillende belevingen krijgt het hotel voor elk type reiziger een eigen betekenis.
